O wysokości oprocentowania papierów dłużnych decydować może niezliczona ilość czynników. Najbardziej oczywistym z nich jest kondycja finansowa emitenta. Ale i w samych warunkach emisji znajdziemy wiele elementów, bez których trudno będzie ocenić atrakcyjność danych obligacji, od okresu spłaty, przez zabezpieczenie, aż po dodatkowe kowenanty. Bez głębszego zastanowienia nad tymi elementami trudno będzie odpowiedzieć sobie na pytanie czy wysokość oferowanych przez spółkę odsetek jest właściwa.
Na początek okres spłaty
Zasada na rynku obligacji jest prosta, wraz z wydłużaniem terminu do wykupu rośnie ryzyko inwestycji. Wszak łatwiej wyobrazić sobie kondycję finansową emitenta w perspektywie dwóch lat niż pięciu. Nie oznacza to wcale, że papiery o dłuższych tenorach są niewarte uwagi, tym bardziej, że na ich emitowanie mogą sobie pozwolić zazwyczaj tylko większe i co do zasady stabilne finansowo podmioty.
Na podstawie długu plasowanego przez te same spółki w niedługich odstępach czasu, można szacować, że wydłużenie okresu spłaty o każdy rok wymaga podniesienia kuponu przynajmniej o 0,1-0,15 pkt proc. Przykładem tego mogą być na przykład emisje Ronsona z ostatnich kilkunastu miesięcy. Lecz i w przypadku uznanych emitentów możliwe są większe różnice. I tak na przykład ostatnia prywatna emisja trzyletnich obligacji Kruka oprocentowana była na WIBOR 3M plus 2,5 pkt proc. marży, co oznacza, że względem poprzednich prywatnych ofert sześcioletnich papierów skrócenie tenoru o każdy rok wyceniono na 0,25 pkt proc.
Jeśli więc widzimy, że spółka wydłuża okres spłaty pozostawiając wysokość kuponu na niezmienionym poziomie, tak jak w ostatniej publicznej emisji PCC Rokity, należy uznać, że mamy do czynienia z pogorszeniem warunków emisji lub – patrząc od strony spółki – poprawą warunków finansowania.
Osobną kwestią pozostaje możliwość przedterminowego wykupu obligacji. Emitenci chętnie zapisują taki przywilej warunkach emisji, ponieważ daje im to możliwość wcześniejszej spłaty lub refinansowania zadłużenia. Tym sposobem mogą w bardziej elastyczny sposób zarządzać długiem i kosztem jego obsługi.
Jeśli więc widzimy w warunkach emisji opcję wcześniejszej spłaty należy sprawdzić kiedy i na jakich zasadach spółka może z niej skorzystać. Być może znajdziemy też tam premię dla obligatariuszy za przedterminowy wykup, która ma charakter zadośćuczynienia za zakończenie inwestycji przed czasem.
Opcja bezwarunkowej opcji przedterminowego wykupu dla obligatariuszy jest natomiast przypadkiem spotykanym niezwykle rzadko. W grę wchodzi częściej wezwanie spółki do natychmiastowego wykupu w wyniku naruszenia warunków emisji, o czym w dalszej części tekstu.
Zabezpieczenie jest ważne, ale nie niezbędne
Zabezpieczenie obligacji w celu ochrony inwestorów nigdy nie będzie skuteczniejsze od solidnej kondycji finansowej emitenta. To zresztą powód, dla którego największe spółki mogą sobie pozwolić na plasowanie długu bez konieczności ustanawiania zabezpieczeń. Wokół zabezpieczeń narasta coraz więcej kontrowersji, gdyż posiadacze niewykupionych w terminie obligacji, póki co, rzadko odzyskują dzięki temu zainwestowany kapitał. To jednak bardziej problem jakości tych zabezpieczeń i ich wyceny. Nie bez znaczenia jest też prawo oraz instytucja administratora hipoteki czy zastawu.
