Tekst pochodzi z "Parkietu" z 8 września. Opublikowano za zgodą i wiedzą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Spółki windykacyjne w powszechnej opinii uchodzą za jedne z największych rarytasów wśród emitentów na Catalyst. Model działania jest powszechnie znany – kupują długi konsumentów od banków i firm telekomunikacyjnych za ułamek ich wartości (w I półroczu średnio 11,5 proc. za niezabezpieczone kredyty bankowe według danych udostępnionych przez Kruk, co oznacza wzrost średniej ceny o 6,5 proc.), a później próbują odzyskać długi na drodze sądowej lub zawieranych ugód.
Zadłużenie i kapitał własny
Większość windykatorów działalność finansuje długiem (emisjami obligacji), co ma o tyle uzasadnienie, że większość firm windykacyjnych potrafi dość precyzyjnie wyliczyć, jaki czas obsługi danego pakietu wierzytelności jest niezbędny do uzyskania gotówki wystarczającej na zwrot nakładów (średnio trzy-cztery lata).
Dla bezpieczeństwa inwestorów ma tu znaczenie relacja zadłużenia finansowego do kapitału własnego, którą można porównać do udziału własnego w finansowaniu działalności. Z przedstawionej obok tabeli wynika, że w większości przypadków relacja ta utrzymuje się na niskim poziomie. Tylko w jednej spółce (e-Kancelaria) zadłużenie jest dwukrotnie wyższe niż kapitał własny, co i tak jest wartością przyzwoitą.
Hocki-klocki
W tym miejscu pojawiają się jednak pierwsze schody. Kapitał własny tworzy opłacony kapitał akcyjny, ale też zyski z ubiegłych lat. Większość windykatorów księguje zyski nie tylko z działalności operacyjnej rozumianej jako różnicy między ceną zapłaconą za pakiety wierzytelności, kosztami ich obsługi, a wpływami z windykacji, ale także zmianę wyceny samych pakietów wierzytelności (zwykle korygując ją w górę). W skrajnych przypadkach może się okazać, że zyski, które powiększają kapitał własny, mają charakter czysto księgowy – tj. wynikają właśnie z przeksięgowywania wartości pakietów wierzytelności, a nie z generowanych napływów gotówki. W takiej sytuacji miara zadłużenia do kapitału własnego może okazać się niewystarczająca do oceny stopnia zadłużenia spółki, tym bardziej, że stojąc na zewnątrz spółki bardzo trudno jest ocenić, czy zmiana wyceny posiadanych pakietów ma uzasadnienie faktyczne (tj. czy później faktycznie uda się odzyskać wyższe kwoty).
Zysk operacyjny
Dlatego do lepszego obrazu kondycji finansowej windykatorów należy dorzucić inne wskaźniki finansowe. Tradycyjnie zdolność spółek do obsługi zadłużenia mierzy się porównując wysokość zadłużenia finansowego netto (a więc po odjęciu od długów posiadanej gotówki) w relacji do zysków operacyjnych. W przypadku firm niefinansowych do zysku operacyjnego można doliczyć amortyzację, która nie jest kosztem gotówkowym, ale w przypadku firm windykacyjnych po pierwsze amortyzacja środków trwałych ma niewielkie znaczenie, po drugie często nie jest wykazywana w rachunku wyników, co utrudniłoby porównania. Za przyzwoity poziom można uznać sytuację, w której zadłużenie finansowe netto przekracza zysk operacyjny nie więcej niż czterokrotnie (zysk operacyjny z czterech lat pozwoliłby spłacić zadłużenie bez kosztów odsetek, co idzie z grubsza w parze z okresem potrzebnym do uzyskania nadwyżki z windykowanych pakietów nad kosztami ich nabycia i obsługi).
Inną miarą, która w zasadzie służy temu samemu celowi, jest porównanie wykazywanych zysków operacyjnych z kosztami finansowymi (najlepiej, jeśli są to same koszty odsetkowe netto, ale znów – raporty windykatorów zbyt różnią się między sobą, by można było porównać same koszty odsetek). Miara ta informuje nas o ile zysk operacyjny przewyższa koszty finansowe, czyli ile zostaje dla urzędu skarbowego i w spółce. Idealnie byłoby, gdyby spółki przeznaczały na obsługę zadłużenia jedną szóstą lub jedną piątą osiąganego zysku operacyjnego, co jest jednak rzadkością nawet w przypadku dużych firm windykacyjnych (patrz tabelka).
Cash flow
Znów jednak czystość pomiaru zakłóca charakter przychodów. Część firm dolicza do przychodów efekt aktualizacji pakietów wierzytelności, część (mniejsza) aktualizację ujmuje w przychodach finansowych. Problem pojawia się wówczas, gdy aktualizacja wartości pakietów stanowi większość przychodów i decyduje o tym, czy spółka jest rentowna operacyjnie czy nie (tzn. na papierze). Tłumaczy to dobrze rentowność obligacji e-Kancelarii, która pozbawiona możliwości aktualizacji pakietów w przychodach, wykazywałaby straty operacyjne (wykazywała je zresztą przed przejściem na MSSR, czyli standardy księgowe obowiązujące na głównym parkiecie GPW).
Dlatego nawet po dokonaniu porównań zawsze należy upewnić się, czy dana firma generuje dodatni cash flow operacyjny, a w szczególności sprawdzić jaka jest wysokość napływów gotówkowych z odzyskiwanych pakietów. Może się bowiem okazać, że firma teoretycznie rentowna i kontrolująca wskaźniki zadłużenia, w rzeczywistości traci gotówkę, co na dłuższą metę jest stanem nie do utrzymania w każdym przedsiębiorstwie.
| Porównanie firm windykacyjnych na Catalyst | ||||
| Emitent | wskaźnik zadłużenia finansowego netto | zadłużenie finansowe netto/zysk operacyjny | zysk operacyjny/odsetki netto | rentowność obligacji (w proc.) |
| Best | 0,3 | 1,01 | 7,69 | 6,3-7,0 |
| Casus Finance* | 1,65 | 3,67 | 4,89** | 5,5-7,1 |
| Debt Trading* | 0,35 | 0,96 | 10,15** | 5,9-8,5 |
| e-Kancelaria | 2,35 | 4,11 | 1,45 | 12,2-42 |
| Fast Finance | 1,18 | 4,18 | 4,1** | 9,2-11,6 |
| Indos | 1,14 | 3,37 | 5,95 | 9,6 |
| Kancelaria Medius | 0,68 | 7,1 | brak kosztów odsetkowych | 7,1-7,8 |
| Kredyt Inkaso | 1,29 | 4,63 | 2,18** | 4,6-8,5 |
| Kruk | 1,43 | 3,69 | 3,53** | 4,8-6,3 |
| Navi Group* | ujemny kapitał własny | 1,52 | 6,45 | 12,3-14,3 |
| P.R.E.S.C.O. | 0,41 | 3,67 | 1,67** | 3,5-6,4 |
| Raport | 0,99 | 16,09 | 0,8 | 6,2-7,0 |
| SAF S.A.* | 0,43 | 7,89 | 2,51 | 8,4 |
| *za raportami rocznymi | ||||
| ** EBIT/koszty finansowe netto | ||||
| źródło: Raporty okresowe, obliczenia własne, gpwcatalyst.pl | ||||
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się