Michał Sadrak, Obligacje.pl: Od oddania ostatniego projektu biurowego Olivii minęło cztery lata. Czy grupa ma jeszcze potencjał do zwiększenia dochodów czynszowych poza samą ich indeksacją?
Krzysztof Raćkos, Dyrektor Finansowy Olivia Fin Sp. z o.o. S.K.A.: Dziś Olivia Centre to 7 nowoczesnych budynków biurowych o wysokim standardzie z rozbudowaną paletą innych funkcji - od gastronomicznych i usługowych, przez konferencyjne, społeczne, po strefy relaksu i powierzchnie o przeznaczeniu rozrywkowo-kulturalnym. Olivia Centre to samowystarczalny ekosystem biznesowy o wysokiej rozpoznawalności w Trójmieście. Na koniec marca 2024 r. średni poziom komercjalizacji w kompleksie wyniósł 93 proc. przy WAULT (średni ważony okres najmu) na poziomie 4,3 roku. W kolejnych okresach zakładamy utrzymanie wskaźnika wynajmu powierzchni powyżej 90 proc. przy jednoczesnym zapewnieniu zróżnicowanego miksu najemców. Od 2020 r. do grona naszych najemców dołączyło 45 nowych podmiotów, z czego aż 18 w pełnym wyzwań 2022 r. Indeksacja jest dziś na porządku dziennym i najemcy przyzwyczaili się do tak konstruowanych umów, w tym do braku stosowania capów w tym obszarze. Warto wspomnieć, że wysoki standard naszych obiektów i bardzo dobry odbiór naszego centrum jako znakomitego miejsca do pracy w Trójmieście pozwala zaklasyfikować oferowane przez Olivia Centre powierzchnie do kategorii „prime”, gdzie udaje nam się uzyskiwać stawki czynszu znajdujące się w górnych przedziałach cen dla tego typu powierzchni. Co więcej, przewidujemy, że luka podażowa, w tym luka na rynkach regionalnych, przełoży się na dodatkową presję na wysokość czynszów, szczególnie w nowych obiektach, co łącznie powinno pomóc nam utrzymać dotychczasową trajektorię wzrostu przychodów. Należy pamiętać, że realizacja kolejnych projektów mieszkaniowych i w formule PRS istotnie zwiększy poziom dochodów Grupy w kolejnych latach.
- Jak wyglądają możliwości oraz plany grupy w zakresie dalszego rozwoju?
- Nasz bank ziemi to około 100 tys. m2 GLA (+PUM). W naszej ocenie pozwala on elastycznie reagować na sytuację rynkową i podejmować decyzje o rozpoczęciu lub odroczeniu w czasie kolejnych inwestycji, czy dostosowaniu ich do aktualnych potrzeb klientów i najemców. Obserwując sytuację na rynku komercyjnym, w 2022 roku zdecydowaliśmy się wejść w segment mieszkaniowy, a w tym roku również rozpoczęliśmy pierwszy projekt w formule PRS. Dla Olivia 9 posiadamy pozwolenie na budowę obiektu biurowego, zaś w pozostałych przypadkach kolejnych inwestycji mamy już wydane zgody na realizację kolejnych projektów inwestycyjnych. W bieżącym roku skupiamy się na dalszej komercjalizacji Olivia Centre i realizacji 2 nowych inwestycji (Olivia 10 – projekt w formule PRS oraz przy ul. Leśnej w Sopocie – projekt mieszkaniowy). Kiedy rozpoczniemy budowę kolejnego obiektu biurowego – czas pokaże.
- Czy w strategii Olivii mieści się jakakolwiek sprzedaż aktywów komercyjnych w horyzoncie najbliższych dwóch, trzech lat? Czy sprzedaż pojedynczych projektów z całego kompleksu byłaby możliwa?
- Istotą naszego modelu biznesowego w segmencie biurowym jest podejście build-to-own i czerpanie korzyści z najmu w długim terminie. Dziś nie zakładamy scenariusza, który przewidywałby sprzedaż któregokolwiek z obiektów. Ostatnie kwartały pokazały schłodzenie nastrojów wśród potencjalnych kupujących, które w istotnej mierze wynika ze zwiększonego kosztu finansowania, a tym samym wpływa na poziom cen. Dziś w Olivia Centre mamy stabilną bazę najemców, wysoki poziom komercjalizacji, zabezpieczone długoterminowe finansowanie obiektów, zakończone lub trwające procesy certyfikacji obiektów – nie widzimy powodów, dla których mielibyśmy podjąć decyzję o zmianie strategii i wystawieniu kompleksu na sprzedaż.
- W 2021 r. Olivia ruszyła z działalnością mieszkaniową. Jakie grupa stawia sobie cele co do liczby sprzedawanych lokali w najbliższych latach?
- Warto podkreślić, że realizowane obecnie projekty mieszkaniowe i w formule PRS nie są dla nas novum. Zanim powstał pierwszy nasz projekt biurowy, mieliśmy już na koncie inne inwestycje mieszkaniowe. Podobnie jeżeli chodzi o PRS – wspólnie z międzynarodowym partnerem w 2020 roku weszliśmy we współpracę w ramach joint venture i zrealizowaliśmy inny trójmiejski obiekt na wynajem @Home przy Al. Rzeczpospolitej w Gdańsku – stanowi on blisko 10 proc. udziału w trójmiejskim rynku PRS i jest w 100 proc. wynajęty.
Nowa inwestycja Grupy przy ul. Leśnej w Sopocie to kameralny projekt o podwyższonym standardzie, zaś Olivia 10 to blisko 250 lokali – planujemy zakończyć obie inwestycje do połowy 2026 roku. Jeżeli nasze założenia się sprawdzą to będziemy dalej podążać w tym kierunku, a posiadany bank ziemi pozwoli nam zrealizować inwestycje w tym segmencie na kilkadziesiąt tys. m2 GLA (+PUM).
