Najlepszym przykładem, że nawet twarde zabezpieczenie (za takie uznawany jest wpis do hipoteki) nie jest gwarancją spłaty obligacji, są papiery Religa Development. Deweloper we wrześniu złożył do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości układowej, a odsetek – także od obligacji – nie płaci już od lipca. Choć jego obligacje mają zabezpieczenie hipoteczne, którego wartość teoretycznie dwukrotnie przewyższa wartość obligacji, notowane są one w okolicach 50 proc. ceny nominalnej. Co oznacza, że wartość zabezpieczenia wpisana do dokumentów emisyjnych przekracza wartość obligacji czterokrotnie. Mimo to, brak chętnych do zakupu.
Zabezpieczone, albo wcale
W ostatnim czasie coraz więcej inwestorów rejestrujących na stronie obligacje.pl swoje zainteresowanie obligacjami korporacyjnymi, w polu uwagi decyduje się umieścić zastrzeżenie „interesują mnie tylko obligacje zabezpieczone”. W okresie dużej niepewności i spowolnienia gospodarczego ta zapobiegliwość jest zrozumiała i widoczna na całym świecie – inwestorzy troszczą się przede wszystkim o ochronę kapitału. Tyle, że – jak pokazuje przykład Religi, który na długo pozostanie straszakiem w tego rodzaju przypadkach – niekoniecznie akurat ta metoda jest najskuteczniejszym sposobem zapewnienia sobie spokojnego snu.
Z zabezpieczeniami obligacji jest trochę jak z antykoncepcją. Metod jest wiele, ale żadna nie daje 100-proc. gwarancji uniknięcia „wpadki”. Najsłabszym zabezpieczeniem jest zastaw na akcjach emitenta. To bardziej słowo honoru niż realne zabezpieczenie – jeśli spółka upadnie, akcjonariusze spłacani są w ostatniej kolejności (po wierzycielach, a więc i posiadaczach obligacji), zatem przejęcie jej akcji bynajmniej nie poprawi sytuacji wierzycieli. Za najmocniejsze zabezpieczenie uchodzi hipoteka, ale również ona ma swoje wady. Jej wycena nie zawsze odpowiada realnej wartości, poza tym może być trudna do spieniężenia przy spadającym popycie na nieruchomości, zwłaszcza, jeśli jest hipoteką w obrębie np. zakładu produkcyjnego. W mojej ocenie najlepszym zabezpieczeniem jest zastaw na aktywach obrotowych, relatywnie najłatwiejszych do zamiany na gotówkę.
Jednak obojętnie od rodzaju zabezpieczenia – wybaczcie nadmiar porównań – przypominają one intercyzę małżeńską. Fakt jej posiadania nie gwarantuje bynajmniej bezbolesnego, szybkiego rozstania, zwłaszcza w polskim systemie prawnym, w którym proces odzyskiwania należności trwa średnio... 1000 dni. Średnio, a więc także i dłużej.
Oczywiście jeśli dochodzi do upadłości, lepiej mieć zabezpieczenie, niż go nie mieć, ale jeszcze lepiej jest tak dobrać spółki do portfela, by do ostatecznego rozwiązania nie doszło wcale.
Kowenanty czyli szczególne zobowiązania
Z tego punktu widzenia lepszym zabezpieczeniem interesów inwestorów są kowenanty – dodatkowe zapisy w dokumencie emisyjnym zezwalającym obligatariuszom na domaganie się natychmiastowej spłaty obligacji po zajściu pewnych zdarzeń. W kowenantach można zobowiązać spółkę np. do zakazu wypłaty dywidendy do czasu wykupu obligacji lub do przestrzegania pewnych progów zadłużenia. Zakaz nadmiernego zadłużenia (względem np. aktywów, kapitałów własnych, zysku operacyjnego lub najlepiej wszystkich tych wskaźników razem wziętych) jest doskonałą gwarancją tego, że emitent obligacji nie będzie się nieroztropnie zadłużał, lub utrzyma wskaźniki płynności finansowej na poziomie gwarantującym spłatę obligacji.
Niestety, wielu inwestorów nie docenia tej możliwości zadbania o swoje interesy wierząc, że zabezpieczenie obligacji jest najlepszą metodą. Tymczasem spośród najtańszych – wobec nominału – obligacji notowanych na Catalyst, prawie wszystkie są zabezpieczone i to często wpisem do hipoteki (Gant, Marvipol, Sco-Pak, TimberOne, Religa).
Najlepsze zabezpieczenie
Mimo licznej obecności obligacji banków na Catalyst, żadna z nich nie jest wyceniona poniżej nominału, choć żadna z nich nie jest też zabezpieczona. Mało tego – banki emitując dług podporządkowany oferują coś w rodzaju antyzabezpieczenia, bowiem w razie upadłości obligacje podporządkowane spłacane są w ostatniej kolejności, po wszystkich innych wierzytelnościach (ale przed akcjonariuszami). Dlaczego? Bankom pomaga na pewno stabilność systemu bankowego w Polsce, ale przede wszystkim pomaga im ich własna kondycja finansowa. Ten grupowy przykład wskazuje najlepszą drogę do zabezpieczenia interesów posiadaczy obligacji. Chodzi o uzyskiwane wyniki finansowe.
Z punktu widzenia posiadacza obligacji najważniejszym jest, aby spółka generowała takie dochody, które wystarczą do terminowej obsługi zadłużenia (spłaty odsetek) i – w dalszej perspektywie – pozwalała myśleć o spłacie przynajmniej części zapadającego długu w terminie, jeśli nie całości. Pozwoli jej to z dużym prawdopodobieństwem wyemitować nowy dług na spłatę starego (tzn. znajdą się chętni do objęcia nowych obligacji) lub na spłatę zobowiązań wobec obligatariuszy. Niestety, ocena tego, czy spółka nie jest nadmiernie zadłużona oraz tego czy ma potencjał do spłaty zobowiązań wymaga pewnego wysiłku intelektualnego, znacznie większego niż sprawdzenie, czy dana seria jest zabezpieczona czy też nie.
Podsumowanie
Reasumując – szukając bezpiecznej inwestycji inwestorzy powinni w pierwszej mierze skupiać się na tym, czy emitent obligacji posiada i będzie posiadał w przyszłości zdolność do spłaty zadłużenia. W drugiej kolejności należy ocenić jakość kowenantów, zabraniających nadmiernego zaciągania zobowiązań pod groźbą natychmiastowej wymagalności obligacji, które niejako wymuszają zdroworozsądkową politykę zrównoważonego rozwoju spółki. Dopiero na końcu znaczenie ma jakość zabezpieczenia obligacji, choć jeśli dwa powyższe warunki nie gwarantują absolutnego bezpieczeństwa inwestorom, nie można odmówić jej istotnego znaczenia. W pełni podzielam i rozumiem potrzebę bezpiecznego inwestowania oszczędności, ale tak patrząc na sprawę, lepiej szukać na rynku nie tylko obligacji zabezpieczonych, ale przede wszystkim bezpiecznych. Nie są to synonimy.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się