Tekst pochodzi z "Parkietu z 15 września. Opublikowano za zgodą i wiedzą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Katalog możliwych do popełnienia błędów przy inwestycjach w obligacje firm jest bardzo szeroki. Począwszy od całkowitej ignorancji ceny na rynku wtórnym i pomijaniu w kalkulacjach kosztów podatkowych, co prowadzi do zawierania transakcji o ujemnych rentownościach, a skończywszy na kupowaniu obligacji firm o znajomo i nieznajomo brzmiących nazwach, z całkowitym pominięciem analizy finansowej.
Wizja rozwoju
Jednak najczęściej popełnianym błędem przez inwestorów, zwłaszcza tych, którzy dotąd zbierali doświadczenia na rynku akcji, wydaje się zbyt duża uległość wobec przedstawianych wizji rozwoju spółki po przeprowadzeniu emisji obligacji. Oczywiście same emisje służą jakimś celom inwestycyjnym przedsiębiorstw, które finalnie powinny przełożyć się na wyższe przychody i zyski przedsiębiorstwa (a więc także na zdolność do obsługi zadłużenia), ale same prognozy zysków nie powinny być podstawą inwestycji w obligacje (choć mogą nimi być – i najczęściej są – w przypadku inwestycji w akcje).
Przedsiębiorstwa emitujące dług powinny mieć zdolność kredytową do jego obsługi już w momencie przedstawiania planów emisji długu. Najprościej uciec się do porównania z sytuacją klienta banku starającego się o pożyczkę. Bez względu na cel tej pożyczki bank odmówi finansowania, jeśli kredytobiorca nie będzie potrafił przedstawić zdolności do obsługi zadłużenia już w dniu składania wniosku kredytowego. Tak samo powinno być w przypadku obligacji. Pojawi się zapewne pytanie – po co przedsiębiorstwa mają emitować dług, skoro mogą uzyskać kredyt bankowy, który niejednokrotnie jest tańszym i bardziej elastycznym narzędziem (np. kredyt obrotowy) niż obligacje?
Odpowiedzi mogą być różne. Część emitentów obligacje wybiera nie zamiast kredytu, ale jako uzupełnienie długu bankowego, czyli jako dywersyfikację źródeł finansowania. W części przypadków wymagania banków dotyczące zabezpieczeń czy zdolności kredytowej są zbyt wygórowane, dla jeszcze innych przedsiębiorców przeszkodą są długotrwałe procedury bankowe i zawiłe meandry podejmowania decyzji przez komitety kredytowe.
Jak w przypadku każdej reguły, tak i od tej – o zdolności do obsługi zadłużenia finansowego przed jego zaciągnięciem – bywają w przypadku obligacji wyjątki. Mogą nimi być inwestycje przekładające się na szybki wzrost zdolności kredytowej (np. w nieruchomości, które można szybko wynająć, w linie produkcyjne, które można szybko zainstalować i uruchomić lub przejęcia innych przedsiębiorstw, które generują lub mogą szybko zacząć generować dodatni cash flow). Jednak nawet w takim wypadku należy wymagać „historii kredytowej”, a jest nim track record dotychczasowych osiągnięć spółki.
Mówiąc krótko, inwestowanie w obligacje tym różni się od akcji, że kupując akcje, inwestorzy kupują przyszłość przedsiębiorstwa i jego rozwój. Inwestując w obligacje powinni koncentrować uwagę na stanie dzisiejszym i uwzględnić możliwość pogorszenia kondycji finansowej emitentów obligacji, a nie tylko jej poprawę.
Antykoncepcja w obligacjach
Innym wyjątkiem, pomagającym zapomnieć o chwilowym braku zdolności kredytowej, jest możliwość przedstawienia wartościowych zabezpieczeń. W większości przypadków dla banku klient, który ma majątek, ale nie ma stałego dochodu, nie będzie klientem kredytowym. Ale dla obligatariuszy zabezpieczenie przewyższające wartość długu np. o 50 proc. (a często więcej) jest akceptowalnym warunkiem objęcia emisji.
Na zabezpieczenia tradycyjnie uwagę zwracają ci spośród inwestorów, którzy w obligacjach szukają bezpiecznego sposobu na inwestycję, a więc przyzwyczajeni dotąd do lokat bankowych. Niestety, wielu z nich zadowala się samym stwierdzeniem, że obligacje są zabezpieczone, zaś wartość zabezpieczenia w dniu jego ustanowienia przekraczała wartość emitowanych obligacji.
Jednak przyjmowanie na wiarę operatów wykonanych na zlecenie emitenta bywa poważnym błędem. Nie chodzi nawet o to, że rzeczoznawca dokonujący wyceny może przeszacować jego wartość, ale może przede wszystkim o to, czy zabezpieczenie będzie można – w razie konieczności – łatwo zamienić na gotówkę. Hipoteka na zakładzie produkcyjnym nie jest tym samym co hipoteka na działce budowlanej, czy na kamienicy w Warszawie. Zastaw na specjalistycznych maszynach może okazać się mniej wart niż zastaw na zapasach tego samego przedsiębiorstwa. Nie wspominając o zastawie na akcjach samego emitenta, które w sytuacji upadłości będą warte jeszcze mniej, niż jego długi, w tym „zabezpieczone” obligacje.
Większość spośród spółek, które w tym roku (i w poprzednim również) zawiodły zaufanie inwestorów i nie wykupiło obligacji, kusiła inwestorów obligacjami zabezpieczonymi. Nie należy tego przymiotnika wiązać bezwarunkowo z bezpieczeństwem inwestycji. Obligacje największych i najbezpieczniejszych emitentów na Catalyst emitowane są bez żadnych dodatkowych zabezpieczeń.
Kto ustala oprocentowanie?
Kilka tygodni temu prezes jednego z emitentów powiedział mi, że za nowe obligacje zapłaciłby nawet 10 proc., bo takie oprocentowanie odzwierciedla faktyczny poziom ponoszonego ryzyka przez inwestorów. Ale ponieważ inwestorom wysokooprocentowane obligacje źle się kojarzą, zamierza zaproponować im 1-2 pkt proc. mniej…
Gra się tak, jak rynek pozwala. Powyższa anegdota nie jest krytyką przedsiębiorcy, lecz inwestorów, którzy często nie wiążą oprocentowania z poziomem ryzyka. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku mniejszych emisji kierowanych do inwestorów detalicznych. Czasem można odnieść wrażenie, że inwestorzy nie zdają sobie sprawy, że godząc się na oprocentowanie wyższe o 50 pkt bazowych obejmują papiery emitentów o kilkukrotnie gorszych parametrach finansowych.
Oprocentowanie obligacji zawsze powinno odzwierciedlać poziom ponoszonego ryzyka przez inwestorów. Ale żeby móc je ocenić, należy najpierw prześwietlić zdolność kredytową przedsiębiorstwa i poniekąd wrócić do początku tego tekstu.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się