Podejmując decyzję o zakupie obligacji najlepiej byłoby odłożyć na bok wizje rozwoju emitenta snute na kilka lat do przodu czy optymistyczne prognozy zysków. Na rynku długu liczy się „tu i teraz”, tak jak gdy idziemy po kredyt do banku. Analityka kredytowego niespecjalnie interesuje jak dużo zamierzamy zarabiać za dwa, trzy lata, tylko jaki aktualnie posiadamy majątek, zadłużenie, koszty życia i wreszcie ile wynoszą nasze obecne zarobki, z których powinno wystarczyć na bieżące potrzeby oraz obsługę zadłużenia.
Oczywiście ktoś może powiedzieć, że emitowanym przez spółki obligacjom bliżej do kredytów inwestycyjnych, niż prywatnych, więc badanie bieżącej zdolności należałoby rozszerzyć o ewentualne korzyści ekonomiczne z finansowanego papierami dłużnymi przedsięwzięcia. Takie podejście, nie mając wystarczającej wprawy i wyczucia, lepiej jednak pozostawić profesjonalnym inwestorom ze sztabem analityków i komitetem inwestycyjnym.
Sami w pierwszej kolejności powinniśmy skupić się na bieżącej kondycji finansowej emitenta, do czego z powodzeniem można zastosować kilka najpopularniejszych wskaźników służących przede wszystkim do oceny poziomu zadłużenia i płynności przedsiębiorstwa. Poniżej przedstawiamy siedem wskaźników, które warto na bieżąco śledzić:
1. Wskaźnik ogólnego zadłużenia. Jest to relacja całkowitych zobowiązań (ewentualnie także rezerw) do aktywów spółki. Wskaźnik mówi nam w jakim stopniu firma finansuje się kapitałem obcym. Za wartość komfortową uważa się do 0,5x, tj. sytuację, gdy co najwyżej połowa majątku finansowana jest kapitałem obcym. Natomiast powyżej 0,66x możemy mówić o podwyższonym ryzyku, choć oczywiście – jak zawsze – trafimy na wyjątki. Najczęściej będą nimi firmy okołofinansowe (faktoring, pożyczki, windykacja).
2. Dług netto / kapitały własne. To relacja zobowiązań finansowych netto, czyli pomniejszonych o posiadaną gotówkę, do kapitałów własnych. Jest to jeden z najważniejszych wskaźników przy ocenie deweloperów i firm windykacyjnych. Im bliżej wartości 0,5-0,6x, tym bardziej mówić możemy o względnym komforcie. Najlepiej by wartość wskaźnika pozostawała poniżej 1,0x. Jeśli widzimy odstępstwa najczęściej będą to firmy z branży okołofinansowej, lepiej jednak by nie wykraczały one istotnie ponad tę wartość.
3. Dług netto / EBITDA. Tym razem jest to relacja zobowiązań finansowych netto do 12-miesięcznego zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację. Dowiemy się z niej na ile osiągane zyski (przyjmujemy EBITDA, ponieważ amortyzacja jest kosztem niegotówkowym) pokrywają zadłużenie firmy. Wskaźnik ten nie powinien być raczej wyższy niż 3-4x. Za wartość normalną uznaje się 2-3x, zaś im niżej tym lepiej, bo oznacza to, że spółka potrzebuje mniej czasu by wypracowanymi zyskami pokryć swoje zadłużenie. Niestety, wskaźnik nie sprawdza się przy spółkach prowadzących działalność projektową, jak na przykład deweloperzy.
4. Wskaźnik pokrycia odsetek. W najprostszym ujęciu jest to pokrycie kosztów odsetkowych (brutto lub netto) wynikiem operacyjnym, względnie EBITDA. Przyjmując natomiast, że mówimy o podstawowej relacji kosztów odsetkowych netto do zysku operacyjnego, to wartość ta nie powinna być niższa od 2,5-3x, lecz by obligatariusze mogli spać spokojnie, powinna być ona bliżej 4,5-5x. Wskaźnik powinien być liczony za okres ostatnich 12 miesięcy. Ale uwaga, część spółek, zwłaszcza deweloperskich, może nie wykazywać w rachunku wyników pełnych kosztów odsetkowych, gdyż te mogą być także kapitalizowane w zapasach. Po informację o zapłaconych odsetkach warto więc czasem sięgnąć też do rachunku przepływów, o ile są prezentowane na osobnej pozycji. Nawiasem mówiąc, rachunek przepływów umożliwia też policzenie innego przydatnego wskaźnika, tym razem pokrycia obsługi długu (relacja przepływów operacyjnych do zapłaconego kapitału i odsetek).
