Tekst ukazał się w Gazecie Giełdy i Inwestorów „Parkiet” 2 sierpnia. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Już na pierwszy rzut oka widać, że zarządzający funduszami zamkniętymi potrafią wykorzystać przewagę nad konkurencją z otwartych funduszy, która polega przede wszystkim na braku konieczności utrzymywania puchatej poduszki płynnościowej. To konieczność jej posiadania składania zarządzających funduszami otwartymi do lokowania płynności w obligacje skarbowe (choćby krótkoterminowe), utrzymywania krótkiego duration (co oznacza także niskie ryzyko stopy procentowej) i lokowania w papiery, na które w razie czego zawsze znajdą się chętni (banki i energetyka). Wszystko to razem, w dobie zerowych stóp procentowych oznacza niski zysk z odsetek, który nadrabiany jest wyceną lub owocami podjętego ryzyka – inwestowania na rynkach zagranicznych lub w obligacje skarbowe o stałym kuponie i odległym terminie wykupu. W efekcie przez pierwsze pół roku fundusze obligacji korporacyjnych zarobiły 0,7 proc., przy czym średnia jest windowana przez fundusze zamknięte (2,4 proc.).
Ryzyko kredytowe
Zarabianie na ryzyku kredytowym w środowisku zerowych stóp i zalewania gospodarki tanim pieniądzem w ogóle nie jest łatwym zadaniem. Roczne stopy zwrotu funduszy otwartych wyglądają lepiej (2,75 proc.), ale głównie dzięki funduszom, które utrzymały ekspozycję na rynkach zagranicznych i w papierach skarbowych. Zarabiają więc raczej na ryzyku stopy procentowej. W takim środowisku przypomina to jednak zakłady o to, ile razy z rzędu wypadnie reszka. Mamy już wysoką inflację (w Polsce i w USA) i przybywa prognoz niezależnych od banków centralnych, których autorzy sądzą, że wysoka inflacja może zostać w gospodarce na dłużej.
Rzecz jednak w tym, że inwestorzy indywidualni inwestując na rynku długu nie chcą podejmować ryzyka związanego z oceną trafności decyzji członków RPP, Fed czy ECB, ale właśnie na ryzyku kredytowym, które oceniają samodzielnie lub powierzając pieniądze zespołom, które uważają za ekspertów. I tu właśnie dochodzimy do funduszy zamkniętych, które dzięki swoim profilom (nie muszą być gotowe na natychmiastową wypłatę znaczącej części aktywów), wciąż jeszcze mogą te oczekiwania spełniać.
Równolegle trwają lub będą miały miejsce (subskrypcje są regularnie ponawiane) trzy emisje certyfikatów tego rodzaju funduszy. „Tego rodzaju” nie oznacza jednak podobieństwa między nimi.
Trzy strategie
W istocie każdy z tych funduszy realizuje bowiem swoją filozofię inwestowania, może nawet skrojoną bardziej pod możliwości niż rzeczywiste preferencje. FDK Rentier i MS OK są do pewnego stopnia podobne, co widać po branżowym składzie portfeli. W MS OK 48 proc. aktywów zajmowały na koniec roku obligacje deweloperów, a kolejnych 12 proc. „zarządcy nieruchomości” i 6 proc. generalni wykonawcy. 66 proc. proc. aktywów związanych więc było z branżą nieruchomości. W Rentierze było to 63 proc. (49 proc. przypadło na deweloperów mieszkaniowych) na 20 lipca br. (dane z prezentacji).
Różnice widać jednak w oprocentowaniu (i stopach zwrotu). W prezentacji Rentier podaje, że średnia rentowność posiadanych obligacji to 9,8 proc. (średnia ważona). Dla MS OK było to na koniec roku (obliczenia Obligacje.pl) 4,65 proc. – nieco ponad połowa tego, co z odsetek osiąga Rentier mimo zbliżonego – pod względem branż – składu portfeli. MS OK preferuje jednak emitentów z rynku publicznego i mityguje ryzyko obejmując maksymalnie 15 proc. danej emisji, natomiast Rentier chętnie inwestuje w formule private debt – bierze na siebie całe emisje (lub dzieli je z innymi podmiotami współzarządzanymi przez CVI). Zarabia więcej nie tylko na ryzyku kredytowym, ale też na unikaniu wynagrodzenia dla pośrednika (oferującego). Zaoszczędzona prowizja dopisywana jest do kosztu odsetkowego emitentów obligacji, co ostatecznie wpływa na wynik.
Strategia Benefit 3 jest podobna do Rentiera, z tym, że Benefit specjalizuje się w finansowaniu przedsiębiorstw finansowych, a konkretnie – faktoringowych. To firmy faktoringowe zajmują się dywersyfikacją ryzyka kredytowego rozkładając je na setki lub tysiące mikro- i małych przedsiębiorstw, które obsługują, zaś zarządzający funduszem analizują głównie modele scoringowe firm, które kredytują (czy i jak potrafią one unikać ryzyka utraty środków powierzanych kontrahentom pod zastaw faktur).
