Newsroom

Ożywienie handlu i dobre wyniki banków spółdzielczych

W dotychczasowej krótkiej historii rynku Catalyst kwiecień był miesiącem o niskiej aktywności inwestorów na rynku mierzonej wartością obrotów. Tak samo było także i w tym roku. Przy czym na uwagę zwraca fakt, że w porównaniu do analogicznego okresu ub. r. obroty na obligacjach korporacyjnych i spółdzielczych wzrosły (odpowiednio o 207 proc. i 445 proc.), czyli jeszcze szybciej niż bardzo wysokie tempo wzrostu wartości emisji na tych rynkach (odpowiednio 78 proc. r/r i 93 proc. r/r). Ponadto aktywność inwestorów rozumiana jako liczba zawieranych transakcji była stosunkowo wysoka, choć niższa niż w ostatnich miesiącach. Obecnie mamy do czynienia z rosnącym zainteresowaniem obligacjami korporacyjnymi, które jeszcze nie jest relatywnie tak wysokie jak w przypadku obligacji spółdzielczych (porównując płynność tych grup papierów), to jednak dynamiczny rozwój tego segmentu rynku w sensie wartości notowanych papierów następuje w warunkach zwiększonej aktywności inwestorów (obrotów i liczby zawieranych transakcji).

W dalszym ciągu najbardziej płynną grupą papierów notowanych na rynku Catalyst są obligacje spółdzielcze, których miesięczna płynność wyniosła ok. 4 proc. wobec 0,1 proc. w przypadku obligacji korporacyjnych. Oznacza to, że choć wartość obrotów na obligacjach korporacyjnych jest wysoka (blisko 2,5-krotnie wyższa niż w przypadku obligacji spółdzielczych), to jednak stosunkowo bardziej popularne są obligacje spółdzielcze.

 Zestawienie obligacji spółdzielczych 

 *- przy założeniu, że nie zmieni się kupon

Po relatywnie słabym marcu (pod względem obrotów na obligacjach spółdzielczych) w kwietniu nastąpiła wyraźna poprawa. Pięć serii miało wskaźnik miesięcznej płynności przekraczający 10 proc., a jedynie na dwóch seriach nie zawarto ani jednej transakcji. Największe obroty były na obligacjach BPS0718, jednak ze względu na wartość tej emisji (100 mln PLN) nie należała ona do najbardziej płynnych (4 proc.). Do tej grupy zaliczały się serie BSL0521, BRB0425 i BOM0221, których wspólnym mianownikiem jest relatywnie duża wielkość emisji (10 mln PLN) o z reguły stosunkowo wysokim oprocentowaniu w bieżącym okresie odsetkowym. W przeciwieństwie do poprzednich miesięcy nie były wybierane obligacje o stosunkowo niskiej cenie, co umożliwia uzyskanie wyższej rentowności z inwestycji. W kontekście serii BRB0425 na uwagę zwraca także fakt, że weszła ona w nowy okres odsetkowy (z wyższym oprocentowaniem).

Obligacje spółdzielcze pozwalają coraz lepiej zarobić

W kwietniu w nowy okres odsetkowy weszło pięć serii obligacji. Na skutek zmiany sześciomiesięcznej stawki WIBOR oprocentowanie obligacji BSS0418 w bieżącym okresie odsetkowym wynosi 8,47 proc. i w porównaniu do poprzedniego wzrosło o 11 pb. W niewiele mniejszym stopniu (o 10 pb.) zwiększyło się oprocentowanie obligacji BPS0421 i BRB0425, a także PBS1021, którego oprocentowanie wzrosło o 9 pb. Najmniejszy wzrost oprocentowania nastąpił na serii SBK1020 (do 8,97 proc.), która już wcześniej należała do grupy najatrakcyjniejszych pod tym względem obligacji. Jednocześnie papiery, które wchodziły w nowy okres odsetkowy z reguły taniały. Może to dziwić, gdyż to dobry moment na zakup obligacji. Cena brutto, czyli powiększona o narosłe odsetki jest w tym momencie niższa, więc uzasadnione wydaje się ożywienie popytu, gdyż można nabyć obligacje taniej niż pod koniec poprzedniego okresu odsetkowego.

