Tekst ukazał się w Gazecie Giełdy Parkiet 12 października. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Słowo potencjalne nie jest użyte przypadkowo. O ile obligacje korporacyjne i bankowe – jeśli tylko notowane są na dostępnej dla detalicznych inwestorów części Catalyst – cieszą się dużym zainteresowaniem i płynnością, o tyle rynek papierów komunalnych leży odłogiem, podobnie jak rynek listów zastawnych. A szkoda bo w tej części Catalyst drzemią bardzo duże możliwości – nie tylko inwestorów instytucjonalnych interesuje ograniczenie ryzyka inwestycyjnego, nawet za cenę niższego kuponu.
Obligacje komunalne
Na Catalyst notowane są obligacje 19 gmin, które wprowadziły na rynek 58 aktualnie kwotowanych serii. Są to gminy o różnej wielkości – papiery wprowadziły do notowań i takie miasta jak Warszawa czy Kraków, przez mniejsze jak Siedlce, Przemyśl czy Brodnica po całkiem małe jak Marki, Olkusz czy Barcin.
Oprocentowanie większości obligacji jest zmienne, a marża ponad WIBOR6M wynosi od 0,79 pkt proc. (Tczew) do 2,2 pkt proc. (Wałbrzych). Wyjątkiem jest Warszawa, która zdecydowała się na obligacje o stałym oprocentowaniu (o czym niżej) oraz Ustronie Morskie, która jako jedyna gmina wypłacała odsetki co trzy miesiące, ale te obligacje już wykupiono.
Oprocentowanie jest więc skromne w porównaniu do obligacji korporacyjnych, ale wyższe niż lokat i detalicznych obligacji skarbowych (maksymalnie 2,5 proc. w przypadku 10 letnich papierów w pierwszym roku inwestycji).
Tym co czyni obligacje komunalne naprawdę interesującymi jest fakt, że nie istnieją prawne możliwości ogłoszenia upadłości przez gminy. Oczywiście rodzi to pokusy nadużyć ze strony samorządów, niemniej w ostatecznym rozrachunku nawet całkowita utrata płynności przez gminę nie obciąża inwestorów, lecz skarb państwa. Obligacje nie są jednak wprost gwarantowane przez skarb państwa i z tego powodu ich oprocentowanie przewyższa oprocentowanie skarbowych papierów.
Obligacje komunalne mają też inną interesującą cechę – ich zapadalność wyznaczona jest nawet na kilkanaście lat. Najdłużej będą żyły obligacje Siedlec – nawet do listopada 2034 r., ale papierów które zapadają w drugiej połowie lat 20tych nie brakuje. Przez część inwestorów długowieczność obligacji jest cenioną cechą – odpada bowiem konieczność okresowego podejmowania decyzji o inwestycji środków napływających z wykupionych papierów.
Minusem obligacji komunalnych jest natomiast ich mała płynność. Wprawdzie wszystkie obligacje gmin notowane są na detalicznej części Catalyst a inwestorzy interesują się nimi, to jednak problemem jest podaż. Obligacje komunalne już na etapie emisji trafiają zwykle do portfeli banków, które organizowały emisje, a które – ze względów omówionych wyżej – nie zamierzają ich wypuszczać z portfeli. Z tego powodu oferty sprzedaży obligacji komunalnych na Catalyst – jeśli w ogóle pojawią się w arkuszu zleceń - przekraczają ich wartość nominalną, co z kolei ogranicza i tak już niewysoką rentowność.
Również spready między cenami kupna i sprzedaży są niekiedy bardzo wysokie i dochodzą do 12 pkt proc. Z tego powodu decyzję o zakupie obligacji komunalnych lepiej dobrze przemyśleć – naliczone odsetki spłacą koszty kupna i sprzedaży – w ekstremalnych wypadkach – dopiero po trzech latach inwestycji. Na szczęście są to ekstrema, a zazwyczaj różnice między ofertami kupna i sprzedaży wrzucanymi przez animatorów (poza nimi prawie nikt nie kwotuje) wynoszą 1-3 pkt proc.
Obligacje Warszawy
Warszawa wprowadziła na Catalyst pięć serii obligacji o łącznej wartości 2,1 mld zł. Wszystkie mają stałe oprocentowanie sięgające od 5,35 proc. do 6,7 proc. Ponieważ – jak wspomniano wyżej – miasto nie może zbankrutować, papiery są bardzo ciekawą alternatywą dla obligacji skarbowych, także, a może przede wszystkim, dla inwestorów instytucjonalnych.
