Temat obligacji korporacyjnych staje się coraz bardziej popularny wśród polskich inwestorów. Rynek tych instrumentów z czasem przyciąga też nowe spółki, zamierzające pozyskać kapitał w drodze emisji obligacji. Często są to duże, publiczne podmioty, znane inwestorom oraz regularnie komunikujące się z rynkiem w związku z faktem, że ich akcje notowane są na giełdzie. Niekiedy jednak inwestorzy otrzymują ofertę pożyczenia środków zupełnie nieznanym wcześniej spółkom. W każdym przypadku warto jednak dokładnie zapoznać się z ofertą oraz szczegółami dotyczącymi profilu działalności i sytuacji finansowej emitenta.
1. Historia obsługi zadłużenia przez emitenta
Historia polskiego rynku obligacji korporacyjnych nie jest długa w porównaniu z rynkami Europy Zachodniej, ale wystarczająca, aby zaobserwować przypadki spółek, które po taki rodzaj finansowania sięgają nie po raz pierwszy. Warto prześledzić historię podmiotu, któremu zamierzamy pożyczyć pieniądze, gdyż mogłoby się okazać, że w przeszłości miał on problemy z obsługą zadłużenia, a osoby zarządzające spółką przyczyniły się do utraty przez nią płynności finansowej. Na pewno nie jest to optymistyczny prognostyk dla współpracy z takim podmiotem.
2. Cel emisji
Ważnym wyznacznikiem bezpieczeństwa emisji obligacji powinien być cel emisji. Planowany sposób wykorzystania środków powinien przyczyniać się do poprawy sytuacji emitenta, np. poprzez zwiększenie skali działalności w rozpoznanych i rentownych obszarach lub optymalizację struktury zadłużenia. Czujność inwestora powinna być zwiększona w sytuacji, gdy celem emisji jest spłata zapadających wkrótce zobowiązań finansowych. Tzw. rolowanie zadłużenia samo w sobie nie jest zjawiskiem niepokojącym, o ile nie towarzyszy mu pogorszająca się sytuacja finansowa emitenta. Ponadto inwestor powinien monitorować czy środki z emisji rzeczywiście zostały przeznaczone na wskazany cel.
3. Struktura bilansu emitenta
O konieczności analizy sprawozdań finansowych spółki, której obligacje zamierzamy nabyć, jest powszechnie wiadomo. Przybliżając nieco ten wątek, warto zwrócić uwagę inwestorów na konieczność dokładnego zapoznania się z najbardziej aktualnym, najlepiej zbadanym oraz skonsolidowanym (w przypadku grup kapitałowych) sprawozdaniem finansowym. Dzięki temu można ocenić czy struktura aktywów emitenta daje potencjał wygenerowania środków pieniężnych w wysokości odpowiedniej dla terminowej obsługi zobowiązań. Do głębszej refleksji może skłaniać duży udział w sumie bilansowej aktywów, których rynkowa wartość jest trudna do oszacowania i zależy od subiektywnych założeń zarządu emitenta, jak np. wartości niematerialne i prawne. Po analizie lewej strony bilansu, warto jest zapoznać się ze źródłami finansowania posiadanych aktywów i oszacować relację kapitałów własnych emitenta do wielkości długu netto, czyli salda zobowiązań finansowych, pomniejszonych o wartość środków pieniężnych. Optymalny poziom takiego wskaźnika różni się w zależności od branży, którą reprezentuje emitent.
4. Efektywność prowadzonej działalności
Kolejną metodą na potwierdzenie czy emitent nie korzysta w nadmiernej skali z finansowania dłużnego jest odniesienie poziomu zadłużenia netto do wielkości środków pieniężnych generowanych w ramach podstawowej działalności (operacyjnej lub, w przypadku niektórych podmiotów, również inwestycyjnej). Utrudnieniem może być fakt, że nie ma jednej kategorii, wspólnej dla wszystkich podmiotów, odzwierciedlającej wartość generowanych wolnych przepływów pieniężnych.
5. Rodzaj zabezpieczenia obligacji
Jeżeli mamy do czynienia z emisją obligacji zabezpieczonych, kluczową kwestią jest przedmiot zabezpieczenia. Zabezpieczenie emisji niesie za sobą dwie konsekwencje – po pierwsze daje możliwość lepszego zaspokojenia obligatariuszy w sytuacji upadłości emitenta, a po drugie motywuje osoby zarządzające spółką do terminowej obsługi zadłużenia z tytułu emisji. Najczęstszym rodzajem zabezpieczenia jest hipoteka na nieruchomości, o której wartości można wnioskować z operatu szacunkowego załączonego do dokumentacji ofertowej. Sam operat również powinien podlegać weryfikacji inwestora, ponieważ zdarzają się przypadki, w których sugerowana w nim wycena odbiega od rzeczywistej wartości rynkowej nieruchomości. W niektórych przypadkach zabezpieczeniem są udziały lub akcje emitenta, ale tu należy pamiętać, że ich płynność może być mocno ograniczona (zwłaszcza jeżeli emitentem jest spółka niepubliczna), a ich wartość znacząco spada w sytuacji wystąpienia problemów z wykupem emisji.
