Tekst ukazał się w Gazecie Giełdy Parkiet 6 kwietnia. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Inwestorzy chętnie pożyczają pieniądze i to na niski procent tym firmom, które ich najmniej potrzebują. Czyli takim, które obok relatywnie niskiego zadłużenia (np. w relacji do kapitału własnego) prezentują wysoki poziom płynności szybkiej (tj. nie uwzględniającej zapasów), a jeszcze lepiej gotówkowej. Sprawy mają się gorzej w przypadku tych firm, którym majątku wprawdzie nie brakuje, ale gorzej radzą sobie z zarządzaniem płynnością. Inwestorzy niczego nie boją się bardziej niż „chwilowych problemów wynikających z opóźnień ze spływem należności” oraz „trwających rozmów dotyczących sprzedaży aktywów/pozyskania finansowania”, nawet jeśli powyższe komunały mają pokrycie w rzeczywistości i są bliskie realizacji. Wiadomo bowiem, że ten kto stoi pod ścianą ma ograniczone możliwości dyktowania twardych warunków w negocjacjach.
Zmiana na lepsze
W tym kontekście bilanse deweloperów, którzy obecni są na Catalyst i opublikowali już raporty roczne lub kwartalne, których zawartość pozwala na wyliczenie wskaźników płynności, można ocenić pozytywnie. Tylko w nielicznych wypadkach zadłużenie finansowe netto (tj. zobowiązania finansowe pomniejszone o gotówkę) przekracza wartość kapitałów własnych (patrz tabela). Co oznacza, że najczęściej aktywa finansowane są w większości przed środki własne, a nie pieniędzmi inwestorów.
Równie korzystnie przedstawiają się poziomy płynności szybkiej (aktywa obrotowe pomniejszone o zapasy w relacji do zobowiązań krótkoterminowych pomniejszonych o wpłaty klientów czekających na mieszkania). Starsi stażem inwestorzy pamiętają być może, że deweloperzy nigdy nie mieli problemów z bezpiecznymi wartościami wskaźników płynności bieżącej (aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe), jednak po odjęciu zapasów, które stanowią głównie realizowane projekty, przed dwoma laty wskaźniki szybkiej płynności nurkowały czasem do niebezpiecznych wartości, a efektem była utrata płynności przez takie firmy jak Religa Development, Gant czy Trust. Nawet Marvipol, który dziś znajduje się w doskonałej sytuacji (niestety, z Catalyst już zniknął) musiał w 2013 r. udowadniać swoją rzeczywistą wartość zawierając promesę umowy leasingu zwrotnego własnego biurowca. Spadek wskaźnika płynności bieżącej poniżej 0,2-0,3 zwykle spotykał się z ostrą przeceną obligacji na Catalyst. Z 14 zaprezentowanych sprawozdań tylko BBI Development znajdował się blisko tej granicy, ale ponieważ do czasu publikacji raportu rocznego zdążył już sprzedać swój koronny projekt (Plac Uniii), nie miał problemów, by w lutym zrefinansować zapadające obligacje.
Gotówka jest królową
Relatywnie najwięcej zastrzeżeń może budzić pozycja gotówkowa deweloperów. Część z nich jak Capital Park, Echo, Lokum Deweloper, Robyg, Ronson czy Vantage posiadaną na koniec roku gotówką była w stanie od ręki spłacić wszystkie krótkoterminowe zobowiązania. W ich przypadku można mówić nawet o nadpłynności, która jednak opłaca się o tyle, że pozwala obniżać koszty finansowania i znacznie łatwiej zarządzać płynnością. Sytuacja, w której spółka emituje dług po to, żeby wykupić stary z wyższym oprocentowaniem jest znacznie bardziej komfortowa od tej, kiedy nowa emisja ma zastąpić dług zapadający w przyszłym tygodniu.
