Choć w efekcie mini wojenki depozytowej, oprocentowanie lokat bankowych jest dziś nawet nieco wyższe niż przed rokiem (patrz tabela), niejako wbrew tendencjom na rynku pieniężnym, gdzie stopy WIBOR spadły przez 12 miesięcy o 0,6 pkt proc., to los depozytów bankowych wydaje się przypieczętowany. Na dłuższą metę banki nie mogą utrzymywać jednocześnie podwyższonego oprocentowania lokat i obniżać oprocentowania kredytów (co wymusza choćby ustawa antylichwiarska), bo w ten sposób obniżają one główną część własnych dochodów – marżę odsetkową.
Dlatego należy sądzić, że przynajmniej część posiadaczy depozytów wkrótce rozglądać się będzie za alternatywną formą lokowania kapitału. Sytuacja na giełdzie nie sprzyja napływom środków do funduszy inwestycyjnych, zatem niejako naturalnym kierunkiem inwestycji konserwatywnie nastawionych klientów banków mogą stać się obligacje. Jednak i tu może ich spotkać zawód – głównie ze strony Ministerstwa Finansów, które w ostatnich miesiącach istotnie obniżyło oferowane oprocentowanie obligacji detalicznych (o 20 proc. r/r/), a z wypowiedzi przedstawicieli resortu wynika, że nie jest to jeszcze ostatnie słowo.
W tej sytuacji inwestorzy mogą z uwagą obserwować rozwijający się prężnie rynek obligacji korporacyjnych (o 30 proc. rocznie), który dziś daje wprawdzie niższe zwroty niż przed rokiem, jednak średni spadek oferowanego oprocentowania wyniósł w ciągu roku ok. 11 proc., a 5 proc. oferowane średnio przez sektor bankowy czy nawet ponad 7 proc. w przypadku obligacji firm, nadal prezentuje się atrakcyjnie na tle innych inwestycji, których wysokość zysków zależna jest od wysokości stóp procentowych.
Porównanie oprocentowania lokat, obligacji skarbowych i obligacji korporacyjnych
Lokaty (średnie oprocentowanie) |
|||
październik 2013 |
październik 2014 |
zmiana (w proc.) |
|
trzymiesięczne |
2,44% |
2,71% |
11,0% |
sześciomiesięczne |
2,50% |
2,54% |
1,6% |
roczne |
2,48% |
2,57% |
3,6% |
dwuletnie |
2,90% |
2,90% |
0,0% |
Obligacje skarbowe (oprocentowanie w pierwszym okresie odsetkowym) |
|||
październik 2013 |
październik 2014 |
zmiana w proc. |
|
2-letnie |
3,0% |
2,4% |
-20,0% |
3-letnie |
3,3% |
2,6% |
-21,2% |
4-letnie |
3,5% |
2,8% |
-20,0% |
10-letnie |
4,0% |
3,3% |
-17,5% |
Obligacje korporacyjne (średnie oprocentowanie) |
|||
październik 2013 |
październik 2014 |
zmiana w proc. |
|
banki |
5,86% |
5,20% |
-11,3% |
deweloperzy |
8,21% |
7,06% |
-14,0% |
windykatorzy |
8,49% |
7,54% |
-11,2% |
średnia (firmy) |
8,52% |
7,42% |
-12,9% |
Źródło: Obligacje.pl, open.pl, obligacjeskarbowe.pl
Naturalnie, inwestorzy powinni mieć świadomość, że atrakcyjne oprocentowanie papierów korporacyjnych wynika z podwyższonego ryzyka inwestycyjnego, które w 2013 i 2014 roku wyjątkowo boleśnie dało o sobie znać (wzrosła liczba bankructw i niespłaconych obligacji firm na Catalyst). Niemniej, przynajmniej pewna część relatywnie dużych emitentów obligacji może oferować inwestorom rozsądny kompromis między skalą oprocentowania i ponoszonym ryzykiem. Chodzi głównie o publiczne emisje obligacji przeprowadzane na podstawie prospektów emisyjnych – już sam koszt przeprowadzenia procedury publicznej emisji obligacji na podstawie prospektu jest pewną rękojmią (ale nie gwarancją!), że emisję przeprowadzają duże podmioty o stabilnej sytuacji finansowej. W tym roku na