Nowelizacja ustawy o ofercie publicznej z kwietnia ubiegłego roku zatrzęsła rynkiem obligacji korporacyjnych. Zdecydowaną większość emisji zaczęto przeprowadzać w trybie ofert prywatnych, skierowanych do wąskiego grona inwestorów (maksymalnie 149 oznaczonych adresatów), którzy mogą wyłożyć większą gotówkę, liczoną raczej w dziesiątkach tysięcy złotych. Wydawało się, że publiczne oferty zostaną już tylko dla dużych firm, w przypadku których ze względu na wielkość emisji koszt przygotowania prospektu i uplasowania papierów dłużnych na rynku będzie do zaakceptowania.
Duże oferty w pewien sposób zarysowały obraz instytucji publicznej emisji, jako czegoś bardzo bezpiecznego. Tymczasem coraz częściej na rynek trafiają także niewielkie publiczne oferty, po tym jak pracujący w domach maklerskich prawnicy znaleźli sposób na przeprowadzanie emisji bez potrzeby publikacji prospektu i zatwierdzania go przez Komisję Nadzoru Finansowego. Wystarczy, że spółka przygotuje memorandum informacyjne, a nadzorca zaakceptuje materiały marketingowe. Ale rozwiązanie to dotyczy wyłącznie emisji nie większych niż równowartość 2,5 mln euro.
Niewielka maksymalna wartość ofert bezprospektowych zwykle koresponduje z rozmiarami firmy emitującej obligacje. Mowa więc o przedsiębiorstwach nierzadko będących na początku swojej działalności. A nawet jeśli nie, to ich skala działalności bywa na tyle mała, że są znacznie bardziej podatne na kłopoty finansowe. Nie bez przyczyny zresztą część firm wybiera droższe do zorganizowania emisje publiczne bez prospektu zamiast emisji prywatnych. Szersze grono odbiorców zwiększa bowiem szanse na powodzenie oferty. Rzadko kiedy faktycznie towarzyszy temu, tak często podkreślana przez spółki, chęć uzyskania efektu marketingowego.
Wystarczy wspomnieć, że wśród przeprowadzonych w tym roku publicznych ofert bezprospektowych tylko jedną udało się zamknąć w całości (Mikrokasa na 2 mln zł), w czterech przypadkach wydłużono okres zapisów (MZCh Organika, Zortrax, Hussar Gruppa i Biomax), a w jednym zdecydowano się na obniżenie minimalnego progu dojścia emisji do skutku (Hussar Gruppa). Praktyka rynkowa pokazała również, że możliwe jest niedojście oferty do skutku. Przekonała się o tym spółka Ketys Investments, która ubiegała się o 2 mln zł przy progu dojścia emisji do skutku na poziomie 1,5 mln zł.
Czy to znaczy, że w ogóle nie należy brać udziału w publicznych ofertach bez prospektu emisyjnego? Bynajmniej. Warto jednak na początku zadać sobie pytanie dlaczego spółka nie poszła po kredyt do banku lub nie zaoferowała papierów dłużnych w trybie niepublicznej emisji funduszom inwestycyjnym, które z punktu widzenia emitenta są znacznie lepszym obligatariuszem (np. łatwiej o refinansowanie). Jeśli dzięki temu dojdziemy do wniosku, że mamy do czynienia z inwestycją, która nie ma prawa być porównywana z lokatą bankową, należy zastanowić się także czy podejmowane ryzyko jest odpowiednio wyceniane. Wszak te 8-10 proc. w skali roku nie jest za darmo. Mówimy przecież o spółkach, które często muszą obejrzeć każdego złotego z dwóch stron przed wydaniem. Nie ma więc mowy o tym, aby firmy te ponosiły wyższe koszty odsetkowe niż muszą. Ba, często można nawet odnieść wrażenie, że oferowane oprocentowanie jest zbyt niskie w stosunku do podejmowanego ryzyka.
Tegoroczne bezprospektowe emisje publiczne, które doszły do skutku
Spółka | Seria | Wartość oferty | Ostateczna wartość emisji | Okres | Oproc. | Zabezpieczenie |
Mikrokasa | J | 2 mln zł | 2 mln zł | 24 mies. | 9,50% | zbiór wierzytelności |
Biomax | A | 1 - 5 mln zł | 2,09 mln zł | 30 mies. | 9,50% | zastaw na akcjach |
LZMO | B | 3 - 7 mln zł | 6,1 mln zł | 30 mies. | 8,75% | hipoteka |
Hussar Gruppa | S | 2 - 10 mln zł | 1,71 mln zł * | 36 mies. | 8,50% | brak |
Zortrax | A2 | 6 - 10 mln zł | 6,06 mln zł | 36 mies. | 9% | brak |
MZCh Organika | D | 6 - 10 mln zł | 6,21 mln zł | 36 mies. | 8,25% | hipoteka |
Aforti Holding | A | 2 - 5 mln zł | 2,5 mln zł | 12 mies. | 9% | brak |
* - obniżono próg emisji. Źródło: Open Finance na podst. danych ze spółek i obligacje.pl
W przypadku bezprospektowych emisji proponowanie inwestorom stałego oprocentowania (z odsetkami płatnymi kwartalnie) stało się pewnego rodzaju standardem, który ma także zwiększać atrakcyjność oferty w oczach kupujących. Pierwszą spółką, która się z tego wyłamała jest dopiero Robinson Europe, który oferuje 7 pkt proc. ponad WIBOR 3M. W obecnych warunkach, tj. w czasie kiedy WIBOR dyskontuje nadchodzące obniżki stóp, to tyle co prawie 9,5 proc. w skali roku.
Kolejnym sposobem na zwiększenie atrakcyjności ofert jest także dodanie zabezpieczenia (np. hipoteka, zastaw na akcjach, zastaw na wierzytelnościach lub nawet na znaku towarowym). W oczach wielu inwestorów jest to element, który istotnie zwiększa bezpieczeństwo zakupu obligacji. Tymczasem dla niejednego emitenta jest to ostateczność, bez której być może nie uda się zamknąć emisji. Słowem, firmy wypuszczające papiery dłużne dostosowują się do oczekiwań rynku detalicznego.
Żadne, nawet najlepsze, zabezpieczenie obligacji nie wygra jednak z analizą sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Bez sprawdzenia choćby takich parametrów, jak płynność, poziom zadłużenia, zdolność do generowania środków z podstawowej działalności i możliwość obsługi długu nie powinno podejmować się decyzji o zakupie papierów dłużnych. Szczególnie tych z kategorii high yield (wysokodochodowe). Warto często także rozszerzyć analizę o porównanie na tle branży, aby sprawdzić czy oferowane oprocentowanie znajduje się na odpowiednim poziomie. Dużo pracy? I właśnie dlatego odsetki wynoszą znacznie więcej niż 4-5,5 proc. rocznie.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).