Początek 2020 roku w kontekście emisji nowego długu nie był spektakularny. Aktywne były przede wszystkim bankowe spółki leasingowe, faktoringowe i hipoteczne, emitujące krótkoterminowe papiery dłużne. Do kwietnia br. przeprowadziły łącznie emisje obligacji i listów zastawnych na ok. 5 mld zł. Wartą odnotowania była emisja pierwszych zielonych obligacji korporacyjnych w Polsce, przeprowadzona przez Cyfrowy Polsat na przełomie stycznia i lutego. Był to 7-letni, niezabezpieczony dług o łącznej wartości nominalnej 1 mld zł, oprocentowany wg zmiennej stopy procentowej opartej o stawkę bazową WIBOR6M i marżę 1,65 pkt proc. (0,1 pkt proc. mniej w stosunku do poprzedniej emisji z kwietnia 2019 roku). Odnosząc się do „cenowego” parametru tj. oprocentowania, ten przypadek potwierdził ogólną tendencję rynkową po 2018 roku, że tańsze w porównaniu do poprzednich emisji pozyskanie finansowania w formie obligacji jest możliwe, ale tylko dla najwyższej jakości emitentów.
Na rynku nowych emisji dominowały te o wartości do kilku milionów złotych, których na przestrzeni pierwszych 3 miesięcy było kilkadziesiąt. Większych emisji o wartości powyżej 20 mln zł było ok. kilkanaście, a jeśli od tej grupy odejmiemy emisje zrealizowane w ramach grup kapitałowych i refinansowania, to było ich zaledwie kilka. Z drugiej strony, pojawiała się szansa na nowe emisje, ponieważ odnowienia programów emisyjnych zapowiedzieli m.in. Atal, Tauron, JW Construction czy Echo. Dodatkowo należy wspomnieć, że ważne były prospekty emisyjne na podstawie których można dokonać emisji obligacji m.in. dla PCC Rokity, PCC Exol, Kruka czy Ghelamco Invest. Sytuacja na początku roku nie zapowiadała hurra optymizmu, ale nic nie zwiastowało sytuacji, której doświadczamy obecnie.
Kryzys w 2008 roku a dziś
W 2009 roku rynek Catalyst dopiero zaczął się formować, a wszystkie transakcje na obligacjach realizowane były na rynku międzybankowym „OTC”. Transakcje były niewidoczne i osobie spoza rynku trudno było zorientować się po jakich cenach i czy w ogóle są realizowane. Dziś, choć mamy świadomość, że płynność na Catalyst pozostawia wiele do życzenia, to w zasadzie każdy może sprawdzić na jakich „papierach” i po jakich cenach realizowane są transakcje. Mówiąc o DCM w Polsce w 2008 roku i teraz, warto przyjrzeć się stronie popytowej - jednym z największych odbiorców obligacji korporacyjnych, czyli funduszom inwestycyjnym. W trakcie ostatniego kryzysu aktywa sektora funduszy inwestycyjnych spadły w ciągu ostatniego roku o ponad 50 proc. ze 142 mld zł w 2007 roku do 70 mld zł w 2008 roku. Największy spadek zaobserwowano wśród funduszy akcyjnych, których wartość aktywów zmniejszyła się o ponad 60 proc., a część wycofywanych środków alokowana była do funduszy obligacyjnych.
Dzisiaj, z powodu obaw związanych z Covid-19, na praktycznie wszystkich rynkach zagościł bezprecedensowy krach. W Polsce w jeden miesiąc aktywa polskich funduszy inwestycyjnych spadły o 29,6 mld zł do 238,7 mld zł, tj. o 11 proc. Spadek aktywów to głównie efekt ujemnego bilansu sprzedaży funduszy (ten wyniósł w sumie ok. -20 mld zł netto) i to także tym razem funduszy dłużnych, które w ostatnich latach cieszyły się największą popularnością klientów. Ich aktywa spadły w sumie o ponad 20 mld zł, z czego prawie 6 mld zł z funduszy obligacji korporacyjnych.
