Tekst pochodzi z "Parkietu" z 20 października. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Najbardziej na skłonieniu emitentów do występowania o oceny ratingowe zależy samej Giełdzie, która walczy o uzyskanie jak najwyższej jakości i przejrzystości rynku. Można domniemywać, że na ocenach ratingowych zależy także inwestorom indywidualnym, a więc najliczniejszej i najmniej sprofesjonalizowanej grupie inwestorów. Przedstawiciele tej grupy rzadko mają okazję zabrać publicznie głos, dlatego trzeba pozostać przy domniemaniu.
Rynek najlepszą agencją
W trakcie panelu dyskusyjnego poświęconego bezpiecznemu inwestowaniu na Catalyst, który miał miejsce w czasie Forum Inwestycyjnego zorganizowanego przez redakcje Parkietu i Rzeczpospolitej, padło zdanie, które uzyskało ogólną aprobatę – to rynek jest najlepszą agencją ratingową. Rynek reaguje najszybciej na zmiany sytuacji finansowej emitentów, co widać było najlepiej w czasie ostatniego kryzysu zadłużenia gdy wzrosty, a później spadki rentowności krajów południa Europy wyprzedzały o całe tygodnie decyzje agencji ratingowych o obniżeniu lub podniesieniu ocen.
To samo zjawisko dotyczy także obligacji korporacyjnych. Pojedynczy inwestorzy zawsze będą w stanie wyciągać wnioski szybciej (np. z lektury raportów finansowych czy zmian legislacyjnych) niż analitycy agencji ratingowych będą mogli je zidentyfikować, zważyć i opisać.
Powyższe dotyczy jednak rynku wtórnego. Dlatego można uznać, że najważniejszą rolę nadawanie ratingów emitentom i poszczególnym emisjom odgrywa w przypadku rynku pierwotnego. Inwestorom detalicznym oceny ratingowe mogłyby pomóc w rozwiązaniu wielu dylematów, by wymienić choćby ostatni wybór między dwiema równolegle prowadzonymi emisjami obligacji PCC Rokita (5,5 proc. przez pięć lat) i Bestu (6 proc. na cztery lata).
Ratingi się sprawdzają
Jeśli spojrzymy na ratingi do tej pory nadane emitentom obligacji, to dostrzeżemy, że istotnie wyższe oceny ratingowe przekładają się na niższe koszty odsetkowe, a zatem najczęściej pozostają w zgodzie z ocenami inwestorów. Za zwykłe obligacje BGK zapłacił inwestorom od 0,3 do 1,0 pkt proc. marży, uzyskując ocenę A- od dwóch agencji ratingowych. ING i BZ WBK, które uzyskały oceny o dwa stopnie niższe musiały zapłacić za swoje obligacje nieco więcej, mimo że ich emisje plasowane były już w okresie znacznie korzystniejszej koniunktury.
To samo można powiedzieć o obligacjach podporządkowanych. PKO BP uzyskało ocenę A- od EurorRating i płaci najmniej za obligacje podporządkowane (1,64 pkt proc. marży), podczas gdy oceniony trzy stopnie niżej BOŚ musiał zaoferować już od 2,3 do 3,1 pkt proc. marży ponad WIBOR6M i dodatkowy wzrost oprocentowania po pięciu latach od daty emisji. Oceniony poniżej ratingu inwestycyjnego GNB musiał zaoferować marże od 3,95 do 3,0 za obligacje podporządkowane, przy czym różnice między oceną banków lepiej oddaje rynek wtórny (rentowności).
Najniżej sklasyfikowany Bank Polskiej Spółdzielczości, którego pojedyncze B nadaje jego obligacjom podporządkowanym statut papierów spekulacyjnych, na rynku wtórnym wyceniany jest na 5,6-7,1 proc. W zestawieniu z GNB czy Bankiem Pocztowym może uchodzić za równorzędny pod względem bezpieczeństwa bank, gdy porównać tylko wysokość płaconej marży, to trzeba pamiętać, że kłopoty BPS (bank jest w trakcie postępowania naprawczego) zaczęły się przed rokiem – już po emisjach obligacji. Nie należy jednak sądzić, że agencja ratingowa wyprzedziła rynek w tym przypadku – oceny nadane przez EuroRating zostały odtajnione na początku października 2014 r., gdy obligacje BPS odrobiły już część strat z początku roku, kiedy były wyceniane najniżej.
