2017 r. był bez wątpienia wyjątkowy dla wielu regionów. W tym artykule skupię się jednak na regionie, który przez wiele lat pozostawał daleko w tyle za sąsiadami. Mowa o Europie Środkowo-Wschodniej.
W 2017 r. Polska – największa gospodarka regionu – odnotowała wzrost na poziomie 4,6 proc.; dla Czech było to 5,1 proc., natomiast Rumunia wyprzedziła oba te kraje ze wzrostem wynoszącym 6,9 proc. Równocześnie polski złoty i korona czeska osiągnęły jedne z najlepszych wyników wśród rynków wschodzących.
W odniesieniu do rynku inwestycji o stałym dochodzie, w 2017 r. rentowności obligacji skarbowych wielu krajów tego regionu spadły, podobnie jak rentowności obligacji korporacyjnych.
Tak spektakularne wyniki są ściśle związane ze strefą euro, ponieważ Unia Europejska wspiera popyt na eksport na tym obszarze, a do regionalnych gospodarek napływają środki z funduszy unijnych. Pomimo oznak osłabienia, w szczególności dotyczących niepewności politycznej w tym regionie, inwestorzy nadal lokują pieniądze w obligacjach korporacyjnych i skarbowych w przeświadczeniu, że w grę może wchodzić wyłącznie zysk.
Ostatecznie, skoro 2017 r. był wyjątkowy, w 2018 r. nadejdzie spełnienie wszelkich marzeń... prawda? Czy ceny obligacji z Europy Środkowo-Wschodniej będą miały wsparcie w trakcie całego roku? Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy się cofnąć i zobaczyć, jak kształtuje się ten region w porównaniu z sąsiednimi krajami.
Źródło: Saxo Bank.
Jak widać, ratingi państw środkowo- i wschodnioeuropejskich cechuje polaryzacja. Większość tych krajów ma ratingi inwestycyjne; „czarną owcą” tej grupy jest Chorwacja, której obligacje uznawane są za śmieciowe, a S&P i Fitch przyznały im rating BB/BB+.
W porównaniu z Europą Zachodnią widać, że ratingi obligacji skarbowych z Europy Środkowo-Wschodniej są niewspółmiernie wysokie. Hiszpania ma ocenę BBB+/A- (S&P/Fitch), podobnie jak Polska, natomiast Włochy mają rating BBB (S&P/Fitch), co plasuje je pomiędzy Rumunią a Polską. Podczas gdy rentowności włoskich i hiszpańskich dziesięcioletnich obligacji skarbowych wynoszą odpowiednio 2 proc. i 1,5 proc., rentowności polskich i rumuńskich dziesięcioletnich obligacji denominowanych w euro to odpowiednio 1,35 proc. i 2,2 proc.
Kraje Europy Środkowo-Wschodniej nie powinny być już uznawane za gospodarki wschodzące – stanowią one w końcu część UE. Możemy się jednak zgodzić, że w regionie nadal utrzymuje się ryzyko typowe dla rynków wschodzących, takie jak zależność od silniejszych gospodarek, czy niepewność polityczna.
To powinno stanowić ostrzeżenie dla inwestorów. W ujęciu historycznym, kiedy którykolwiek z krajów przestawał spłacać długi, była to świadoma decyzja, tj. pomimo posiadania środków na spłatę inwestorów podejmował decyzję o niespłacaniu długów. Nie sugeruję bynajmniej, że powinniśmy się spodziewać niewypłacalności w odniesieniu do obligacji skarbowych w tym regionie; chcę jedynie podkreślić, że ryzyko instytucjonalne jest często niedoceniane i nie należy go ignorować.
Pomimo wzrostu gospodarczego w Europie Środkowo-Wschodniej, dostrzegamy niepokojące sygnały, takie jak dojście do władzy populistycznych ugrupowań politycznych na fali powszechnego przeświadczenia, że zwykli ludzie nie odnoszą korzyści z ożywienia gospodarczego. Obniża to zaufanie do tradycyjnych instytucji, takich jak UE, zwiększając równocześnie zmienność na rynkach lokalnych.
W przypadku obligacji korporacyjnych z tego regionu sytuacja nie jest lepsza: wielu inwestorów krajowych i zagranicznych zainteresowało się ostatnio tym obszarem, co zredukowało ewentualną premię z tytułu tych obligacji. W efekcie wzrosło ryzyko związane z lokalnymi obligacjami, ponieważ cechuje je znacznie mniejsza płynność niż środkowo- i wschodnioeuropejskie obligacje korporacyjne denominowane w twardej walucie.
Obecnie, kiedy wkroczyliśmy w okres wzmożonej zmienności, najważniejszym aspektem dla inwestorów jest płynność. To czynnik o zasadniczym znaczeniu, który w istocie przyciąga wyższe premie, ponieważ inwestorzy zdają sobie sprawę z tego, że w przypadku załamania rynku do obrotu będą się nadawać wyłącznie obligacje płynne.
Powinni wziąć to pod uwagę inwestujący w lokalne obligacje korporacyjne i skarbowe państw Europy Środkowo-Wschodniej, ponieważ – jak już wspomnieliśmy powyżej – w tym momencie aktywa te nie wiążą się z premią za płynność.
Wspomnieliśmy już, że włoskie dziesięcioletnie obligacje BTP mają obecnie rentowność na poziomie 2 proc., podczas gdy denominowane w euro obligacje skarbowe z regionu Europy Środkowo-Wschodniej o podobnym ratingu oferują rentowność wynoszącą około 1,5 proc. (z wyjątkiem Rumunii, gdzie rentowność ta wynosi 2,2 proc.).
Jednak mimo iż denominowane w euro rumuńskie dziesięcioletnie obligacje skarbowe mają o 20 punktów bazowych wyższą rentowność niż odpowiadające im obligacje włoskie, musimy pamiętać, że całkowity dług Włoch wynosi około 2,4 bln USD, podczas gdy Rumunii - zaledwie 76 mld USD.
Dla zilustrowania głębokości rynków finansowych w Europie Środkowo-Wschodniej, krajem o najwyższym długu jest Polska – wynosi on 285 mld USD, jest zatem około ośmiokrotnie niższy niż dług Włoch.
Osobiście uważam, że dane dotyczące wzrostu w Europie Środkowo-Wschodniej wyglądają przekonująco, jednak spready kredytowe w tym regionie są zbyt wąskie i nie uwzględniają premii niezbędnej do wynagrodzenia inwestorów za poszczególne rodzaje ryzyka, z których najważniejsze jest ryzyko płynności i ryzyko instytucjonalne.
W okresie bessy, kiedy stopy procentowe mają wzrosnąć, możemy się spodziewać większej zmienności, ponieważ inwestorzy mogą rozpocząć sprzedaż kredytów postrzeganych jako obciążone większym ryzykiem pod względem ryzyka fundamentalnego i ryzyka płynności. Może to negatywnie wpłynąć na obligacje skarbowe i korporacyjne w tym regionie, bez względu na fakt, iż gospodarki odpowiednich krajów będą odnotowywać spektakularny wzrost.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się