Podział obligacji
Podstawowe zobowiązanie emitenta obligacji określa jej wartość nominalna. Obligacje mogą być sprzedawane w ofercie pierwotnej po cenie emisyjnej równej wartości nominalnej, z dyskontem, tj. poniżej wartości nominalnej lub z premią, czyli powyżej wartości nominalnej. Od ceny zakupu będzie zależeć rentowność inwestycji. Wykup obligacji jest przeprowadzany zazwyczaj wg wartości nominalnej, jednak może nastąpić też po innej cenie jeżeli warunki emisji to przewidują.
Wynagrodzeniem dla obligatariuszy są okresowo wypłacane odsetki. Od nich zależy rentowność inwestycji. Oprocentowanie obligacji może być stałe lub zmienne. To pierwsze jest takie samo we wszystkich okresach odsetkowych. Natomiast oprocentowanie zmienne jest ustalane każdorazowo dla poszczególnych okresów odsetkowych. Zazwyczaj kupon odsetkowy ma powiązanie z wybraną miarą ekonomiczną, jak koszt pieniądza na rynku międzybankowym (WIBOR), rentowność bonów skarbowych lub inflacja. Jako okresy odsetkowe przyjmuje się: 12 miesięcy, sześć miesięcy, trzy miesiące, a nawet jeden miesiąc. Zarówno wysokość oprocentowania, jak też częstotliwość wypłaty odsetek, ma istotne znaczenie dla atrakcyjności inwestycji w daną obligację.
Odrębną grupę stanowią obligacje bez kuponów odsetkowych, emitowane z dyskontem, które jest wynagrodzeniem dla inwestorów, odpowiadającym odsetkom wypłacanym w przypadku obligacji kuponowej.
Ze względu na terminy wykupu obligacje dzielą się na krótkoterminowe (1-3 lat), średnioterminowe (3-5 lat) oraz długoterminowe – powyżej pięciu lat. Ten podział nie jest sformalizowany i można spotkać się z innym podejściem do klasyfikacji.
Opłacalność inwestycji
Zyskowność inwestycji w obligacje opisują wskaźniki rentowności. Najprostszym jest rentowność nominalna, będąca relacją wysokości wypłacanych odsetek w skali roku do wartości nominalnej obligacji. Ma ona jednak ograniczone zastosowanie w przypadku obligacji o zmiennym oprocentowaniu oraz nie uwzględnia ceny nabycia obligacji ani wartości pieniądza w czasie.
Kolejny wskaźnik to rentowność bieżąca – obliczana jako stosunek wartości kuponów odsetkowych wypłacanych w skali roku do aktualnej ceny rynkowej obligacji. Jednak jej wadą jest, że nie uwzględnia wartości pieniądza w czasie.
Uniwersalną miarą rentowności jest natomiast stopa zwrotu w okresie do wykupu – YTM (ang. Yield To Maturity). Wskaźnik ten uwzględnia wartość pieniądza w czasie. Stopa YTM jest obliczana z uwzględnieniem strumieni przyszłych przychodów dla inwestora (okresowo wypłacanych odsetek i ceny wykupu) oraz bieżącej ceny obligacji. W przypadku obligacji o stałym oprocentowaniu można ją precyzyjnie obliczyć, gdyż znane są przyszłe strumienie pieniężne – stopa zwrotu z takiej inwestycji realizowanej po cenie równej wartości nominalnej jest równa oprocentowaniu obligacji. Jeżeli jednak cena zakupu obligacji jest niższa od wartości nominalnej wówczas stopa zwrotu w okresie do wykupu będzie wyższa od stopy oprocentowania obligacji. Konsekwentnie rozumując, zakup obligacji po cenie wyższej od wartości nominalnej przyniesie rentowność inwestycji na poziomie niższym niż jej oprocentowanie. Określenie stopy zwrotu w okresie do wykupu dla obligacji o zmiennym oprocentowaniu jest już problemem, gdyż nie są znane przyszłe przychody odsetkowe. Podawane w publikatorach finansowych rentowności obligacji o zmiennym oprocentowaniu oparte na aktualnych parametrach rynku finansowego są szacunkowe i mogą w przyszłości ulec zmianie.
Cena obligacji
Wartość obligacji kuponowej stanowi suma zdyskontowanych strumieni przychodów pieniężnych, jakie otrzyma jej posiadacz w przyszłości. W praktyce są to odsetki oraz kwota z tytułu wykupu obligacji. Stopą dyskonta jest wymagana przez inwestora średnia rentowność obligacji w okresie do wykupu (YTM). Założyć też należy reinwestowanie otrzymywanych odsetek po stopie równiej YTM. W przypadku obligacji o stałym oprocentowaniu przyszłe strumienie przychodów są znane, więc wycena może być przeprowadzona precyzyjnie. Nie można jednak dokładnie wycenić obligacji o zmiennym oprocentowaniu, gdyż wielkość przyszłych kuponów odsetkowych nie jest znana. Ostatecznie po ile kupimy obligację zdecyduje rynek.
Na rynku ceny obligacji są podawane w procentach ich wartości nominalnej. Na ich podstawie można obliczyć cenę obligacji wyrażoną w walucie. Jeżeli nie uwzględnia ona narosłych odsetek mówimy, że jest to cena czysta. W praktyce obligacje są handlowane po cenie z naliczonymi odsetkami (cena brudna).
Miara wrażliwości
Fluktuacje rynkowych cen obligacji są determinowane zmianami rynkowych stóp procentowych, które stanowią o oczekiwanej stopie zwrotu z inwestycji. Jednym z najważniejszych wskaźników pozwalających określić wrażliwość obligacji na zmiany rynkowych stóp procentowych, a więc stopień ryzyka inwestycji w obligacje, jest średni czas trwania, określany także jako duracja (ang. duration). W ujęciu matematycznym jest on pochodną ceny obligacji. Inaczej mówiąc duracja jest to średni ważony czas zwrotu z inwestycji. Obliczony w ten sposób wskaźnik jest miarą wrażliwości ceny obligacji na zmiany rynkowych stóp procentowych. Wpływy z tytułu odsetek powodują, że czas ten jest krótszy niż termin, jaki pozostał do wykupu obligacji. Im wyższe kupony odsetkowe i częstotliwość ich wypłaty tym średni czas trwania obligacji jest krótszy i w konsekwencji mniej ryzykowna obligacja.
Spośród obligacji o tym samym terminie wykupu najwyższym ryzykiem rynkowej stopy procentowej obarczone są obligacje zerokuponowe, gdyż ze względu na brak płatności odsetkowych, ich czas trwania jest równy pozostałemu okresowi do wykupu.
Podane tu wskaźniki dotyczące wyceny i ryzyka w obligacje dotyczą tylko sytuacji normalnej emitenta oraz kiedy rynek funkcjonuje efektywnie, tzn. wyceny papierów wartościowych są dokonywane obiektywnie i nie podlegają manipulacjom, jak też nie ma krachu finansowego. W przypadku pogorszenia się sytuacji ekonomicznej emitenta lub silnej dekoniunktury na rynku finansowym ceny obligacji mogą ulec znacznej obniżce. Wówczas w grę wchodzą emocje a więc wskaźniki, które miały znaczenie poprzednio nie są miarodajne.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).