Banki spółdzielcze – jako sektor - nie są przystosowane do działania w warunkach niskiej inflacji i niskich stóp procentowych - zauważyła Komisja Nadzoru Finansowego w raporcie poświęconym bankom spółdzielczym opublikowanym w październiku.
Jeszcze rok, a tym bardziej dwa lata temu, takie zdanie mogłoby wydawać się herezją. Podczas gdy banki komercyjne tworzyły miliardy złotych rezerw na kolejne złe kredyty, wskaźnik nieregularnie spłacanych kredytów w przypadku banków spółdzielczych regularnie oscylował wokół 6 proc. (6,4 proc. na koniec czerwca 2013 r., bez zmian od marca) i jest z grubsza dwa razy niższy niż w przypadku banków komercyjnych. Bardzo długo wydawało się zatem, że konserwatywne, nieco skostniałe, podejście do bankowości z jakim utożsamiano banki spółdzielcze, ma swoje zalety widoczne zwłaszcza w okresie kryzysu na rynkach finansowych.
Okazuje się jednak (nie po raz pierwszy), że lepsze jest dynamiczne przystosowywanie się do nowych warunków nawet kosztem chwilowych strat, niż kurczowe trzymanie się tych samych zasad bez względu na okoliczności. Opinia KNF nie jest oczywiście bezzasadna – w otoczeniu niskich stóp procentowych wyniki odsetkowe banków spadły, a ponieważ niskie wskaźniki wypłacalności utrudniają walkę o nowych klientów kredytowych, niższe są także przychody prowizyjne. Jeśli dodać, że jednocześnie wskaźnik kosztów do dochodów w przypadku banków spółdzielczych przekracza średnio 80 proc. (w bankach komercyjnych jest to 50,7 proc.), otrzymujemy obraz instytucji, które są drogie w utrzymaniu, nieefektywne i tracące klientów oraz dochody.
Daleko do elity
Jak każda opinia wyrażona na podstawie statystyki, tak i ta powyższa jest krzywdząca dla tych banków, które wymykają się przeciętności. Niestety, w przypadku banków spółdzielczych, których obligacje notowane są na Catalyst, znajdziemy częściej potwierdzenie opinii KNF niż jej zaprzeczenie. I nie tylko to. Warto odnotować, że większość banków spółdzielczych z Catalyst ma wskaźniki wypłacalności na niższym poziomie, niż średnia dla sektora (14,4 proc.) monitorowanego przez Komisję. Średnia dla Catalyst to 11,69 proc.
Niskie wskaźniki wypłacalności są źródłem nowych znaków zapytania dla banków, które utrzymują je na niskim poziomie. Banki te, nawet gdyby chciały, mają poważnie ograniczone możliwości zwiększenia akcji kredytowej i – dzięki temu – poprawy wyników prowizyjnych czy odsetkowych. Jedynym lekarstwem na poprawę sytuacji jest w takim przypadku cierpliwe oczekiwanie na wzrost inflacji i stóp procentowych, który mógłby poprawić wyniki odsetkowe i tym samym zyski banków, w konsekwencji prowadząc do wzrostu kapitałów własnych i na końcu – wskaźników wypłacalności.
Konsekwencje diagnozy
Jednak takich perspektyw na dziś nie ma. Wzrost stóp procentowych, nawet jeśli jest spodziewany w terminie z grubsza 12 miesięcy, będzie miał łagodny przebieg. Banki muszą wykazać się więc dużą cierpliwością licząc na poprawę wyników.
Czasu może jednak brakować, przynajmniej w jednostkowych przypadkach. Warto zdawać sobie sprawę, że gros obligacji banków spółdzielczych to obligacje podporządkowane, emitowane głównie w 2010 r. z dziesięcioletnim terminem wykupu. Obligacje podporządkowane są zaliczane do kapitałów uzupełniających banków i tym samym powiększają kapitały własne i wskaźniki wypłacalności. Sęk w tym, że na pięć lat od daty wykupu, obligacje te muszą być amortyzowane (w tempie 20 proc. rocznie). Zatem od 2015 r. część banków wykazywać będzie mniejsze kapitały uzupełniające, co może przełożyć się na zmniejszenie wskaźników wypłacalności, choć zapewne w niewielkim tylko stopniu.
Znacznie bardziej ciekawe w tym kontekście wydaje się pytanie, czy relatywnie niskie rentowności obligacji banków spółdzielczych na Catalyst mają wciąż uzasadnienie? Średnia rentowność wynosi bowiem 5,41 proc. brutto (dane z 21 października na podstawie statystyk Obligacje.pl). Jest to odpowiednik obligacji oprocentowanej na 2,7 pkt proc. marży powyżej WBOR6M.
