Przeciętne oprocentowanie lokat bankowych w ostatnich miesiącach cześciej spadało niż rosło, czego nie zmieniła nawet majowa podwyżka stóp procentowych przez RPP. W dodatku od kwietnia przestały istnieć tzw. lokaty antypodatkowe, z których zyski zwolnione były od podatku dochodowego. Sprawia to, że obecnie bardzo trudno jest znaleźć w banku lokatę, z której realne odsetki przewyższałyby inflację. Mówiąc wprost – trzymając pieniądze w bankach na lokatach, częściej tracimy, niż zarabiamy pieniądze (oczywiście i tak zarabiamy więcej, czy raczej tracimy mniej, niż trzymając pieniądze w domowych schowkach, gdzie w ogóle nie są oprocentowane).
Jest jednak sposób na to, by powierzając pieniądze bankom zarabiać wysokie odsetki, których wysokość z łatwością przekracza wskaźniki inflacji, a nawet w pewnym sensie daje gwarancję, że inflację będzie pobijać w każdej niemal sytuacji. Chodzi o obligacje banków, które do niedawna były dostępne tylko dla wąskiej grupy inwestorów insytucjonalnych, zaś obecnie może je kupić każdy, kto dysponuje kapitałem rzędu 100 złotych (z groszami).
Obligacje banków można kupić za pośrednictwem biura maklerskiego, bowiem są one notowane na giełdzie, na specjalnie wyznaczonej do tego platformie do obrotu obligacjami, nazwanej Catalyst. Można je kupić także na rynku pierwotnym – bezpośrednio od banku czy biura maklerskiego, co jest o tyle korzystniejsze, że nie ponosi się przy tym kosztów prowizji maklerskiej (tu jednak kwota 100 zł będzie dalece niewystarczająca. Na rynku pierwotnym obligacje można kupić dysponując kwotą przynajmniej 25 tys. zł – szacunek na podstawie dotychczasowych ofert).
Średnio 8,25 proc. i będzie rosło
Nie każdego banku obligacje uda nam się kupić. Choć większość z nich emituje obligacje, ponieważ są dla nich naturalnym źródłem finansowania, tylko część trafia do obrotu na Catalyst, z czego nie wszystkie przeznaczone są dla inwestorów indywidualnych. Obecnie (29 czerwca) na Catalyst znajdziemy obligacje 28 banków wyemitowanych w 59 seriach. Pomijając papiery przeznaczone dla inwestorów indywdualnych (lub naprawdę zasobnych inwestorów detalicznych), do wyboru pozostają nam 33 serie obligacji wyemitowane przez 27 banków. Mimo wszystko można więc mówić o sporym wyborze. Średnie oprocentowanie obligacji, które mogą interesować drobnego inwestora wynosi 8,25 proc. (obliczenia – Obligacje.pl, stan na 29 czerwca 2012 r.). Dla porównania – średnie oprocentowanie najpopularniejszych lokat (trzymiesięcznych) wynosi 4,71 proc. (dane za Open Finance z 6 czerwca 2012 r.). Przy czym oprocentowanie najniżej oprocentowanych obligacji (z wymienionej grupy) wynosi 6,41 proc., a najwyżej 8,99 proc.
Ale na tym nie koniec. Podczas gdy oprocentowanie lokat w przytłaczającej większości ma charakter stały (przez okres trwania lokaty), oprocentowanie obligacji jest zmienne i we wszystkich przypadach uzależnione jest od wysokości stopy WIBOR6M. Co sześć miesięcy „życia” obligacji wypłacane są odsetki na konta (rachunki maklerskie) ich posiadaczy i dla kolejnego okresu odsetkowego ustalana jest nowa wysokość oprocentowania. Jeśli WIBOR rośnie (a w ostatnich tygodniach wzrósł), oprocentowanie obligacji także będzie rosło. Dla przykładu, oprocentowanie najwyżej oprocentowanych obligacji zmieni się już w lipcu i tym razem przekroczy już 9 proc. Przeciętna marża ponad WIBOR waha się między i 3, a 4 pkt proc. (średnia ok. 3,2 pkt proc.). Można szacować, że w ciągu kilku miesięcy przeciętne oprocentowanie bankowych obligacji notowanych na Catalyst wzrośnie do mniej więcej 8,4 proc.