emisje publiczne decydowały się m.in. PKN Orlen (oferował 5 proc. na sześć lat oraz 1,3 pkt proc. ponad WIBOR6M na cztery lata), PCC Rokita (5,5 proc. na pięć lat), Getin Noble Bank (WIBOR6M plus 3 pkt proc. marży na pięć lat), Echo Investment (dwuletnie obligacje na 2,95 i 2,85 pkt proc. ponad WIBOR6M oraz 42-miesięczne na 3,15 pkt proc. ponad WIBOR6M) czy windykacyjna firma Best (3,8 pkt proc. ponad WIBOR3M za czteroletnie papiery oraz 6 proc. na cztery lata w trwającej nadal emisji). W przypadku wymienionych emitentów można mówić – w dniu emisji – o umiarkowanym ryzyku inwestycyjnym, związanym z kondycją finansową przedsiębiorstw. Ale początkujący na tym rynku inwestorzy nie powinni zapominać, że fakt zatwierdzenia prospektu emisyjnego przez Komisję Nadzoru Finansowego nie jest równoznaczny z nadaniem obligacjom statusu wysokiego bezpieczeństwa. KNF nie ocenia kondycji finansowej emitentów, lecz jedynie jakość przedstawionych przez nich dokumentów.
Ostrzeżeniem niech będzie publiczna emisja obligacji Ganta, przeprowadzona przed dwoma laty. Deweloper oferował wówczas obligacje oprocentowane na 11 proc., a emisję reklamował jako „opartą na fundamentach”. Dystrybucją obligacji zajmowały się trzy domy maklerskie, a emisji towarzyszyła bezprecedensowa wówczas kampania marketingowa. Pół roku później Gant przestał regulować zobowiązania finansowe, a kolejny rok później został postawiony w stan upadłości.
Ryzyko jest nieodłącznym elementem inwestowania w obligacje firm, a od inwestorów wymaga się umiejętności oceny tego ryzyka. Dlatego nie można liczyć, że niższe oprocentowanie depozytów bankowych przyciągnie tłumy inwestorów detalicznych na Catalyst (wtórny rynek obligacji firm). Z drugiej strony rosnąca liczba emisji obligacji wysokiej jakości emitentów może sprzyjać stopniowemu rozwojowi tego rynku, zwłaszcza gdyby nowym emisjom obligacji towarzyszyło upowszechnienie nadawania emitentom i poszczególnym ofertom ocen niezależnych agencji ratingowych.
Sposobem na obniżenie ryzyka inwestycyjnego związanego z obligacjami korporacyjnymi, może być również inwestycja w wyspecjalizowane fundusze inwestycyjne, ale nie należy zapominać, że spadek oprocentowania obligacji (podążający za spadkiem WIBOR) zaciąży także na ich wynikach, obciążonych dodatkowo opłatami za zarzadzanie, średnio ustalonymi na 2 proc. rocznie. Wysokość opłat sprawia, że w najbliższym czasie nie można oczekiwać po funduszach tego typu średnich stóp zwrotu przekraczających istotnie 4-4,5 proc. w perspektywie najbliższych 12 miesięcy. Wyniki tej skali inwestorzy detaliczni są w stanie pobić dokonując samodzielnego wyboru obligacji, także zawężając go do emitentów o najwyższej na Catalyst jakości.
Reasumując, spadek stóp procentowych w Polsce, który odbił się już mocno na oprocentowaniu obligacji skarbowych i wkrótce powinien przełożyć się na spadek oprocentowania depozytów, może działać na korzyść stopniowego zainteresowania inwestorów detalicznych rynkiem obligacji korporacyjnych. Jest przy tym bardzo istotne, aby osoby bez niezbędnej wiedzy i doświadczenia unikały podejmowania nadmiernego ryzyka i nie utożsamiały obligacji firm – nawet, a może zwłaszcza, tych zabezpieczonych – z bezpieczeństwem inwestycji równym lokatom bankowym czy obligacjom skarbowym.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).