Niezłym punktem odniesienia mogą być obligacje Getin Noble Bank, z którym banki spółdzielcze łączą pomysł na finansowanie działalności (emisje obligacji podporządkowanych), choć dzieli niemal całkowicie odmienna strategia operacyjna. GNB kolejne serie obligacji podporządkowanych emituje z marżą 3 pkt proc. ponad WIBOR6M, a więc wyższą niż wynosi średnia marża w przypadku banków spółdzielczych (skorygowana o bieżące ceny rynkowe obligacji). Wskaźnik wypłacalności GNB wynosi przy tym 12,2 proc. (na 30 czerwca), jest zatem wyższy niż w przypadku średniej dla banków spółdzielczych, zaś jego papiery mają siedmioletni tenor. Na rynku obligacji im dłuższy jest termin wykupu obligacji tym wyższe powinno być oferowane oprocentowanie (z terminem inwestycji rośnie także jej ryzyko). Gdyby wziąć pod uwagę tylko wskaźniki wypłacalności, banki spółdzielcze notowane są z nieuzasadnioną premią wobec GNB, ale też wobec innych banków uniwersalnych – np. BOŚ (rentowność obligacji dwóch serii papierów o 10-letnim tenorze oscyluje wokół 5,5 proc., a wskaźnik wypłacalności przekracza 14 proc. na koniec czerwca 2013 r.).
I jeszcze jedno
Można przyjąć, że z biegiem czasu, zwłaszcza gdyby słabe wyniki banków spółdzielczych miały się utrwalić, dojdzie do korekty nastawienia inwestorów wobec banków spółdzielczych, z których przynajmniej część raczej nie zasługuje na wysokie premie (np. 104 proc.) płacone za obligacje. Pewne symptomy tych zmian już zauważamy – obligacje banku z Zabłudowa, którego wskaźnik wypłacalności utrzymuje się tuż nad poziomem 8 proc. (zejście niżej grozi zarządem komisarycznym), jako jedyne spośród banków spółdzielczych notowane są poniżej nominału (rentowność 5,8 proc.).
Stagnacja banków spółdzielczych może wkrótce zostać zakłócona, ale w w kierunku przeciwnym, niż życzyłaby sobie tego KNF czy same banki. Jest tajemnicą poliszynela, że środki pozyskane z emisji obligacji część banków inwestowała w obligacje innych podmiotów gospodarczych. M.in. w obligacje deweloperów takich jak Trust czy Gant. O możliwości upadłości tego ostatniego sąd miał wypowiedzieć się 30 października.
Tab 1. Porównanie współczynników wypłacalności banków spółdzielczych notowanych na Catalyst
| Bank | Współczynnik wypłacalności | |||
| 1H13 | 2012 | 1H2012 | Oprocentowanie obligacji (Marża ponad WIBOR6M) | |
| Podlasko-Mazurski Bank Spółdzielczy w Zabłudowie | 8,20% | 8,08% | 8,65% | 3,00% |
| Spółdzielczy Bank Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie | 12,72% | 10,60% | 11,20% | 2,00-3,25% |
| Bank Spółdzielczy w Skierniewicach | 10,16% | 9,91% | 9,91% | 3,50% |
| Orzesko-Knurowski BS z siedzibą w Knurowie | 13,06% | 10,89% | 11,65% | 3,00% |
| Bank Spółdzielczy w Piasecznie | 10,68% | 10,05% | 10,85% | 3,00% |
| Podkarpacki Bank Spółdzielczy | 9,31% | 9,27% | 9,10% | 3,20-4,00% |
| Polski Bank Spółdzielczy w Ciechanowie | 10,86% | 10,66% | 10,66% | 3,00-3,50% |
| Bałtycki Bank Spółdzielczy w Darłowie | 10,70% | 9,82% | 10,21% | 3,00% |
| Bank Spółdzielczy w Tychach | 11,71% | 13,89% | 11,23% | 3,50-4,00% |
| Mazowiecki Bank Spółdzielczy w Łomiankach | 11,53% | 12,04% | 12,96% | 3,20% |
| ESBANK Bank Spółdzielczy | 11,84% | 12,03% | 11,34% | 3,00% |
| Bank Spółdzielczy w Ostrowi Mazowieckiej | 14,01% | 13,51% | 14,16% | 3,50% |
| Bank Spółdzielczy w Płońsku | 15,46% | 15,21% | 16,08% | 3,00% |
| Bank Spółdzielczy w Limanowej | 12,59% | 12,09% | 12,47% | 3,20% |
| Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Barlinku | 11,68% | 11,23% | 11,42% | 2,80% |
| Spółdzielczy Bank Rozwoju | 9,00% | 8,20% | 9,69% | 3,50% |
| Kujawski Bank Spółdzielczy | 18,73% | 17,80% | 17,46% | 3,50% |
| Bank Spółdzielczy w Białej Rawskiej | 10,26% | 10,21% | 11,32% | 3,50% |
| HEXA BANK Spółdzielczy | 11,89% | 11,54% | 12,44% | 3,20% |
| Bank Polskiej Spółdzielczości | 10,20% | 10,60% | 9,50% | 3,30% |
| Warszawski Bank Spółdzielczy | 11,50% | 11,50% | 12,38% | 3,20% |
| Krakowski Bank Spółdzielczy | 11,08% | 10,15% | 11,37% | 3,30-4,00% |
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się