Stawka WIBOR 6M i oczekiwania na przyszłość

Koszt pieniądza sześciomiesięcznego na rynku międzybankowym pozostaje stabilny, a jednocześnie jest nieco wyższy niż pół roku temu. Pozwala to posiadaczom obligacji ze zmiennym oprocentowaniem opartym na stawce WIBOR 6M na osiągnięcie większych korzyści odsetkowych. Perspektywy na przyszłość wydają się korzystne biorąc pod uwagę oczekiwania rynkowe w zakresie kształtowania się stawki WIBOR 6M w przyszłości. Obecnie rynek wycenia, że za rok koszt pieniądza na rynku międzybankowym wzrośnie o 14 pb., co stwarza przestrzeń do osiągnięcia jeszcze większych niż obecnie zysków z obligacji.

Przyrost zleceń sprzedaży bez wpływu na ceny?

hoć początkowo w kwietniu nastąpił istotny przyrost zleceń kupna i sprzedaży, to w drugiej połowie kwietnia tendencje te uległy zmianie. Wolumen zleceń kupna zmniejszył się o 53 proc. (w porównaniu do stanu z początku kwietnia) w warunkach jednoczesnego niewielkiego wzrostu zleceń sprzedaży. Nadwyżka zleceń sprzedaży widoczna jest przede wszystkim na obligacjach serii BPS0718. W połowie miesiąca widoczna przewaga zleceń sprzedaży sprowadziła ceny tej obligacji do niższych poziomów, ale nieco powyżej nominału. Zrealizowanie części tych zleceń zmniejszyło presję na spadek cen, choć w dalszym ciągu widoczna jest przewaga zleceń sprzedaży to średni kurs zlecenia wynosi 101,71 proc.  W arkuszu nie widać, aby inwestorzy chcieli sprzedawać te papiery poniżej ceny rynkowej. Czynnikami wpływającymi w najbliższych tygodniach na notowania obligacji BPS może być publikacja raportu rocznego i WZA. W przypadku drugiej serii obligacji Banku BPS (BPS0720) widoczna jest coraz większa przewaga zleceń kupna, które będą realizowane w przypadku gdy cena obniży się do 102 proc. (średnio). Obligacje serii BPS0720 należą do najdroższych spośród obligacji spółdzielczych, a ich oprocentowanie w bieżącym okresie odsetkowym wynosi 8,50 proc. (jedno z wyższych spośród obligacji spółdzielczych). Należy jednak zaznaczyć, że począwszy od drugiej połowy 2017 r. ta seria obligacji będzie miała podwyższoną marżę odsetkową o 200 pb. do 550 pb., co czyni ten papier atrakcyjnym. Jednak na ten moment obligacja ta wydaje się droga ze względu na dużą wartość narosłych odsetek, które podwyższają koszt nabycia tego papieru.

Coraz niższy jest ujemny wolumen zleceń netto (różnica między wolumenem zleceń kupna i sprzedaży) na obligacjach serii PBS1021, czyli jednej z tańszych serii obligacji, które jednocześnie mają wysoką płynność. Może to przełożyć się na wzrost wartości tego papieru.

Patrząc przez pryzmat arkusza zleceń widoczne jest, że stosunkowo duży wolumen zleceń kupna jest na obligacjach o wysokiej wartości emisji, które wykazują wysokie wskaźniki płynności (BPS0720 i PBS1021). Na większości pozostałych serii w przypadku, których wolumen zleceń kupna jest dość równomiernie rozłożony. W tym momencie ponownie przeważają zlecenia sprzedaży, ale za wyjątkiem trzech serii obligacji nie ma ani jednej oferty sprzedaży poniżej ceny rynkowej (BSP0620, MBS0720 i SBR0725). Natomiast na tych trzech wskazanych seriach cena ofertowa przewyższa cenę nominalną o co najmniej 1,0 pp. 

Przewaga zleceń sprzedaży nad kupnem widoczna jest przede wszystkim na czterech seriach (BPS0718, SBK1020, PBS0720 i PBS1021). Jednak nie jest na tyle duża żeby trwale „ciążyć” na cenach, gdyż jest ona w pełni pokrywana przez średni miesięczny wolumen obrotów na tych papierach w br.  

