Tekst ukazał się w Gazecie Giełdy Parkiet 7 września. Opublikowano za zgodą redakcji. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Statystyka potrafi być myląca. Łączny dług netto firm windykacyjnych z Catalyst (trzy – Casus, SAF i Raport – nie opublikowały jeszcze sprawozdań półrocznych i nie zostały uwzględnione do wyliczeń) wzrósł w ciągu 12 miesięcy o 465 mln zł lub licząc inaczej o 23,3 proc. Jednak na ten wynik zapracowały przede wszystkim dwie firmy – M.W. Trade, które zwiększyło zadłużenie o 222 mln zł i Best, któremu przybyło 208,6 mln zł długu netto. Na te dwie spółki przypadło więc 92,5 proc. wzrostu długu netto firm windykacyjnych. Pozostałe albo dług zmniejszały, albo starały się go utrzymać na niezmienionym poziomie. Wyjątkiem są mniejsze firmy jak EGB Investments czy Kancelaria Medius, które rozpychają się na rynku i potrzebują długu, by móc zwiększyć swoją masę.
Dług i kapitały
Dla większości firm na Catalyst miarą zadłużenia nie jest jednak dług sam w sobie, lecz jego relacja do innych składników majątku. W przypadku firm windykacyjnych, dla których gros zobowiązań to właśnie zadłużenie finansowe (najczęściej właśnie w postaci obligacji) najpopularniejszą miarą porównawczą jest relacja długu netto (a więc zobowiązań finansowych pomniejszych o posiadaną gotówkę) do kapitału własnego. Jak możemy się przekonać z tabeli obok, apetyt firm na dług jest w tym przypadku jeszcze skromniejszy. Średnio relacja długu netto do kapitału wzrosła z 1,61 do 1,65 (a więc zmieniła się bardzo niewiele). Wyjmijmy jednak ze statystyk M.W. Trade, który zresztą nie jest typową firmą windykacyjną (zajmuje się finansowaniem służby zdrowia, dlatego jego wskaźnik zadłużenia jest tak wysoki – jego wierzytelności inwestorzy uważają za dużo pewniejsze niż przeterminowane kredyty bankowe, które stanowią gros aktywów typowych firm windykacyjnych), a wskaźnik zadłużenia spadnie do 0,94 wobec 1,03 przed rokiem.
Łatwo możemy się też przekonać, że za wyjątkiem dwóch wymienionych firm, żadna inna nie zwiększała radykalnie stopnia zadłużenia, utrzymując go na bezpiecznym poziomie (za próg ryzyka dla firm windykacyjnych przyjmuje się sytuację, w której dług netto przekracza dwukrotność kapitałów własnych, lub nawet 2,5x). Nawet tam, gdzie nominalne zadłużenie zauważalnie rosło, relacja długu do kapitału własnego nie zmieniała się istotnie – wypracowane w tym samym czasie zyski powiększały bowiem mianownik (kapitał własny).
Pojawia się oczywiście pytanie, dlaczego firmy windykacyjne nie korzystają z takiej dźwigni z jakiej mogłyby (rynek nie miałby problemów z wchłonięciem większej partii obligacji). Pewną odpowiedź dają koszty odsetkowe – im większe zadłużenie, tym większe ryzyko, a więc i kupon, który trzeba oferować. Inną – struktura własnościowa. Firmy windykacyjne to często firmy rodzinne. Ich właściciele nie są skłonni do podejmowania ryzyka, na jakie stać wynajmowanych menedżerów (vide M.W. Trade). Trzecią – ograniczenie rentowności.
