Z drugiej strony nie da się ukryć, że wszelkiego rodzaju różnice sprowadzają się ostatecznie do wysokości wypłacanych odsetek.
Obligacje skarbowe i pozaskarbowe
Obligacje możemy uszeregować według wielu różnych kryteriów, ale pierwszym wyróżnikiem będzie ich emitent. Inwestorzy zupełnie inaczej oceniają obligacje skarbowe, emitowane przez skarb państwa, a inaczej patrzą na obligacje firm. W normalnych warunkach obligacje skarbowe oceniane są jako najbardziej bezpieczna lokata kapitału, przewyższająca pod tym względem nawet lokaty bankowe, co w praktyce nie zawsze jest regułą. Paradoksalnie właśnie w warunkach kryzysu finansowego częściej cierpią posiadacze obligacji skarbu państwa niż prywatnych spółek (o ile te ostatnie były na kryzys przygotowane), choć tylko tych o naprawdę dobrym standingu finansowym. Od czasu do czasu zdarza się, że obligacje dużych korporacji uzyskują niższe oprocentowanie i wyższe oceny ratingowe niż kraj, w którym emitenci są zarejestrowani, ale są to sytuacje wyjątkowe, znane raczej z niecodziennych okoliczności roku 2008.
Pewnym łącznikiem między obligacjami firm i obligacjami skarbowymi, są papiery samorządowe emitowane przez gminy. Obligacje nie są wprawdzie bezpośrednio gwarantowane przez skarb państwa, ale ponieważ emitują je organy administracji publicznej, ocenia się je równie wysoko lub niewiele niżej niż obligacje skarbowe.
Jeśli zaś chodzi o obligacje firm, to możemy dokonać podziału między obligacje bankowe i pozostałe. Zwykle obligacje banków – jako instytucji zaufania publicznego i nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego – uważa się za bardziej bezpieczne niż przedstawicieli innych sektorów, ale zdarzają się wyjątki.
Obligacje podporządkowane
Wyjątki dotyczą zwłaszcza traktowania przez inwestorów obligacji podporządkowanych. Taki status oznacza, że emitent ma prawdo doliczyć wpływy z emisji do funduszy uzupełniających, a te z kolei do funduszy własnych. Innymi słowy, w swoim sprawozdaniu finansowym przez pewien czas emitent może traktować te pieniądze jak własne, a nie pożyczone od inwestorów, o ile zgodzi się na to Komisja Nadzoru Finansowego. Jest to oczywiście rozwiązanie bardzo korzystne dla banków. Dla inwestorów oznacza jednak, że w razie likwidacji lub upadłości banku, ich obligacje będą spłacane w ostatniej kolejności, więc nie wszystkim inwestorom odpowiadają tego rodzaju rozwiązania. Np. otwarte fundusze emerytalne niemal nie posiadały obligacji podporządkowanych banków, choć nie miały oporów przed kupowaniem „zwykłych” obligacji bankowych. - wynika z raportu przygotowanego przez Obligacje.pl.
Obligacje zabezpieczone i niezabezpieczone
Zwykle banki skłonne są zapłacić wyższe odsetki by wynagrodzić inwestorom zwiększone ryzyko związane z inwestycją w obligacje podporządkowane, co oznacza, że płacą mniejsze odsetki, za obligacje niepodporządkowane.
Emitenci innych branż także mają możliwość oferowania inwestorom mniej lub bardziej ryzykownych obligacji i w ten sposób wpływać na wysokość płaconych odsetek. Po pierwsze wysokość kuponu reguluje okres, który dzieli czas emisji obligacji do czasu wykupu (okres ten nazywany jest tenorem) – im jest on dłuższy, tym wyższe są oferowane odsetki. Przypomina to model lokat bankowych, gdzie banki także płacą więcej za lokaty o dłuższym terminie zapadania.
Emitenci mogą proponować inwestorom dodatkowe zabezpieczenia, licząc na to, że skłoni ich to do dokonania inwestycji. Takim dodatkowym zabezpieczeniem może być np. wpis do hipoteki, zastaw na posiadanych maszynach lub należnościach, czasem jest nim zastaw na akcjach przedsiębiorstwa lub poręczenie majątkowe właścicieli spółki. Majątek, który stał się zastawem obligacji jest wyłączany z ogólnej masy upadłości w razie bankructwa emitenta i wpływy z jego sprzedaży służą w pierwszej kolejności zaspokojeniu roszczeń posiadaczy obligacji, co daje wyższą szansę na ich całkowitą spłatę.
Wydawałoby się, że obligacje zabezpieczone są co do zasady towarem bardziej pożądanym przez inwestorów oraz są papierami niżej oprocentowanymi. W istocie tak właśnie się dzieje w przypadku, gdy jedna spółka jest zarazem emitentem zabezpieczonych i niezabezpieczonych obligacji. Wówczas różnica w oprocentowaniu wynosi z grubsza ok. 1 pkt proc. na korzyść obligacji zabezpieczonych.