 Rośnie rynkek długu korporacyjnego

W porównaniu do marca, gdy na rynku były zawierane duże transakcje na obligacjach infrastrukturalnych, w kwietniu obroty wyraźnie zmalały i wyniosły 36,7 mln PLN. Do najbardziej płynnych obligacji należały z reguły te serie, których wielkość emisji jest niewielka, więc stosunkowo niski obrót przekładał się na wysoki wskaźnik płynności. Wyjątkiem od tej zasady były obligacje Gant Development (GND0513 i GNT0813) raz Kruka (KRU1114), których wielkość emisji była nie niższa niż 10 mln PLN. Zwiększonym obrotom na obligacjach spółki wierzytelnościowej towarzyszył spadek cen o 1,0 pp. do 102 proc. (transakcje te zostały zrealizowane 18 kwietnia; tego samego dnia duża transakcja została przeprowadzona na obligacjach Pragmy Faktoring, co rodzi przypuszczenia że mógł to zrobić ten sam inwestor prawdopodobnie instytucjonalny, który zmniejszał swoje zaangażowanie w obligacjach spółek wierzytelnościowych). Natomiast w przypadku giełdowego dewelopera były to transakcje rozłożone w czasie, które istotnie nie wpłynęły na rynkową cenę tych serii obligacji. W niedawno opublikowanych wynikach Gant Development widoczne są historycznie wysokie przychody dewelopera, które posłużyły spółce do redukcji zadłużenia odsetkowego. Deweloper wychodzi z drogo zakupionych gruntów, a środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży mieszkań przeznacza na spłatę zobowiązań odsetkowych, w tym głównie kredytu przeznaczonego na realizację dużej inwestycji na Sokołowskiej. Deweloper raportuje zysk na poziomie wyniku netto, przy czym wynika on z przeszacowania wartości nieruchomości mieszkaniowej, co świadczy o niskiej jakości uzyskanego wyniku. Z punktu widzenia obligatariuszy istotne jest jednak, że deweloper potrafi sprzedawać mieszkania i dewelopuje grunty kupione na „górce cenowej”, odmrażając gotówkę zainwestowaną w działki. Proces wychodzenia z drogo zakupionych gruntów jest rozłożony w czasie i prawdopodobnie dopiero w 2013 r. na wynikach Grupy deweloperskiej w rozpoznaniach przychodów ze sprzedaży mieszkań przeważać będą przychody ze sprzedaży lokali wybudowanych na gruntach zakupionych po cenach zbliżonych do rynkowych. Wraz z realizowaniem inwestycji na tych gruntach rozpoczynane są kolejne projekty, które wymagają nowych źródeł finansowania. Z wypowiedzi wiceprezesa spółki wynika, że w najbliższym czasie będą przeprowadzane kolejne emisje obligacji zabezpieczonych. Taka konstrukcja papieru zwiększa bezpieczeństwo inwestycji. Z kolei w przypadku wierzytelnościowego Kruka to na wyniki finansowe za I kw. br. trzeba poczekać.

Generalnie kwiecień stał pod znakiem kolejnych emisji obligacji, głównie spółek wierzytelnościowych i deweloperskich bądź związanych z szeroko rozumianym budownictwem. Oprócz Kruka na finansowanie długu długiem (emisja obligacji na zakup portfeli wierzytelności) zdecydowało się także w ostatnim czasie Fast Finance, Kredyt Inkaso i P.R.E.S.C.O. Spośród nowych emisji 5-letnie obligacje Kruka oprocentowane są w bieżącym okresie odsetkowym na 9,35 proc., tj. ponad 1,00 pp. poniżej średniego oprocentowania nowych obligacji konkurencji o podobnym terminie zapadalności.

Swego rodzaju nowością są obligacje zerokuponowe LBD1213. Co prawda na rynku są notowane obligacje korporacyjne o tym samym rodzaju oprocentowania, niemniej jednak zostały one wyemitowane przed 2009 r., czyli przed przeformowaniem MTS-CeTO w Catalyst. Powracając do obligacji zerokuponowych to specyficzna obligacja, od której nie są płacone odsetki, a zysk z tej inwestycji wynika z zakupu poniżej ceny nominalnej (w terminie wykupu otrzymywana jest nominalna wartość obligacji). Cena tej obligacji w pierwszych dniach notowania na rynku wzrosła z 81,16 proc. do 86,00 proc. W efekcie w dość krótkim czasie inwestorzy mogli osiągnąć stosunkowo wysoki zysk. Obecnie rentowność w terminie do wykupu spadła o blisko 3,6 pp. do 9,85 proc., co na tle innych obligacji korporacyjnych nie czyni z niej bardzo atrakcyjnego papieru. Przy założeniu utrzymania cen na dotychczasowym poziomie rentowność tego papieru będzie rosła, więc warto rozważyć obserwowanie tego instrumentu. Inna sprawa czy uda w przyszłości się nabyć ten papier po takiej cenie, np. YTM (rentowność w terminie do wykupu) dla serii EIB0617 wynosi 22,34 proc. Jednak seria ta nie jest dostępna na rynku po cenie 35,71 proc. (taki jest jej obecny kurs). 

