Tekst pochodzi z "Parkietu" z 13 października. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jeszcze na początku roku średnie oprocentowanie obligacji firm o zmiennym kuponie wynosiło na Catalyst 7,79 proc. Na początku października jest to już 7,02 proc. i należy oczekiwać dalszego spadku średniej, co najmniej w okolice 6,6-6,7 proc. jeśli spadek stóp WIBOR zatrzyma się na dotychczasowym poziomie (nieco ponad 2,2 proc.).
Spada, a nawet rośnie
Ponieważ większość (ponad 80 proc.) obligacji notowanych na Catalyst ma zmienny kupon, spadek oprocentowania obligacji opartych o wysokość stóp WIBOR, dotknie większość inwestujących na tym rynku. Jednak z tego powodu nie można oczekiwać nagłej wyprzedaży obligacji firm, ponieważ brak dla nich alternatywy. Oprocentowanie obligacji skarbowych jest systematycznie obniżane (już tylko 2,4 proc. za detaliczne dwulatki), podobnie rzecz się ma z lokatami bankowymi. Zatem wprawdzie nominalne oprocentowanie obligacji firm jest coraz niższe, to w rzeczywistości zachowały one swoje przewagi wobec lokat bankowych i detalicznych papierów skarbowych.
Dwa lata temu cykl obniżek stóp procentowych także wywoływał obawy, ponieważ średnie oprocentowanie obligacji spadło w jego następstwie z ponad 10 proc. do 8 proc. i niżej, jednak nie odnotowano z tego powodu wyraźnego odpływu inwestorów detalicznych. Przeciwnie – można odnieść wrażenie, że to raczej posiadacze depozytów bankowych zastanawiają się nad nowymi sposobami zyskownego i bezpiecznego zarazem ulokowania gotówki. Dla konserwatywnie nastawionych inwestorów detalicznych, obligacje przynajmniej części firm wciąż mogą uchodzić za atrakcyjne papiery.
Jeszcze lepiej porównanie wypada w wartościach bezwzględnych. O ile przed dwoma laty 10 proc. zysku na obligacjach korporacyjnych przewyższało oprocentowanie lokat bankowych dwukrotnie, tak teraz 7 proc. to prawie trzy razy więcej niż 2,5 proc. w bankach.
Napływy do funduszy
M.in. z tym tokiem rozumowania można kojarzyć napływ środków do funduszy obligacji korporacyjnych, które do sierpnia notowały 20 kolejnych miesięcy przewagi wpłat nad umorzeniami i to mimo zamknięcia trzech spośród nich (Inventum, Copernicus, NWAI). Tylko w tym roku fundusze pozyskały 2,4 mld zł nowych wpłat, a za cały 2013 r. było to 4 mld zł.
Na wyobraźnię inwestorów oddziaływać mogą stopy zwrotu osiągane przez fundusze. Pomijając feralną trójkę, przez ostatnich 12 miesięcy średni zysk wypracowany przez 14 funduszy wyspecjalizowanych w obligacjach firm wyniósł 4,8 proc.
Zaczynają się schody
W tym jednak miejscu perspektywa dalszego wzrostu popularności funduszy obligacji firm zaczyna się psuć. Czynnikiem, który poważnie zagraża ich perspektywom jest poziom pobieranych opłat za zarządzanie, który w skrajnych przypadkach dochodzi do 3 proc. w skali roku, ze średnią rzędu 2,02 proc. Jeśli odejmiemy opłaty za zarządzanie od stóp WIBOR to okaże się, że dla inwestorów pozostaje już niemal wyłącznie sama marża płacona przez emitentów obligacji ponad WIBOR. W tej sytuacji fundusze, aby utrzymać atrakcyjne na tle lokat stopy zwrotu, musiałyby wybierać do portfela obligacje oprocentowane średnio na 4,5-5 pkt proc. ponad WIBOR lub 6,5-7,0 proc. dla papierów o stałym kuponie. Nie da się tego zrobić nie angażując znaczącej części portfela w papiery typowo high-yeildowe, które mają to do siebie, że ich emisje często mają kameralne rozmiary (do 10 mln zł). Trudno sobie wyobrazić, by zarządzający funduszami o aktywach sięgających miliarda złotych mieli nagle zacząć pochylać się na nad tego rodzaju ofertami.