Ponieważ kupon prezentuje się atrakcyjnie, notowania obligacji stolicy mocno pięły się w górę w ostatnich latach, czego efektem jest ich mizerna rentowność dla kogoś, kto chciałby kupić je akurat teraz (od 1,3 do 2,2 proc. brutto).
Listy zastawne
Na rynkach rozwiniętych listy zastawne cenione są nawet wyżej niż obligacje skarbowe a ich ratingi są najczęściej równe ratingowi państwa, na którego terenie znajdują się nieruchomości zabezpieczające listy zastawne. Na polskim rynku instrumenty te były dotąd niedoceniane, ale wróży im się eksplozję popularności w kolejnych latach. Jednak już dziś są one obecne na detalicznej części Catalyst, a nominał pojedynczego listu wynosi 1 tys. zł – jest to więc instrument dostępny dla detalicznych inwestorów. W dodatku ceny sprzedaży – jeśli się pojawiają – oscylują wokół wartości nominalnych, zatem sięgnięcie po rzeczywistą rentowność rzędu WIBOR plus 0,9 pkt proc. jest całkowicie realne.
Dlaczego jest to interesująca oferta? Listy zastawne emitują w Polsce banki hipoteczne, które refinansują w ten sposób udzielone kredyty hipoteczne. Lub patrząc na sprawę inaczej – zdobywają długoterminowe finansowanie (nawet powyżej 10 lat) na udzielanie kolejnych kredytów hipotecznych. To duża różnica w porównaniu do banków komercyjnych, które rozwój akcji kredytowej finansują przeważnie z krótkoterminowych depozytów.
Już sama struktura finansowania banków hipotecznych przez listy zastawne obniża ryzyko inwestycji dla inwestorów (np. wyklucza zjawisko runu na bank), ale nie to jest gwoździem programu. Listy zastawne zabezpieczone są portfelem kredytów hipotecznych udzielonych przez emitenta listy zastawnego, przy czym emitent listu musi spełniać szereg dodatkowych warunków. Np. wartość udzielonych kredytów nie może przekraczać wartości nieruchomości, wpis do hipoteki musi znajdować się na pierwszym miejscu, a wartość 70 proc. portfela kredytów udzielonego przez bank hipoteczny (listy zastawne zabezpieczone są na majątku emitenta, a nie konkretnej transzy kredytów) musi mieć LTV poniżej 60 proc. W razie upadłości banku zabezpieczenie listów zastawnych tworzy odrębną masę upadłości.
Z tego powodu listy zastawne rozwijają się na całym świecie. Ocenia się, że nawet połowa kredytów hipotecznych np. Czechach finansowana jest listami zastawnymi. U nas jest to 1 proc. i dlatego przewidywany jest dynamiczny rozwój tych instrumentów (nowelizacja ustawy o listach zastawnych, która ma ożywić rynek, wejdzie w życie 1 stycznia).
Ponieważ listy zastawne mają doskonałe i realne zabezpieczenie ich oprocentowanie nigdy nie jest wysokie, a prawdopodobnie będzie spadać. Niestety, rynek pierwotny jest zamknięty dla detalicznych inwestorów, można w nim uczestniczyć tylko za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych.
Na rynku wtórnym transakcje przeprowadzane są zaś sporadycznie, brakuje też ofert animatorów po obydwu stronach arkusza, choć akurat w ostatnich dniach pojawiła się spora podaż listów zastawnych mBanku Hipotecznego.
Pięć najważniejszych informacji:
Gminy w Polsce nie mogą ogłosić upadłości, co podnosi poziom bezpieczeństwa inwestycji.
Obligacje komunalne w praktyce można kupić tylko na rynku wtórnym.
Ze względu na wysokie spready, inwestycję w obligacje komunalne lepiej dobrze przemyśleć pod kątem możliwości zamrożenia środków na dłuższy czas.
Listy zastawne ze względu na zabezpieczenie cenione są nawet wyżej niż obligacje skarbowe.
Dostępność listów zastawnych dla detalicznych inwestorów jest ograniczona, zazwyczaj do zera.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się