Ale nawet spółki, które wykazały najniższy poziom gotówki względem zobowiązań krótkoterminowych, mają argumenty na swoją obronę. W przypadku BBI niski wskaźnik płynności jest już nieaktualny po udanym refinansowaniu. Rank Progress przedstawił w raporcie rocznym wyczerpujące informacje na temat planów zmierzających do poprawy sytuacji. ED Invest sam wskazał na ten mankament własnej działalności, zaś udziałowcy postanowili poszukać inwestora strategicznego. Sama płynność jest zresztą możliwa do uratowania, o ile główny projekt będzie znajdował nabywców (mieszkania na Gocławiu), a wobec ożywienia na rynku mieszkaniowym brak podstaw, by sądzić, że się nie powiedzie.
In minus wyróżnił się na tym tle Kleba Invest, czego efekty są już zresztą widoczne. 31 marca zapadały dwie serie obligacji, spółki, ale deweloper wykupił w terminie tylko jedną z nich. Druga została wykupiona z dwudniowym opóźnieniem.
Rentowność jak lustro
Aby przekonać się jak inwestorzy postrzegają sytuację finansową spółek, ich dyrektorzy finansowi coraz częściej mogą spoglądać na notowania na Catalyst. Z reguły inwestorzy nie widzą większych powodów do obaw, a osiągane wyceny oscylują w pobliżu nominału, zaś rentowności przeważnie są niższe niż naliczane oprocentowanie. Czasem nawet znacząco niższe (Echo, Robyg, Ronson, Unibep), co jest chyba najlepszą formą aprobaty przez inwestorów dla sposobu zarządzania płynnością w grupie.
In minus wyróżnia się właściwie dwóch deweloperów – Kleba Invest oraz Rank Progress. W przypadku Kleba Invest przyczyny nieufności opisano wyżej, choć trzeba pamiętać, że spółka pozyskała już środki z nowej emisji (2,9 mln zł) oraz kredyt bankowy na 28,5 mln. W przypadku Rank Progress zarząd nie ukrywa, że od powodzenia rozmów o refinansowaniu zapadających w czerwcu przyszłego roku obligacji (130,8 mln zł), zależy plan inwestycji na kolejne lata. Do czasu ich zakończenia lub zrealizowania transakcji sprzedaży wybranych projektów, ceny obligacji mogą premiować odważnych.
| Podstawowe wskaźniki zadłużenia i płyności deweloperów z Catalyst na koniec 2014 r. | ||||
| Emitent | wskaźnik zadłużenia finansowego netto | wskaźnik szybkiej płynności | wskaźnik płynności gotówkowej | rentowność obligacji |
| 2C Partners | 1,58 | 1,68 | 0,36 | 9,1-10,0 |
| BBI Development | 0,86 | 0,32 | 0,07 | 6,2-6,4 |
| Capital Park | 0,65 | 1,17 | 1 | 5,9-7,1 |
| Echo Investment | 0,86 | 2,9 | 1 | 3,1-4,0 |
| ED Invest | 0,2 | 0,4 | 0,1 | 6,9 |
| Ghelamco* | 0,67 | 2,6 | 0,69 | 5,2-6,5 |
| GTC | 1,97 | 0,85 | 0,56 | 6,1 |
| Kleba Invest | 1,99 | 1,45 | 0,11 | 14,5 |
| Lokum Deweloper | 0 | 3,81 | 2,8 | 5,6 |
| Polnord | 0,4 | 1,01 | 1 | 6,1 |
| Rank Progress | 0,62 | 0,69 | 0,07 | 10,7 |
| Robyg | 0,43 | 1,67 | 1 | 3,3-5,4 |
| Ronson | 0,37 | 1,84 | 1,55 | 3,9-5,3 |
| Unibep | minus 0,3** | 1,03 | 0,38 | 2,8 |
| Unidevelopment | 0,22 | 1,36 | 0,44 | 6 |
| Vantage Development | 0,48 | 1,55 | 1 | 5,8-6,8 |
| źródło: raporty roczne i kwartalne; Obliczenia Obligacje.pl; rentowności za gpwcatalyst.pl z 31.03.2015 | ||||
| ** Wskaźniki dla Granbero Holdings, Ghelamco jest tylko emitentem obligacji, Granbero ich poręczycielem | ||||
| *Unibep ma więcej gotówki niż zobowiązań finansowych | ||||
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się