Koronawirus zwiększył ryzyko defaultów
Niestety także emitenci obligacji korporacyjnych nie oparli się skutkom koronawirusa. Masowo podejmowane są działania zaradcze, spółki rozmawiają z bankami i obligatariuszami, aby ustabilizować kwestie związane z finansowaniem. Dyskutowane są różne elementy takie jak np. kowenanty finansowe, których przekroczenie w „normalnej sytuacji” stanowiło przypadki naruszenia warunków emisji, a teraz, przejściowo takimi nie będą. Poszukuje się innych sposobów liczenia kowenantów czy zawieszenia płatności odsetek. Zdarza się też, że spółka informuje o tym, że ma przygotowane środki na zapłatę odsetek, ale prosi obligatariuszy o odroczenie, aby stworzyć dodatkowy bufor płynnościowy. Tu ze zgodą jest już różnie, ponieważ obligatariusze, którymi są np. fundusze inwestycyjne, w związku z gigantycznymi odpływami środków, sami potrzebują środków na ustabilizowanie sytuacji płynnościowej. Metody działań są jednak różne i nie kończą się tylko na dyskusjach z wierzycielami. Czasami to sam właściciel sięga do kieszeni i pomaga swojej spółce.
Z wykupami rynek jak dotąd radzi sobie całkiem nieźle. W ostatnich tygodniach nie została wykupiona jedynie emisja o wartości 6,78 mln zł. Wiadomo, że spółka rozpoczęła przygotowania do ewentualnego procesu restrukturyzacji. W najbliższym czasie zapadać będą większe emisje obligacji Providenta (czerwiec/200 mln zł) i Orbisu (czerwiec/300 mln zł). Obie grupy deklarują, że są na te wykupy przygotowane i mają odpowiednie środki finansowe. Patrząc na zbliżające inne się wykupy emisji o mniejszych wartościach, najwięcej zapadających obligacji to papiery deweloperów oraz spółek zarządzających wierzytelnościami. Zarówno na pierwszą jak i drugą grupę bieżąca sytuacja wpływa niekorzystnie, co potwierdzają same zarządy. Wciąż najistotniejszym obecnie wspólnym mianownikiem dla wszystkich emitentów ze wszystkich branż jest stabilizacja płynności finansowej.
Dobrym przykładem tego jak szerokie mogą być obecnie dyskusje nad warunkami emisji obligacji jest przypadek CCC. W warunkach emisji wartych 210 mln zł spółka, oprócz odstąpienia od badania kowenantów finansowych (dług netto/EBITDA był maks. 3,5x czy obsługi odsetek był min. 5,0x), prosiła także o poluzowanie klauzuli cross-default, zmianę innych przypadków odnoszących się do zaprzestania działalności i zgodę na przejściowy brak obsługi zobowiązań. Nie wszystkie warunki zostały zaakceptowane, jednakże podjęte decyzje dadzą spółce możliwość kontynuowania działalności i dalszej pracy nad stabilizacją trudnej sytuacji.
Rynek pierwotny
Konsekwencje epidemii Covid-19 są niestety destrukcyjne dla pierwotnego rynku obligacji korporacyjnych. Jeszcze na początku marca spółki zapowiadały nowe emisje, by dosłownie dwa tygodnie później odstępować od ofert. Niektórzy emitenci widząc swoje notowania i jednocześnie posiadając poduszkę płynnościową, zajęte są skupem własnych obligacji w celu umorzenia. Takie działania podjęło m.in. Echo, Vantage Development, Bocian, I2 Development, Vindexus czy Kruk. Jeszcze inni widząc niewielkie szanse na pozyskanie finansowania poprzez „rynkową” emisję obligacji, otworzyli dyskusje z bankami w celu refinansowania. Przykładam mogą być Comp czy Biogened. Obie spółki otrzymały z banków kredyty na wykup obligacji.
Obecnie trudno jest prognozować jak długo taka sytuacja będzie miała miejsce. W rozmowach kuluarowych uczestnicy rynku w miarę zgodnie twierdzą, że poprawa na rynku długu powinna nastąpić na przełomie trzeciego i czwartego kwartału bieżącego roku.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).