- Catalyst jest skazany na płynność – uważa Jacek Fotek, prezes Trasury BondSpot, hurtowej części rynku obligacji Catalyst. Swoje tezy przedstawił podczas czwartkowej prezentacji w czasie konferencji nt. rynku obligacji w Polsce zorganizowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych.
W jaki sposób prezes BondSpot doszedł do tego wniosku? W pierwszej części prezentacji przedstawił statystyki dotyczące kondycji rodzimego rynku papierów korporacyjnych. Wedle jego własnych wyliczeń, papiery dłużne przedsiębiorstw stanowiły 3,7 proc. PKB na koniec 2011 r. wobec 3 proc. rok wcześniej. Wzrost o ponad 20 proc. jest szybki, ale od rynków bardziej rozwiniętych dzieli nas prawdziwa przepaść. Według statystyk (za 2010 r.) agencji Fitch przytoczonych w prezentacji, najbardziej rozwinięty rynek papierów komercyjnych ma Dania, gdzie stanowi on równowartość ponad 150 proc. PKB. Z reguły w krajach zachodnich jest to jednak znacznie mniej, około połowy PKB, lub nawet 20 proc. (w Niemczech). Rzecz w tym, że nawet na Węgrzech jest to 6,8 proc. PKB, a w Czechach 12 proc. Zatem sporo nas dzieli nawet od rynków naszych sąsiadów znajdujących się – zdawałoby się – w podobnej sytuacji co Polska.
Jeśli zaś chodzi o krajową strukturę posiadaczy obligacji, to 50,6 proc. papierów komercyjnych znajduje się w portfelach banków (które są też największymi emitentami długu), zaś zaledwie 0,7 proc. w rękach inwestorów indywidualnych (reszta należy do instytucji jak OFE czy TFI i do przedsiębiorstw inwestujących wolne środki). Tymczasem – według danych przytaczanych przez prezesa Fotka – na świecie ponad 80 proc. papierów dłużnych należy do inwestorów instytucjonalnych (w tym TFI czy ubezpieczycieli, a więc instytucji zbiorowego inwestowania), zaś detaliczni inwestorzy gromadzą ok. 20 proc.
- Zakładamy, że także na naszym rynku inwestorzy indywidualni mogą mieć ok. 10-proc. udział w obligacjach korporacyjnych – powiedział prezes BondSpot.
Realizacja tej prognozy dawałaby prawie 30-krotny wzrost inwestycji indywidualnych w obligacje korporacyjne w najbliższych latach i to nie biorąc pod uwagę równoległego wzrostu samego rynku papierów dłużnych.
Zmienić się ma także struktura portfeli samych instytucji. - Na świecie firmy ubezpieczeniowe mają w obligacjach ok. 90 proc. portfela, z czego dwie trzecie stanowią papiery korporacyjne – wyjaśnił Jacek Fotek.
Jak jednak dojść do podobnego modelu w Polsce i jakie bariery należy pokonać w drodze do celu? Zdaniem prelegenta kluczowym aspektem jest praca animatorów, nadawanie ratingów oraz przejście emitentów na emisję papierów o stałym kuponie (tymczasem na Catalyst aż 93 proc. notowanych serii ma kupon zmienny).
Przykładem rozwiniętego rynku obligacji komercyjnych przeznaczonego dla inwestorów indywidualnych jest włoski EuroTLX. Animatorzy klasy A mają pod opieką po 250 instrumentów (jest ich 7), klasy B po 30 (jest ich 4). Na rynku funkcjonuje też 16 animatorów działających wyłącznie na własnych papierach.
Aż 92 proc. papierów obecnych na tym rynku posiada ratingi. Dla porównania na Catalyst ratingami legitymuje się siedmiu emitentów ze 120 obecnych.
Ponadto elementem decydującym o płynności jest struktura odsetek. Aż 49 proc. proc. papierów to obligacje o stałym kuponie. Wyłączając obligacje skarbowe oraz zerokuponowe, na papiery o zmiennym oprocentowaniu przypada 13 proc. rynku. Dlaczego papiery o stałym kuponie mogą dawać lepszą płynność? Ponieważ pojawia się dodatkowy element ryzyka i źródła zysków (lub strat) w postaci ryzyka stopy procentowej. To zaś sprawia, że inwestorzy bardziej są skorzy do zawierania transakcji. Spośród dziesięciu najbardziej płynnych papierów listowanych na EuroTLX wszystkie mają oprocentowanie stałe, zaś wskaźnik płynności (wielkości emisji do rocznych obrotów) sięga nawet 55 proc. (przeciętnie jest to jednak 20-30 proc.). Dla porównania ten sam wskaźnik liczony dla całego Catalyst wynosi 2,2 proc. W 2011 r. inwestorzy indywidualni na EuroTLX zawarli 3,2 mln zleceń o średniej wartości 26 tys. EUR, zaś łączne obroty w ostatnich trzech latach sięgały 85-96 mld EUR rocznie.
Jakie są więc główne mankamenty naszego rynku? Prawie połowa uplasowanych emisji ma wartość mniejszą niż 10 mln zł, a tylko 3 proc. powyżej 1 mld zł. Przy takich proporcjach trudno o płynność. Ponadto aż 37 proc. proc. papierów zostanie wykupionych do marca 2013 r. - krótki termin także skłania raczej do trzymania papierów niż ich sprzedaży.
Zdaniem prezesa BondSpot krajowy rynek obligacji ma szansę na większe tempo wzrostu, jeśli zniesione zostaną podstawowe bariery. W pierwszym rzędzie wymienił możliwość bezpośredniego handlu przez banki (obecnie większość banków dokonuje transakcji za pośrednictwem domów maklerskich, które mają odpowiednio niższe limity). W drugim zmianę księgowania papierów przez TFI i OFE, które obecnie – z uwagi na niską płynność – nie muszą wyceniać posiadanych papierów metodą „mark to market” (czyli według cen rynkowych), lecz po cenie nabycia. To oczywiście skłania zarządzających do bezczynności. Po trzecie należy zwiększyć segmentację rynku na papiery o dużych emisjach, przyznanym ratingu i o stałym kuponie, oraz na segment high yeild (wysokich rentowności, który obecnie dominuje na Catalyst). Do tego niezbędne jest utworzenie polskiej agencji ratingowej, która – zdaniem prezesa BondSpot – powinna być na tyle tania, by na ranking było stać każdego (emitenta).
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).