6. Katalog kowenantów ustalonych z emitentem
Kowenanty, czyli zobowiązania emitenta wobec obligatariuszy, są nieodłącznym elementem warunków każdej emisji obligacji korporacyjnych. Dzięki nim inwestor wie, jakich działań emitent nie może się dopuścić lub do jakich jest zobowiązany, pod rygorem konieczności wcześniejszego wykupu obligacji. Lista kowenantów oczywiście jest ściśle powiązana ze specyfiką działalności oraz strukturą emitenta, ale takie zapisy jak m.in.: maksymalny dopuszczalny poziom zadłużenia (nominalnie lub w relacji do wartości kapitałów własnych), brak możliwości przeprowadzania transakcji po cenach nierynkowych czy zakaz udzielania pożyczek poza grupę kapitałową emitenta, powinny należeć do standardowych zapisów. Zupełny brak ograniczeń dla emitenta może sugerować zbyt dużą dowolność i brak dyscypliny w relacji z obligatariuszami, a w konsekwencji przyczynić się do pogorszenia sytuacji finansowej.
7. Potencjalna płynność emisji
Akceptując proponowany w warunkach emisji termin wykupu, warto zwrócić uwagę na możliwość odzyskania zainwestowanych środków wcześniej, często w sytuacji, gdy pilnie potrzebujemy przeznaczyć je na inny cel. Jednym ze sposobów uwolnienia gotówki jest sprzedaż obligacji na rynku Catalyst. Dlatego przed podjęciem decyzji o nabyciu obligacji w ramach oferty pierwotnej należy sprawdzić czy w dokumentach ofertowych zawarte jest zobowiązanie lub przynajmniej zamiar spółki wprowadzenia emisji na Catalyst. Alternatywnie warto zbadać czy instytucja pełniąca przy emisji rolę oferującego (np. dom maklerski, bank) w ramach swojej działalności aktywnie prowadzi obrót na rynku wtórnym, co mogłoby dawać dodatkową możliwość upłynnienia obligacji.
8. Reputacja oraz doświadczenie oferującego
Rolą podmiotu pełniącego funkcję oferującego emisję jest m.in. przygotowanie dokumentów ofertowych oraz, w mniejszym lub większym stopniu, weryfikacja sytuacji finansowej emitenta. To często oferujący, w ramach negocjacji z emitentem, kształtuje opisany wcześniej katalog kowenantów oraz dobiera emitentów, których obligacje chciałby zaoferować współpracującym z nim inwestorom. Dlatego przed podjęciem decyzji o nabyciu obligacji, zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym, warto sprawdzić, jaka instytucja była oferującym przy danej emisji. Niestety, w przypadku niektórych oferujących, problemy finansowe emitentów stają się regułą, zamiast być jedynie wyjątkiem.
9. Wyższa marża wymaga większej wiedzy
Inwestorzy charakteryzujący się ponadprzeciętnym apetytem na zysk i szukający wysokich marż powinni skorzystać z konsultacji ze specjalistami zajmującymi się rynkiem obligacji przedsiębiorstw, jeżeli sami nie posiadają wystarczającej wiedzy z zakresu analizy finansowej. Emitenci nie ofe2ują wysokich marż bez powodu i w zdecydowanej większości przypadków wiążą się one z wyższym poziomem ryzyka. Doświadczeni konsultanci mogliby pomóc inwestorom zidentyfikować ten poziom i określić czy nie jest on jednak zbyt wysoki w relacji do profilu inwestora i czy nie warto zwrócić się ku mniej rentownym, ale bardziej bezpiecznym obligacjom.
10. Treść materiałów marketingowych
„Zysk bez ryzyka”, „pewna inwestycja”, „100 proc. bezpieczeństwa” to tylko niektóre z haseł, którymi oferujący próbują zachęcić klientów do zainwestowania środków w obligacje korporacyjne. Nie trzeba szczególnie obszernej wiedzy z zakresu finansów, aby ocenić, że wszystkie z wymienionych sloganów po prostu nie są prawdziwe. W świecie obligacji przedsiębiorstw nie istnieje zjawisko „inwestycji bez ryzyka”. Terminowa obsługa zadłużenia zależy przede wszystkim od sytuacji finansowej emitenta, ewentualnie poręczyciela emisji i musi podlegać ocenie inwestora.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).