Czy stopę zwrotu z portfela obligacji korporacyjnych da się istotnie zwiększyć, dołączając do niego fundusz private equity? Szczególnie, że stopy zwrotu uzyskiwane przez fundusze private equity są wysokie, wyższe niż na rynku akcji notowanych. Długoterminowe statystyki pokazują, że kupując pod koniec 2000 roku akcje amerykańskie czy niemieckie – indeksy S&P 500 czy DAX – inwestor do połowy 2015 roku mógł powiększyć wartość swojej inwestycji dwukrotnie, a w tym samym czasie indeks Preqin Buyout, pokazujący średnią stopę zwrotu ponad 8 tys. funduszy private equity, wzrósł czterokrotnie.
Świat niskich stóp procentowych zmienia realia inwestycyjne
Zadane powyżej pytanie wydaje się tym bardziej aktualne, że niskie stopy procentowe sprawiają, iż użycie słowa „inwestycja” w odniesieniu do obligacji czy bonów skarbowych wydaje się być nadużyciem. W Polsce jeszcze nie jest tak źle, jak np. u naszych zachodnich sąsiadów, gdzie inwestorzy mogą ulokować oszczędności w obligacjach rządu Niemiec z rentownością minus 0,5 proc. na dwa lata czy minus 0,3 proc. na pięć lat, co oznacza zgodę na to, że inwestując 100 euro dostaną za 2 lata 99 euro lub 98,5 euro za pięć lat. W Polsce co prawda wciąż widzimy „plus”, choć to mizerne 2 proc. „Inwestycja” w obligacje o ujemnej stopie procentowej to akt kapitulacji i desperacji, ale akceptacji rentowności polskich obligacji na poziomie 2 proc. niewiele do takiej kapitulacji brakuje.
W takiej sytuacji naturalne jest, że inwestorzy – nie mogąc zarabiać bez ryzyka – decydują się na jego ostrożną akceptację i szukają alternatyw, takich jak obligacje korporacyjne. W tym przypadku mamy jednak do czynienia z ryzykiem niezdolności emitenta do wykupu papierów w terminie, a w skrajnych przypadkach wręcz bankructwa i całkowitej niezdolności do spłaty. Tego ryzyka nie da się całkowicie wyeliminować, choć oczywiście da się je zmniejszyć poprzez dywersyfikację portfela i „niewkładanie wszystkich jajek do jednego koszyka” – koniecznie więc trzeba inwestować w portfel wielu papierów.
Wyzwania przy inwestowaniu w obligacje korporacyjne
Jeśli postępujemy rozważnie i inwestujemy w portfel obligacji korporacyjnych, możemy uzyskać akceptowalny i relatywnie niski poziom ryzyka oraz możemy mieć nadzieję na uzyskanie kilkuprocentowych stóp zwrotu. Wciąż niewiele, ale zdecydowanie można tu przekroczyć możliwości zyskowności papierów skarbowych i lokat bankowych. Oczywiście, na rynku obligacji występuje naturalne zjawisko, polegające na tym, że im dłuższy jest termin wykupu, tym wyższa rentowność. W praktyce, inwestując w portfel obligacji skarbowych, decydujemy się na ograniczenie płynności i trzymanie papierów do wykupu, ponieważ rynek wtórny tych obligacji jest w zasadzie niepłynny i notowanie poszczególnych papierów na rynku Catalyst absolutnie nie oznacza, że będziemy w stanie te papiery wcześniej zbyć.
Jednocześnie, inwestując w obligacje korporacyjne, również napotykamy na barierę wejścia i wyjścia. Dysponując poważniejszym kapitałem jesteśmy właściwie skazani na uczestnictwo w emisjach obligacji, gdyż płynność solidnych papierów na rynku wtórnym (Catalyst) pozostawia wiele do życzenia, często nawet jeśli mówimy o seriach obligacji wartych nominalnie 100 mln zł i więcej. Dzieje się tak, ponieważ inwestorzy – głównie bywają to instytucje finansowe – trzymają papiery do wykupu. Z tego też powodu często nawet jeśli nieefektywność rynku sprawia, że pojawia się prawdziwa okazja rynkowa na rynku Catalyst, to skorzystać może tylko gracz o małym portfelu. Co więcej, toczy się tu gra z cyklu „kto szybszy”, nie mówiąc o konieczności obserwowania notowań non stop. Próby wyjścia z inwestycji przed wykupem obligacji przez emitenta też często są bardzo utrudnione przez niską płynność obrotu. Czy po doliczeniu mojego czasu gra jest warta świeczki? Takie pytanie powinien zadać sobie niejeden inwestor.