Zarządzający funduszami mają inne środki obrony stóp zwrotu – mogą angażować większą część portfela w stałokuponowe obligacje, oraz skracać duration, co oznacza mniejszą wrażliwość portfela na zmianę stóp. Z researchu przygotowanego do tego tekstu wynika jednak, że większość korpo funduszy ma ponad połowę aktywów ulokowanych w papierach zmiennokuponowych, zaś te o stałym lub zerowym kuponie często nie są notowane, nie można zatem wykazać wzrostu ich wartości w aktywach (a szkoda, bo widzimy wyraźny wzrost cen stałokuponowych obligacji na Catalyst).
W tej sytuacji wniosek może być tylko jeden – stopy zwrotu funduszy obligacji korporacyjnych muszą się obniżyć. Alternatywą jest ewentualnie obniżenie opłat za zarządzanie, co – jak można się domyślać – nie przyjdzie TFI łatwo.
Stopy zwrotu funduszy polskich obligacji korporacyjnych | ||
Fundusz | 12M | Maksymalna opłata za zarządzanie |
KBC Gamma | 4,50% | 1% |
UniWIBID Plus | 3,60% | 1% |
Aviva Investors Dłużnych Papierów Korporacyjnych | 4,30% | 1% |
BPS Obligacji Korporacyjnych | 5,40% | 1,50% |
Allianz Obligacji Korporacyjnych FIZ seria A | 4,00% | 1,50% |
Agio Kapitał PLUS FIO | 3,70% | 1,60% |
Agio Kapitał | 5,10% | 1,60% |
subGO Obligacje 1 | 7,90% | 2% |
UniLokata | 3,10% | 2% |
Allianz Obligacji Plus | - | 2% |
Raiffeisen Obligacji Korporacyjnych | - | 2% |
Arka BZ WBK Obligacji Korporacyjnych | 4,90% | 2,20% |
BPH Obligacji Korporacyjnych | - | 2,50% |
Millennium Obligacji Korporacyjnych | 5,20% | 2,50% |
Open Finance Obligacji Przedsiębiorstw FIZ AN seria A | 4,90% | 2,90% |
Arka Prestiż Obligacji Korporacyjnych | 4,80% | 3% |
źródło: Obligacje.pl, analizy.pl |
Możliwe scenariusze
Dalszy rozwój wypadków zależeć będzie od tego jak bardzo obniżą się stopy zwrotu funduszy obligacji korporacyjnych w następstwie spadku WIBOR. Średni spadek stóp zwrotu o 0,5-0,8 pkt proc. może większej krzywdy nie wyrządzić, ale zyski poniżej 3,5 proc. rocznie mogą być dla uczestników funduszy trudne do przełknięcia, zwłaszcza, kiedy widzą oni jednocześnie odjeżdżające wyniki funduszy obligacji skarbowych (obligacje skarbowe jako o stałym oprocentowaniu drożeją).
Wątpliwe jednak, by doszło do exodusu – ostatecznie fundusze pieniędzy inwestorów nie tracą, a jedynie zarabiają mniej. Choć – na marginesie - ryzyko straty, czy też dodatkowego skurczenia stóp zwrotu wzrośnie w razie defaultu emitentów obligacji z portfela. Niemniej, mniejsze wpłaty lub nawet przewaga umorzeń, oznaczać będzie także i to, że fundusze będą miały mniej środków na obejmowanie nowych emisji. O ile na polu dużych emitentów zastąpią je OFE, o tyle w obszarze mniejszych emisji rywalizacja o środki inwestorów może wzrosnąć. Być może z korzyścią dla detalicznych inwestorów dokonujących samodzielnych inwestycji w obligacje firm, ale raczej należy oczekiwać zwrócenia się firm ku bankom. Jak się wydaje, wstępne symptomy potwierdzające tę diagnozę daje się już zauważyć.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).