Lista majątku mogącego służyć za zabezpieczenie obligacji jest niemal nieograniczona. Najczęściej spotkać można hipotekę na nieruchomościach lub zastaw na wierzytelnościach. Rzadziej do czynienia mamy z zastawem na zapasach czy udziałach lub akcjach. Czasem trafić też można na bardziej egzotyczne zabezpieczenia, jak zastaw na znakach towarowych, czy nawet zastaw na częstotliwościach.
Na podstawie emisji obligacji deweloperów, firm pożyczkowych oraz windykacyjnych różnicę w oprocentowaniu obligacji zabezpieczonych i niezabezpieczonych szacować można na 0,5-0,8 pkt proc.
Niezależnie od rodzaju zabezpieczenia najważniejszą kwestią pozostaje jego wycena oraz możliwa do uzyskania cena w razie sprzedaży. Nietrudno sobie wyobrazić, co zresztą pokazuje praktyka, że łatwiej znaleźć ewentualnego kupca na nieruchomości niż na częstotliwości.
Na razie najlepiej sprawdzającym się zabezpieczeniem obligacji jest poddanie się przez emitenta lub inne z nim związane osoby dobrowolnej egzekucji w trybie art. 777 kpc. (stąd potoczna nazwa „trzy kosy”). W razie zaprzestania obsługi zobowiązań przez emitenta zapis ten daje obligatariuszowi prawo uzyskania w sądzie klauzuli wykonalności, co jest podstawą do rozpoczęcia egzekucji z majątku.
Kowenanty warto znać
Kowenanty, to najprościej rzecz ujmując, klauzule zawarte w warunkach emisji obligacji. Mogą one nakazywać lub zakazywać emitentowi wykonywania pewnych czynności, a naruszenie takiego kowenantu daje obligatariuszowi możliwość postawienia papierów w stan wymagalności. Inaczej mówiąc, inwestor może zażądać od spółki wykupu obligacji przed terminem.
Zapisy te mają zmusić emitenta do określonych działań, które z kolei służyć mają zabezpieczeniu interesów obligatariuszy. Chodzić może na przykład o utrzymanie bezpiecznego poziomu zadłużenia wyrażonego odpowiednimi wskaźnikami (m.in. ogólnego zadłużenia, dług netto/kapitały własne, dług netto/EBITDA). Rzadziej spotkamy natomiast, żeby kowenanty określały minimalny poziom płynności i rentowności.
Poza bezpośrednim odniesieniem do sprawozdania finansowego, kowenanty dotyczyć mogą także wielu innych przypadków, jak na przykład zakaz wypłaty dywidendy, czy sprzedaży aktywów. Mogą też one poruszać kwestię zabezpieczeń (nakaz ustanowienia dla danej serii obligacji lub zakaz ustanowienia dla innego zadłużenia) czy struktury właścicielskiej (utrata kontroli przez obecnego akcjonariusza stanowić może naruszenie warunków emisji).
W kowenantach może się znaleźć także informacja wskazująca, że naruszenie zobowiązań finansowych daje obligatariuszom prawo do żądania przedterminowego wykupu posiadanych przez nich papierów. Ale uwaga, dotyczy to naruszenia innych zobowiązań, niż posiadana seria, dla tej bowiem nie potrzeba dodatkowych kowenantów, gdyż inwestorów chroni ustawa o obligacjach (art. 74 ust. 2).
Powyższe nie jest oczywiście zamkniętą listą warunków emisji, które należy brać pod uwagę przy ocenie obligacji. Te zresztą, jak wskazano na początku, w pierwszej kolejności zależeć powinny od standingu finansowego emitenta. A i do tego na pewno należałoby dodać kilka kolejnych czynników, jak choćby notowania długu na rynku wtórnym, ogólny sentyment obligacyjnych inwestorów, dostępność finansowania bankowego. Dodatkowej premii wymagać też mogą na przykład cel emisji, czy brak zamiaru wprowadzenia obligacji do notowań na Catalyst.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się