Warunki inwestycji
Dotychczasowe osiągnięcia funduszy, które zanim stały się publiczne funkcjonowały wcześniej w formule FIZ, co oznacza ograniczone możliwości docierania do kolejnych inwestorów, przedstawia poniższa tabela.
Intuicja podpowiada, że więcej zarabiają fundusze działające w formule private debt, choć również zarządzający liczą sobie więcej za swoje usługi. Częściowo wynikać to może z przyjętej formuły (DM CVI współzarządza Rentierem i Benefitem do spółki z TFI Noble Funds i Ipopema TFI), częściowo z rzeczywiście wyższych kosztów zarządzania (fundusze private debt zatrudniają własne zespoły prawnicze, które przygotowują formalności związane z emisją),
Cenę za możliwość sięgnięcia po wyższe zyski płaci się na wejściu, już przy zapisie, od którego pobierana jest opłata „za wydanie certyfikatów”. To oznacza, że w porównaniu do funduszy, które takich opłat nie pobierają, inwestorzy poczują przewagę swojej inwestycji najwcześniej po roku. MS OK wypada na tle Rentiera i Benefitu jako fundusz tańszy i mniej ryzykowny, ale też osiągnięcie czy pobicie jego stóp zwrotu przez inwestora indywidualnego nie jest zadaniem szczególnie trudnym.
W każdym z trzech przypadków, należy pamiętać, że wykazywane stopy zwrotu są i będą wyższe niż w funduszach otwartych tak długo, jak utrzymają się obecne warunki. Ewentualna recesja, wzrost niewypłacalności szkodzą takim funduszom bardziej niż tym, które inwestowały bezpiecznie.
Banki centralne | Do września spokój
Najbliższe tygodnie mogą przynieść ulgę rynkom obligacji, których zmienność w ostatnich 12 miesiącach zdecydowanie przekroczyła zwyczajową ospałość tych rynków. W ostatnim tygodniu lipca okres decyzji banków centralnych zakończył Fed, który oczywiście stóp nie zmienił, choć szef banku centralnego Jerome Powell przyznał, że podwyższona inflacja może jednak utrzymać się dłużej, niż pierwotnie zakładano. Nie była to jednak deklaracja na tyle wstrząsająca, by poruszyć rynkami obligacji. Fed utrzymał program skupu aktywów na poziomie przynajmniej 120 mld dolarów miesięcznie, który będzie zmniejszany, gdy gospodarka USA osiągnie pełnię zatrudnienia i stabilność cen.
Kolejne posiedzenie Fed zaplanowano na 21-22 września, a 22-23 września spotka się rada prezesów ECB. Tym samym uczestnicy rynku mają co najmniej kilka tygodni spokoju, zanim na powrót zaczną spekulować o możliwości przyspieszenia wygaszenia programu skupu aktywów. Wcześniej, pod koniec sierpnia odbędzie się doroczne sympozjum Fed w Jackson Hole, gdzie w przeszłości padały już pewne sugestie, co do kierunku zmian w polityce pieniężnej. Trudno jednak liczyć na to, że stanie się tak i tym razem.
W praktyce przedstawiciele banków centralnych wysłali rynkom w lipcu jasny sygnał – podwyższona inflacja nie skłoni ich w najbliższym czasie do zmiany polityki. Przyczyna – czy jest nią akcentowane oczekiwanie na spadek inflacji w przyszłości, czy raczej przekonanie, że przy obecnej skali zadłużenia wzrost kosztów finansowych zdemolowałyby rynki finansowe – nie jest w tej chwili tak ważna, jak skutek. A tym najważniejszym jest utrzymanie rentowności obligacji na poziomach najniższych od lutego br, lub – patrząc nieco szerzej – poniżej poziomów sprzed pandemii, co nie bawiąc się w aptekarskie pomiary, oznacza utrzymanie ich w pobliżu historycznych minimów. Jeśli gospodarka będzie rosła szybciej niż zadłużenie i koszty jego obsługi, rządy zyskają szansę oddłużenia, zwłaszcza, że pożyczają zwykle na stały procent.
Można jednak zaryzykować twierdzenie, że dzisiejsze poziomy rentowności zdyskontowały już retorykę banków centralnych, a inwestorzy będą wyczuleni na kolejne odczyty inflacji. Szybsze od przewidywań tempo CPI będzie oczywiście sugerować, że przedstawiciele banków centralnych mylą się mówiąc o tymczasowym charakterze wzrostów, natomiast ewentualny spadek inflacji nie da mandatu do dalszych obniżek i spadku rentowności. Dlatego zarabianie na trzymaniu obligacji skarbowych mimo wszystko rodzi pewne ryzyko i ostatni wzrost cen w połączeniu z oczekiwanym uspokojeniem zmienności, może zostać wykorzystany do opuszczenia rynku.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).