5. Wskaźnik bieżącej płynności. Jest to relacja aktywów obrotowych do krótkoterminowych zobowiązań. Prezentuje więc pokrycie zobowiązań z terminem spłaty do 12 miesięcy majątkiem, którego spieniężenie także powinno być możliwe w tym okresie. Wartość wskaźnika nie powinna być niższa niż 1,2-1,3x, a gdy spada poniżej 1,0x mamy do czynienia z ujemnym kapitałem obrotowym netto (bieżące zobowiązania są wyższe od bieżących aktywów), co w sposób istotny zagraża płynności przedsiębiorstwa. Wiele branż ma własną specyfikę co do wskaźników płynności. Windykatorzy czy firmy pożyczkowe, którzy często większość wierzytelności i należności na wyrost księgują w aktywach obrotowych, mogą wykazywać wysokie wartości wskaźnika, nawet kilkukrotnie wyższe od wartości referencyjnej. Z kolei w przypadku deweloperów warto posługiwać się wskaźnikiem skorygowanym o zaliczki wpłacone przez klientów, te bowiem księgowane są wśród krótkoterminowych zobowiązań, choć to bardziej zobowiązanie do wybudowania mieszkania niż zobowiązanie, które w przyszłości wymagać będzie wypływu gotówki.
6. Wskaźnik płynności szybkiej. To miara podobna do płynności bieżącej, z tym że znacznie węższa, bo aktywa obrotowe pomniejszone są o zapasy i rozliczenia międzyokresowe, czyli z założenia majątek trudniej zbywalny. W większości przypadków będzie to więc tak naprawdę pokrycie krótkoterminowych zobowiązań przede wszystkim krótkoterminowymi należnościami i inwestycjami (do nich wliczają się środki pieniężne), tj. najbardziej płynnymi aktywami bieżącymi. W tym przypadku wartość wskaźnika powinna wynosić powyżej 1,0x, czasem zaś za dolną granicę przyzwoitości przyjmuje się 0,8x. Również tutaj warto zrobić wyjątek dla deweloperów i pominąć otrzymane zaliczki.
Szczególnie niskie wartości wskaźnika płynności szybkiej wykazywać mogą na przykład przedsiębiorstwa trudniące się handlem, wówczas analizę warto rozszerzyć na przykład o cykl konwersji gotówki, który obrazuje czas od spłaty krótkoterminowych zobowiązań (poza finansowymi) do spływu należności. Im jest on krótszy tym lepiej.
7. Wskaźnik płynności natychmiastowej. To, najogólniej rzecz biorąc, pokrycie zobowiązań z terminem spłaty do 12 miesięcy posiadaną gotówką. W wersji rozszerzonej gotówkę zastąpić można krótkoterminowymi inwestycjami, choć to akurat korekta, na którą pozwolić sobie można tylko, gdy jesteśmy pewni co do bardzo wysokiej, wręcz nieograniczonej, płynności aktywów wykazywanych w inwestycjach. Trudno jednoznacznie wskazać najlepszą wartość takiego wskaźnika, niemniej pożądaną sytuacją jest, gdy przekracza 0,2-0,3x.
Powyższe wskaźniki na pewno nie są zamkniętym katalogiem mierników, które warto brać pod uwagę przy ocenie standingu finansowego emitenta obligacji. To raczej elementarz inwestora, który ceni sobie samodzielność na rynku i nie chce ograniczać się tylko do dużych publicznych emisji Orlenu, czy innych potentatów w swoich branżach.
Na koniec warto wskazać, że przedstawione wskaźniki mogą być także często liczone w nieco inny sposób. Nie ma w tym przypadku jedynych słusznych metod, ważne jest natomiast, by porównywać ze sobą tylko te miary, które liczone są jednakowo. Konsekwencja zapewnia bowiem odpowiednią porównywalność, co już jest punktem wyjścia do wyciągnięcia wniosków.
Serwis Obligacje.pl zarejestrowanym użytkownikom umożliwia dostęp do wszystkich wskazanych powyżej wskaźników.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się