Ponieważ stopy WIBOR powiązane są w pewien sposób z inflacją, można powiedzieć, że posiadając obligacje banków, inwestorzy uniezależniają swój realny zysk od wysokości inflacji (ponieważ stopy WIBOR „podążają” za stopami ustalanymi przez RPP, a ta kieruje się inflacją), wyłączając specyficzne warunki rynkowe. O lokatach ze stałym oprocentowaniem tego samego powiedzieć się nie da.
Dlaczego banki „przepłacają”?
Pozostaje jednak pytanie – dlaczego banki oferują za obligacje znacząco wyższe odsetki niż za lokaty? Dzieje się tak, ponieważ banki emitując obligacje zyskują stabilne, wielotetnie źródło finansowania, natomiast lokaty są dla nich jedynie krótkoterminowym źródłem. Zdecydowana większość lokat zebranych przez polskie banki (nawet 80 proc.) to lokaty trzymiesięczne i krótsze. Tymczasem obligacje emitowane są z kilkuletnim (np. sześcio-, a nawet dziesięcioletnim) terminem wykupu, przy czym na ogół obligatariusze nie mogą przedstawić ich do przedterminowanego wykupu, o ile nie zaistnieją do tego nadzwyczajne okoliczności.
Nie każdy inwestor miałby jednak ochotę „zamrozić” swoje środki w obligacjach banku na sześć lat i dłużej nawet za perspektywę dwukrotnie większych zysków. I nie musi. Ponieważ obligacje notowane są na rynku Catalyst, można złożyć zlecenie sprzedaży i zamienić obligacje na gotówkę każdego dnia roboczego. Należy jednak dodać, że płynność rynku nie jest duża i inwestor, który posiada znaczące sumy ulokowane w obligacjach (rzędu kilkuset tysięcy czy kilku milionów złotych) mógłby mieć pewne problemy z natychmiastową sprzedażą papierów. Duże transakcje lepiej przeprowadzać przez biuro maklerskie, które może poszukać inwestorów zainteresowanych znaczną ilością obligacji.
Co w tym przypadku ważne – odsetki do obligacji naliczane są codziennie. Oznacza to, że sprzedając obligacje ich posiadacz nie traci odsetek należnych mu za okres, kiedy je posiadał. Prawa do należnych odsetek są bowiem sprzedawane razem z obligacją. Innymi słowy – odsetki naliczane są „w pamięci” i sprzedając obligację, inwestor otrzyma cenę za obligację wraz z należnymi mu odsetkami.
Podporządkowane robią różnicę
Na koniec trzeba wsponieć o istotnej formalnej różnicy między obligacjami i lokatami. Emitując obligacje banki starają się nadać im status podporządkowanych (decyzja zapada w Komisji Nadzoru Finansowego). Dzięki temu wpływy z emisji obligacji zasilają fundusze uzupełniające banku, co z kolei poprawia ich współczynniki wypłacalności, a to one decydują o możliwości rozwoju akcji kredytowej. Od strony banku emisja obligacji jest więc korzystna – nie tylko zyskuje on długoterminowe źródło finansowania, ale też może na nim oprzeć politykę rozwoju akcji kredytowej. Dla posiadaczy obligacji podporządkowanych oznacza to tyle, że w razie upadłości lub likwidacji banku ich roszczenia zaspokajane są w ostatniej kolejności spośród wierzycieli (ale przed akcjonariuszami).
Z tego punktu widzenia zwykłe lokaty bankowe oferują wyższy poziom bezpieczeństwa, bowiem są one gwarantowane nie tylko przez bank, ale również przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Należy mieć jednak na uwadze, że po pierwsze banki, które finansują swoją płynność obligacjami, mają stabilniejsze podstawy działania, niż te, które robią to przy pomocy samych depozytów i pożyczek krótkoterminowych. Po drugie zabezpiecznie BFG (obowiązuje do równowarości 100 tys. EUR) jest gwarancją bardziej symboliczną niż rzeczywistą, ponieważ BFG dysponuje środkami stanowiącymi mniej więcej 2 proc. depozytów zebranych w polskich bankach. Siłą rzeczy nie gwarantuje ich wszystkich i biorąc wszystko powyższe pod uwagę, przewaga bezpieczeństwa lokat nad obligacjami jest sprawą dyskusyjną. Zaś przede wszystkim od czasu Banku Staropolskiego tj. od stycznia 2000 r., w Polsce nie upadł żaden bank, mimo światowego kryzysu finansowego. Nie zwalnia to jednak i obligatariuszy i właścicieli lokat od refleksji o tym, komu powierzają swoje pieniądze, obojętnie czy na niski czy na wysoki procent.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).