Dług i EBITDA
Wysokość zadłużenia to jedno, ale zdolność do jego obsługi to zupełnie inna sprawa. Dobry miernikiem jest w tym przypadku relacja długu netto do zysku EBITDA z ostatnich 12 miesięcy, choć same firmy windykacyjne wolą pochwalić się tzw. EBITDA gotówkową (różnicą między wpływami z kupionych wierzytelności, a ceną, jaką za nie zapłacono). Jednak użycie tej relacji utrudniłoby porównanie windykatorów do innych branż. I trzeba powiedzieć, że liderzy utrzymują relację dług netto/EBITDA w okolicach 3,0-3,5-4,0 (tyle lat potrzeba, aby zysk operacyjny „spłacił” dług finansowy), co dla innych branż można już uznać za próg komfortu. Rozpiętość pomiędzy poszczególnymi spółkami jest bardzo szeroka – od 1,04 dla Vindexusa po absurdalne 31,25 dla M.W. Trade. Warto przy okazji odnotować, że te dwie spółki osiągnęły też skrajne wartości w przypadku wskaźnika zadłużenia. M.W. Trade jest 71x bardziej zadłużony niż Vindexus.
Dług i oprocentowanie
A mimo tego, to M.W. Trade uplasował w czerwcu obligacje z marżą 2,7 pkt proc. ponad WIBOR, podczas gdy Vindexus za swoje papiery płaci 6,25 pkt proc. marży. Nie wiadomo ile zapłaciłby dziś, bo Vindexus emisji nie planuje. Przeciwnie – za wolne środki wykupuje przed terminem wyemitowane wcześniej serie. M.W. Trade jest wyjątkiem, bo w rzeczywistości skala zadłużenia jest jednym z istotnych czynników wpływających na wysokość oprocentowania od obligacji. W ostatniej emisji Best zaoferował 0,1 pkt proc. marży więcej niż zimą, gdy dług netto sięgał 80 proc. kapitału własnego. Kolejne emisje windykacyjnych spółek pojawią się na rynku z pewnością jeszcze przed końcem roku. Kalkulując ich opłacalność warto wziąć powyższe pod uwagę.
| Jak zmieniło się zadłużenie firm windykacyjnych? | |||||
| Emitent | Wskaźnik zadłużenia* 30 VI 2014 | Wskaźnik zadłużenia* 30 VI 2015 | Dług netto 30 VI 2014 (w tys. zł) | Dług netto 30 VI 2015 (w tys. zł) | zmiana (w proc.) |
| Best | 0,3 | 1,0 | 53226 | 261844 | 392,0 |
| Debt Trading Partners | 0,4 | 0,4 | 31594 | 40177 | 27,2 |
| EGB Investments | 1,0 | 1,1 | 51898 | 73108 | 40,9 |
| Europejski Fundusz Medyczny | 2,6 | 2,1 | 16672 | 14543 | - 12,8 |
| Fast Finance | 1,2 | 0,9 | 55061 | 51012 | - 7,4 |
| Indos | 1,1 | 0,8 | 20290 | 16805 | - 17,2 |
| Kancelaria Medius | 0,7 | 0,9 | 2878 | 6054 | 110,3 |
| Kredyt Inkaso | 1,3 | 1,2 | 255602 | 292676 | 14,5 |
| Kruk | 1,4 | 1,2 | 758975 | 786420 | 3,6 |
| M.W. Trade | 8,0 | 10,0 | 507945 | 730602 | 43,8 |
| Pragma Inkaso | 1,9 | 1,7 | 110650 | 96556 | - 12,7 |
| Pragma Faktoring | 1,8 | 1,4 | 65800 | 51832 | - 21,2 |
| P.R.E.S.C.O. Group | 0,4 | 0,4 | 45906 | 43057 | - 6,2 |
| Vindexus | 0,4 | 0,1 | 40516 | 17000 | - 58,0 |
| średnia/suma | 1,6 | 1,7 | 2017013 | 2481686 | 23,0 |
* wskaźnik zadłużenia: dług finansowy netto w relacji do kapitału własnego
** Dług netto/EBITDA: dług finansowy netto w relacji do zysku EBITDA z ostatnich 12 miesięcy
źródło: raporty emitentów; obliczenia Obligacje.pl
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się