Wracając do emisji obligacji, trzeba mieć też świadomość, że atrakcyjnych emisji nie ma zbyt wiele. Co więcej, trzeba inwestować dokładnie w danym momencie, dlatego też bardzo trudno byłoby zbudować w ten sposób atrakcyjny portfel obligacji, w którym cała gotówka pracowałaby bez przerwy. Spójrzmy na obecną sytuację – z okolicy 20 marca 2016 roku. Jak można łatwo sprawdzić na portalu Obligacje.pl, trwają zaledwie dwie emisje, przy czym jedna kończy się w środę, 23 marca. Emisje te oferują oprocentowanie rzędu WIBOR6M + 3-4 pkt proc., zatem jest to orientacyjnie 4,9-5,7 proc. w skali rocznej przy obecnych warunkach rynkowych.
Poza tym, im wyższe oprocentowanie, tym zdecydowanie rośnie ryzyko. Żaden emitent o dobrym standingu finansowym nie jest zmuszony do płacenia 10 czy 15 proc. za pożyczone pieniądze przy koszcie pieniądza na rynku międzybankowym rzędu 1,6-1,7 proc. Dlatego też z reguły bezpieczne zyski z portfela obligacyjnego w świecie niskich stóp procentowych pozostają jednocyfrowe, a można nawet powiedzieć, że zdecydowanie bliżej 4-5 proc. niż 10 proc. Mamy więc po stronie ryzyka ewentualną niezdolność emitentów do spłaty, czyli ryzyko związane z działalnością kilku, kilkunastu spółek (ryzyko istotne, ponieważ spółki finansują z emisji obligacji projekty, z których nie wszystkie muszą się udać), a po stronie zysków nieco większą rentowność niż papiery skarbowe. Płynność inwestycji jest niska, a horyzont z reguły kilkuletni.
Korzystne uzupełnienie portfela
Spójrzmy zatem na fundusz private equity. Po stronie ryzyka i płynności inwestycji mamy zbliżony profil: inwestycja kilkuletnia, nieduża płynność, ryzyko podobne – gdyż mamy w portfelu akcje kilku, kilkunastu spółek. Różnica pojawia się w przypadku oczekiwanych stóp zwrotu. O ile w przypadku obligacji korporacyjnych ponosimy ryzyko realizacji przez spółki nowych projektów, które jeśli się nie udadzą, „topią” nasze pieniądze, to w przypadku kiedy się udadzą śmietankę zgarniają akcjonariusze. Obligatariusze zanotują jedynie rentowność obligacji. Jeśli chodzi o fundusz private equity, to w przypadku powodzenia realizacji finansowanych projektów możemy liczyć na bardzo wysokie stopy zwrotu, najczęściej dwucyfrowe. Przy tym fundusz, posiadając kontrolne pakiety akcji spółek, w które inwestuje, kontroluje to, co się w nich dzieje i w przypadku problemów jest w stanie szybko zareagować i chronić zainwestowane środki.
Profesjonalni instytucjonalni inwestorzy z USA czy Europy Zachodniej inwestują w private equity średnio 10 proc. całkowitego swojego portfela – właśnie ze względu na oczekiwaną stopę zwrotu. Wydaje się, że polscy inwestorzy powinni rozważyć podobną alokację i chcieć około 10 proc. swoich środków przeznaczać na inwestycje o wyższym ryzyku, ale oczekiwanej stopie zwrotu najwyższej ze wszystkich klas aktywów. Szczególnie, jeśli zdecydowali wcześniej, że nie chcą „skapitulować” i zostać przy niedających szans na zarobek obligacjach skarbowych oraz zaakceptowali ryzyko spółek, inwestując w obligacje korporacyjne.
Dodanie 10 proc. private equity do portfela niewiele zmienia jego płynność i ryzyko, a znacznie zwiększa oczekiwaną stopę zwrotu.
Konstruując swój portfel aktywów, warto zatem spojrzeć na rynek private equity w zakresie aktywów niepublicznych oraz na strategię absolute return w zakresie aktywów notowanych na giełdach. Dobrym przykładem jest tu rynkowy lider – CP FIZ, fundusz zarządzany przez polskie TFI Capital Partners, należące do giełdowej spółki Capital Partners SA.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).