W maju zapadać będą trzy serie obligacji o stosunkowo wysokim oprocentowaniu, zaś łączna ich wartość wynosi 16,28 mln PLN. 

Kwiecień bez historii

Obroty na rynku obligacji komunalnych w dalszym ciągu są niskie. Niewielka ilość transakcji o niskiej wartości może być skutkiem działań animatora rynku. Największy obrót uzyskano na serii RYB1213, co było skutkiem pojedynczej transakcji. Natomiast najpłynniejszymi papierami były obligacje Wodzisławia Śląskiego, który opublikował sprawozdanie z wykonania budżetu za 2011 r. (obligacjami handlowano przed publikacją sprawozdania). Lepszy niż założono wynik był skutkiem ograniczenia wydatków. Jednocześnie odnotowano niższe dochody od planu w wyniku mniejszych niż zakładano dotacji, ale na uwagę zwracają także lepsze od planu dochody z udziału we wpływach z podatku dochodowego zarówno od osób prawnych, jak i fizycznych. Relacja zadłużenia kredytowego do dochodów budżetowych miasta wyniosła 39 proc.

Maleje zainteresowanie obligacjami skarbowymi na Catalyst

Statystyki rynkowe wskazują na to, że zwiększenie zainteresowania obligacjami korporacyjnymi odbywa się częściowo kosztem obligacji skarbowych. Widoczne są dwie tendencje: rosnąca ilość zawieranych transakcji na obligacjach korporacyjnych i powoli malejąca ilość transakcji na obligacjach skarbowych. W pewnym stopniu definiuje to nowych obligatariuszy (zakładając, że część z wzrostu obrotów na całym rynku jest wynikiem pojawienia się nowych, drobnych inwestorów – widoczne w statystykach o wielkości średniej transakcji). Otóż nowi inwestorzy chętniej ponoszą nieco większe ryzyko poszukując przy tym aktywów przynoszących większe korzyści odsetkowe. Wzrost zainteresowania obligacjami może być w pewnym stopniu efektem wprowadzenia ustawy antybelkowej, w obliczu czego inwestorzy poszukują miejsca gdzie mogą ulokować wolne środki finansowe a jednocześnie osiągnąć realny zysk (tzn. przewyższający inflację). Tymczasem obligacje skarbowe jedynie bronią przed spadkiem wartości pieniądza w czasie (inflacją).

Aktualnie rynek jest w przededniu decyzji Rady Polityki Pieniężnej w sprawie stóp procentowych. Oczekiwania rynkowe wskazują na to, że rynek jest dość mocno podzielony w kwestii ewentualnej podwyżki stóp procentowych, którą dość wyraźnie zasygnalizowała Rada. O ile jeszcze przed serią danych makroekonomicznych wydawało się, że w najbliższym czasie nastąpi zacieśnienie polityki pieniężnej, o tyle po danych tej pewności nie ma. Widać jednak, że uczestnicy rynku Catalyst spodziewają się podwyżek stóp procentowych (choć niekoniecznie w maju), gdyż obligacje ze stałym oprocentowaniem są lekko przeceniane, a jednocześnie następuje w podobnej skali umocnienie obligacji ze zmiennym oprocentowaniem.

Pomimo możliwych podwyżek stóp procentowych Ministerstwo Finansów nie miało problemów z uplasowaniem pięcioletnich obligacji skarbowych ze stałym oprocentowaniem. W jedynym kwietniowym przetargu sprzedano wszystkie wystawione w ofercie obligacje z serii OK0714 i PS1016. Popyt przewyższył górny przedział oferty (7,5 mld PLN) ponad dwukrotnie i skoncentrował się głównie na obligacjach 5-letnich. Resort sprzedał obligacje z maksymalną rentownością na poziomie 5,00 proc., czyli taniej niż na poprzednim przetargu tych papierów. Jednak ceny uzyskane przez Ministerstwo zachęciły do przeprowadzenia przetargu uzupełniającego na którym sprzedano obligacje za 1,5 mld PLN. Biorąc pod uwagę, że w planie na II kwartał jest sprzedaż obligacji OK/PS o łącznej wartości 11-16 mld PLN, to stopień wykonania planu po pierwszym miesiącu jest dość wysoki. Tym samym oferta tych papierów w najbliższych miesiącach powinna być wyraźnie niższa (w maju przeprowadzone zostaną dwa przetargi o łącznej planowanej podaży nieprzekraczającej 8 mld PLN.