Jednak w przekroju całego rynku, to obligacje zabezpieczone oprocentowane są wyżej. Paradoks ten można łatwo wytłumaczyć – na emisję niezabezpieczonych obligacji mogą pozwolić sobie podmioty o bardzo dobrej kondycji finansowej, oceniane przez inwestorów jako bardzo wiarygodne – np. banki, spółki energetyczne, PKN Orlen, spółki windykacyjne czy niektórzy deweloperzy. Natomiast firmy o mniejszej wiarygodności często muszą dołożyć dodatkowe zabezpieczenie by w ogóle skusić inwestorów do nabycia obligacji. Również same oceny zabezpieczenia są różne – nie zawsze jest to majątek, który w razie potrzeby można łatwo zamienić na gotówkę. Dlatego właśnie w ogólnych statystykach obligacje zabezpieczone oprocentowane są średnio na 8,88 proc., a niezabezpieczone na średnio 6,6 proc. (dane: Obligacje.pl z 3 marca).
Obligacje o zmiennym, stałym i zerowym oprocentowaniu
Obligacje możemy podzielić także ze względu na rodzaj oprocentowania. Na Catalyst przeważają obligacje o zmiennym oprocentowaniu opartym o wysokość stóp WIBOR powiększonym o dodatkową marżę. W ten sposób oprocentowanie obligacji zmienia się w zależności od wahań stóp WIBOR i głównie dlatego jest ono obecnie (średnio 6,86 proc. ) niższe niż przed dwoma laty (średnio 10,23 proc.), gdy stopy WIBOR były o ponad 2,3 pkt proc. wyższe niż dziś (dane obligacje.pl z 3 marca 2014 r. i 7 marca 2012 r.).
Część emitentów oferuje inwestorom stałe oprocentowanie chcąc zniwelować wpływ stóp WIBOR na wysokość wypłacanych odsetek, co ma swoje dobre i złe strony. Papiery te dobrze sprawdzają się w czasie, gdy stopy procentowe spadają, natomiast gdy rosną są mniej popularne, ponieważ ich oprocentowanie nie zmienia się.
Część emitentów oferuje też obligacje o zerowym oprocentowaniu (tzw. zerokuponowe). Mają one szczególne zastosowanie w przypadku firm, które realizują projekty inwestycyjne, które w momencie emisji nie generują wpływów, które pozwoliłyby na okresową wypłatę odsetek. Dlaczego inwestorzy mieliby jednak kupować obligacje pozbawione oprocentowania? Ponieważ mogą je kupić po cenie niższej od tej, po której zostaną wykupione. Różnica między ceną nabycia i wykupienia obligacji decyduje o ich rentowności.
W praktyce papiery zerokuponowe nie są zbyt popularne na Catalyst – do tej pory zaledwie dwie firmy wprowadziły je do notowań, z czego jedna już obligacje wykupiła (inwestorzy zarobili na nich 11 proc. w skali roku).
Obligacje zamienne
Na koniec warto wspomnieć o obligacjach zamiennych. Oprócz odsetek inwestorzy zyskują możliwość zamiany obligacji na akcje emitenta. Może to być korzystne rozwiązanie, jeśli akcje emitenta obligacji jednocześnie notowane są na giełdzie. W czasie „życia” obligacji kurs giełdowy akcji może zmienić się istotnie i posiadacz obligacji będzie mógł wybrać między wykupem obligacji według ustalonej ceny lub ich zamianę na akcje po wcześniej ustalonym kursie. Zamiana obligacji na akcje może być korzystnym posunięciem, jeśli kurs akcji daje możliwości ich korzystnej ich sprzedaży.
Bonusy
Możliwe są także inne korzyści z posiadania obligacji. Część emitentów zgadza się wypłacić inwestorom dodatkowe premie w zależności od osiąganych przychodów ze sprzedaży (wówczas czyni je to trochę podobnym do akcji), całkiem niedawno na rynku europejskim przeprowadzono emisję obligacji zamienną... na akcje innej spółki, do emisji obligacji można dołączać też inne prawa (np. prawo pierwszeństwa w obejmowaniu kolejnych emisji), a wachlarz możliwości jest w zasadzie ograniczony przez wyobraźnię emitentów i potrzeby inwestorów.
Najprostszym rozwiązaniem, które pozwala jednocześnie inwestować w dochodowe obligacje firm i nie wymaga zdobycia specjalistycznej wiedzy, może być zakup jednostek funduszy obligacji korporacyjnych, o czym więcej w kolejnym tekście.
Tekst powstał dla Open Finance S.A.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się