Tanie ratingi
Emisja obligacji o najniższej wartości, która zostało ocenione przez agencję ratingową ma wartość 100 mln zł (25 mln EUR), w dodatku chodzi o agencję niemiecką wyspecjalizowaną w ocenie małych i średnich (u nas byliby średni i duzi). Chodzi tu o wymienioną w tabeli grupę Ferratum, która nawiasem mówiąc, uzmysławia ile płaci się za ryzyko związane z najniższym ratingiem inwestycyjnym na rynku rozwiniętym, a ile u nas. Pojawia się więc pytanie, na ile realny jest pomysł nadawania ratingów emisjom o wartości kilku czy kilkunastu milionów złotych, które dominują na Catalyst?
Zarówno EuroRating, który już funkcjonuje operacyjnie jak i Instytut Analiz i Ratingu (ma zacząć nadawać ratingi w II połowie przyszłego roku) deklarują, że są w stanie dostarczyć ratingi dostosowane cenowo dla takich właśnie emisji. Rodzi się jednak pytanie o jakość tanich ratingów. Odpowiedzi będzie można dać dopiero po ich nadaniu oraz weryfikacji tych ocen przez rynek i życie.
Emitentci obligacji na Catalyst z ratingiem | ||||
Emitent | Ocena ratingowa | Agencja ratingowa | Rentowność obligacji (w proc.) | oprocentowanie |
BGK | A-, A- | EuroRating, Fitch Ratings | 1,5-3,0 | WIBOR6M + 0,3-1,0 pkt proc. |
PKO BP | A- | EuroRating | 3,64 | WIBOR6M + 1,64 pkt proc. |
BZ WBK | BBB+ | EuroRating | 3,3-3,4 | WIBOR6M + 1,0-1,2 pkt proc. |
ING Bank Śląski | BBB+ | EuroRating | 2,9 | WIBOR6M + 0,9 pkt proc. |
BOŚ | BBB-, BBB | EuroRating, Fitch Ratings | 4,3-6,3 | WIBOR6M + 2,3-3,1 pkt proc. |
Alior Bank | BB+ | EuroRating | 3,1-9,1 | WIBOR6M +1,3-4,75 pkt proc. |
Bank Millennium | BB+, BBB- | EuroRating, Fitch Ratings | 2,5-2,9 | WIBOR6M +1,4-2,0 pkt proc. |
Bank Pocztowy | BB+ | EuroRating | 3,4-6,5 | WIBOR6M +1,4-3,75 pkt proc. |
Getin Noble Bank | BB, BB | EuroRating, Fitch Ratings | 2,7-5,5 | WIBOR6M 1,7-3,95 pkt proc. |
BPS | B | EuroRating | 5,6-7,1 | WIBOR6M +3-3,75 pkt proc. |
Energa | BBB | Fitch Ratings | 2,8 | WIBOR6M + 1,5 pkt proc. |
Ferratum Group | BBB- | Creditreform | 7,6-8,2 | WIBOR6M + 6,5 pkt proc. |
mBank | BBB+, A | EuroRating, Fitch Ratings | 4,1 | WIBOR6M + 2,25 pkr proc. |
PGE | A-, BBB+ | EuroRating, Fitch Ratings | 3,2* | WIBOR6M + 0,7 pkt proc. |
PGNiG | BBB+, Baa2 | EuroRating, Moody's | 2,7 | WIBOR6M + 1,25 pkt proc. |
PKN Orlen | BBB, BBB- | EuroRating, Fitch Ratings | 3,0-4,0 | WIBOR6M +1,3-1,5; 5,0 pkt proc. |
* ostatnia transakcja z 2013 r. Rentowność wyznaczona na postawie ofert k/s | ||||
źródło: Obligacje.pl, EuroRating, gpwcatalyst.pl |
AD VOCEM - Mirosław Bajda, prezes EuroRating
W artykule porusza Pan kwestię ratingu BPS i zmiany jego kondycji finansowej w kontekście daty odtajnienia ratingu banku w ostatnim czasie. Nie wydaje mi się, aby kwestia zmiany statusu ratingu z niepublicznego na publiczny była tu istotna w kontekście oceny reakcji agencji na zmiany kondycji banku. Chciałbym bowiem zauważyć, że historia ratingu BPS (podobnie jak wszystkich ocenianych banków) została również upubliczniona i wynika z niej, że negatywne decyzje ratingowe (rozsyłane wcześniej tylko do subskrybentów) podejmowaliśmy już od października 2012 roku (negatywna perspektywa), po czym rating był sukcesywnie obniżany: w kwietniu 2013 r., lipcu 2013 r. oraz ostatnio w maju 2014 r.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).