- Jak wyglądać będzie rozwój Olivii w segmencie najmu instytucjonalnego? W jaki sposób grupa zamierza finansować PRS i czy realizowane budynki docelowo pozostaną na jej bilansie?
- Celem Grupy jest realizacja kolejnych projektów mieszkaniowych i ich sprzedaż. O tym czy i na jakim etapie inwestycji będziemy decydowali się na sprzedaż lub zaproszenie do projektu nowych inwestorów będą decydowały uwarunkowania rynkowe. Planujemy w dalszym ciągu korzystać z finansowania bankowego i obligacyjnego.
- Na jak długo grupa ma zabezpieczony bank ziemi pod projekty mieszkaniowe, w tym PRS?
- Wspomniany wcześniej bank ziemi pozwoli nam zrealizować inwestycje mieszkaniowe i w formule PRS na kilkadziesiąt tysięcy m2 GLA (+PUM), co przy średnim 24-miesięcznym okresie realizacji takiej inwestycji można traktować jako bazę na najbliższe 6 do nawet 10 lat. Aktywnie poszukujemy nowych okazji inwestycyjnych, w tym gruntów pod kolejne projekty. Poza nieruchomościami zlokalizowanymi w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu nabywamy też inne działki, na których planujemy inwestycje mieszkaniowe i w formule PRS.
- W jaki sposób rozwój działalności mieszkaniowej i PRS wpłynie na potrzeby kapitałowe Olivii i jej poziomy zadłużenia w perspektywie najbliższych dwóch, trzech lat?
- W przypadku inwestycji mieszkaniowych i w formule PRS planujemy nadal posiłkować się finansowaniem bankowym, a rozmowy z instytucjami finansowymi rozpoczęliśmy już jakiś czas temu. Zarówno kowenanty bankowe jak i kowenanty obligacyjne nakładają na nas ograniczenia w zakresie dalszego zadłużania. Na koniec 2023 r. współczynnik zadłużenia Grupy oscylował na poziomie 0,56 przy dopuszczalnym poziomie 0,75. W perspektywie 2-3 lat nie planujemy zbliżać się do granicznych poziomów zalewarowania m.in. dzięki sukcesywnej sprzedaży inwestycji w segmencie mieszkaniowym i PRS.
- Według jednej z ubiegłorocznych prezentacji, od 2024 r. Olivia zamierza systematycznie redukować obligacyjne zadłużenie. Skąd ta decyzja i jak ona wpłynie na realizację publicznego programu o wartości 150 mln zł?
- Dotychczas wyemitowane obligacje pozwoliły nam pozyskać ponad 370 mln zł kapitału. Istotną część, bo ponad 125 mln zł, już spłaciliśmy – wszystko przed terminem przewidzianym w warunkach emisji. Od 2023 roku nasze obligacje notowane są w ASO Catalyst, co oczywiście nałożyło na nas regulacyjne wymogi w zakresie raportowania i sprawozdawczości finansowej. W czerwcu zakończyliśmy pomyślnie proces ubiegania się o zatwierdzenie prospektu. Biorąc to wszystko pod uwagę, jesteśmy dziś gotowi, żeby wyjść do inwestorów z kolejnymi emisjami, które z jednej strony będą dla nas paliwem do dalszego rozwoju, ale też pozwolą zrefinansować istotną część naszego zadłużenia. W okresie kolejnych 3 lat zapada nam średniorocznie 70-80 mln zł długu obligacyjnego, planujemy zrefinansować go na korzystnych warunkach. Na faktyczne wykorzystanie środków z emisji będą miały wpływ decyzje biznesowe, niemniej nie przewidujemy, aby nowy program obligacyjny miał istotnie zwiększyć nasz całkowity outstanding obligacyjny.
- Tylko w ostatnim roku Olivia Fin, spółka pozyskująca obligacyjne finansowanie dla grupy, co najmniej czterokrotnie przyspieszała wykupy obligacji? Czy taka strategia zarządzania zadłużeniem będzie kontynuowana?
- Dysponując odpowiednią płynnością (zasoby gotówkowe Grupy na koniec 2023 roku stanowiły ponad 33 mln euro), staramy się racjonalnie ją wykorzystywać i gdy widzimy uzasadnienie, aby w danym momencie zredukować poziom zadłużenia zwykle to robimy. Dotychczasowe wykupy realizowaliśmy w terminach płatności odsetek, w końcowych terminach wykupu obligacji. Warunki emisji naszych serii, w tym OWE dla serii P2024A, pozwalają nam na podobnych zasadach wykupić obligacje przed terminem i jeżeli uznamy to za zasadne, rozważymy kontynuowanie wcześniejszych wykupów.
- Olivia Fin ruszyła właśnie z emisją eurowych obligacji, w której proponuje EURIBOR plus 4,7 pkt proc. marży wobec 5,3 pkt proc. w lutym i 5,5 pkt proc. w grudniu. Z czego wynika tak znaczące obniżenie marży?
- Obserwujemy rynek i staramy się wspólnie z doradcą wyciągać z tego wnioski. Historycznie nasze oferty obligacji często kończyły się znaczącą redukcją lub decyzją o zwiększeniu puli oferowanych instrumentów. Na rynku wtórnym nasze ostatnie emisje w euro notowane są po 102-102,5 proc. nominału, co pokazuje na jakim poziomie inwestorzy szacują realną marżę. W porównaniu do wcześniejszych serii Z23 i A24 obecną serię obligacji można nabyć bez prowizji typowej dla rynku wtórnego.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).