Tekst ukazał się w Gazecie Giełdy Parkiet 27 lipca. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Ustawa o obligacjach obowiązująca od 1 lipca z jednej strony pozwala na emitowanie w Polsce obligacji przez podmioty prawne zarejestrowane za granicą, z drugiej strony w sposób pośredni wyklucza SKA z siedzibą poza Polską z katalogu emitentów obligacji w Polsce. Problem polega na tym, że np. w Niemczech spółki komandytowo-akcyjne są podmiotami prawnymi. Na gruncie nowej ustawy jednocześnie mogą i nie mogą one emitować obligacji w Polsce, a podjęcie ryzyka może wiązać się z odpowiedzialnością karną.
Praktyka cenniejsza
od teorii
Przykładów wątpliwej jakości zmian prawnych w ustawie jest więcej. Akt wskazuje np., że próg emisji (minimalna wartość obligacji, która musi zostać objęta, aby emisja doszła do skutku) powinien być wskazany w propozycji nabycia obligacji oraz w uchwale o emisji, a nie w warunkach emisji obligacji. Problem w tym, że propozycje nabycia są składane wyłącznie przy przeprowadzaniu ofert prywatnych. W emisjach publicznych propozycje nie są składane inwestorom, co oznacza, że – literalnie podchodząc do treści ustawy – emitent nie może określić minimalnego progu emisji w warunkach samej emisji. Problem dotyczy zresztą także oferty prywatnej, bo próg emisji zapisywany będzie w propozycji nabycia, a nie w warunkach emisji. W efekcie tej niedoróbki, inwestorzy muszą czytać dokumenty ofertowe jeszcze uważniej niż dotąd.
Na ten i wiele innych problemów wraz z propozycjami ich rozwiązań, wskazują autorzy „Ustawa o obligacjach Komentarz praktyków”, którą wydało Wydawnictwo Naukowe PWN. Owi praktycy to czwórka prawników – Joanna Krzyżakowskia, Alicja Piskorz, Bartłomiej Stępień i Przemysław Szpytka - na co dzień zajmująca się m.in. przygotowywaniem transakcji na rynku kapitałowym, emisjami obligacji, ustanawianiem zabezpieczeń, obowiązkami informacyjnymi spółek publicznych etc.
Pozycja, którą stworzyli nie jest – co sami podkreślają – typowym komentarzem do ustawy. To raczej rodzaj przewodnika, który na pierwszym miejscu stawia na praktyczność. Zapewne niewielu czytelników samej ustawy o obligacjach odgadłoby, że spółki z o.o. nie mogą emitować obligacji zamiennych lub że na emisję obligacji partycypacyjnych muszą zgodzić się właściciele spółki, a na emisję obligacji wieczystych już nie (choć chciała tego KNF).
Emisje ustawowe
Największym atutem „Komentarza praktyków” jest zmierzenie się z nowościami wprowadzanymi przez ustawę, a przecież trudno być praktykiem w aspektach, które nie wyszły dotąd poza fazę teorii. M.in. chodzi o omówienie nowych typów emitentów (spółki celowe, oznaczające w tym wypadku spółki powołane wyłącznie do przeprowadzenia emisji obligacji i nie prowadzące żadnej innej działalności) oraz przede wszystkim o nowe rodzaje obligacji.
Emisje obligacji partycypacyjnych dających prawo do udziału w zyskach przedsiębiorstwa na gruncie ustawy nie muszą być zatwierdzane przez właścicieli emitenta, ale autorzy komentarza sugerują by ze względu na możliwy konflikt interesów (prawo do zysków należy jednocześnie i do posiadaczy obligacji partycypacyjnych i do właścicieli spółki) decyzję o takiej emisji zatwierdzał organ właścicielski spółki. Zwłaszcza, że prawo do przeprowadzenia takiej emisji powinno być wpisane w statut emitenta (jego zmianę zatwierdzają udziałowcy/akcjonariusze). Z tego powodu przygotowanie emisji obligacji partycypacyjnych może być dłuższe niż jakiejkolwiek innej formy emisji. Lecz zarazem są one odpowiedzią na oczekiwania inwestorów finansujących przedsięwzięcia o podwyższonym ryzyku.
Co ciekawe, w przypadku obligacji wieczystych autorzy komentarza nie wskazują na konieczność uzyskania zgody na przeprowadzenie emisji przez właścicieli spółki, choć to właśnie obligacjom wieczystym jest najbliżej do tzw. akcji niemych. W uwagach do projektu ustawy Urząd KNF zwrócił nawet uwagę, że obligacje wieczyste „wieczyście” obciążą zyski emitenta, wobec czego zgodę na przeprowadzenie emisji powinien wyrazić organ decydujący o podziale zysku. Twórcy ustawy uznali jednak, że w tym aspekcie obligacje wieczyste nie różnią się istotnie od np. długoterminowych kredytów i nie pozbawiają właścicieli prawa do decyzji o podziale zysku.
Zgromadzenie obligatariuszy
Dla części obserwatorów rynku zgromadzenia obligatariuszy mogą być znacznym uproszczeniem relacji między emitentem obligacji a ich właścicielami. Warunki emisji będą mogły być zmieniane, nawet jeśli w zgromadzeniu nie będą uczestniczyli wszyscy posiadacze obligacji (wystarczy połowa posiadaczy i ¾ głosów „za” by zmienić np. oprocentowanie obligacji). Trudno podejrzewać ustawodawców o chęć ułatwienia emitentom działania na niekorzyść obligatariuszy. Jest nawet odwrotnie – ustawa stara się chronić ich prawa. Np. w przypadku notowanych papierów potrzebna jest zgoda 100 proc. głosów obecnych na ZO, aby zmienić tzw. warunki kwalifikowane (czyli te najważniejsze jak oprocentowanie, data wykupu, wartość nominalna), dając możliwość zaskarżenia uchwał „sprzecznych z dobrymi obyczajami”, podjętych na nieprawidłowo zwołanym ZO lub podjętych mimo braku ich anonsowania w ogłoszeniu o zwołaniu zgromadzenia.
Dla części prawników możliwość zmiany warunków emisji wobec braku wyraźnej zgody wszystkich obligatariuszy (tj. także tych nieobecnych na ZO) jest kontrowersyjną możliwością. Jeśli przyjąć, że obligacja jest formą pożyczki, a warunki emisji są umową pożyczki, to zmiana warunków tej umowy bez zgody drugiej strony (wierzyciela) jest rzeczą niedopuszczalną. Pewną alternatywną mógłby być np. przymusowy wykup tych obligacji, które nie wzięły udziału w ZO.
„Komentarz praktyków” nie rozwodzi się jednak nad tą stroną zgromadzeń obligatariuszy. Jest natomiast praktycznym przewodnikiem dla tych, którzy zgromadzenia chcieliby zwoływać lub w nich uczestniczyć. Pomija jednak kwestię niezwykle istotną – jak skłonić obligatariuszy zadowolonych ze status quo do wzięcia udziału w obradach ZO? Ghelamco zaproponowało dodatkowe wynagrodzenie dla uczestników ZO, lecz mimo to, nie uzbierało kworum niezbędnego do wyrażenia zgody na wypłatę dywidendy. Jest więc miejsce na kolejny praktyczny przewodnik po rynku obligacji.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się