Mimo iż byliśmy świadkami epizodycznej zmienności, takiej jak spadek cen ropy w 2014 r., czy niedawne nałożenie sankcji na Rosję, mogliśmy spokojnie przyjąć, że przy odpowiedniej dywersyfikacji portfela aktywne zarządzanie aktywami nie było konieczne.
Obecnie jednak mają miejsce gwałtowne zmiany – Fed przyjęła bardziej agresywną retorykę, USD zyskuje na wartości, a zmienność na rynkach akcji rośnie – przez co strategia przetrzymywania obligacji do daty zapadalności przestała być aktualna i może dziś kosztować inwestorów znaczne kwoty, w szczególności, jeżeli niedokładnie przeanalizowali ryzyko dotyczące własnych portfeli.
Jak już omówiliśmy w prognozie na II kwartał, w obszarze obligacji widać coraz więcej oznak napięcia, a w licznych artykułach wskazywaliśmy na fakt, iż amerykańskie papiery skarbowe zmierzają wyłącznie w jednym kierunku: w dół. Nadszedł zatem czas na przyjęcie nowego podejścia do inwestowania i na zapytanie samych siebie, czy rynki, na których dotychczas możliwości były nieograniczone, takie jak obligacje skarbowe gospodarek wschodzących, będą w stanie w dalszym ciągu generować zyski.
W ostatniej dekadzie obligacje skarbowe gospodarek wschodzących przyciągały inwestorów ze względu na znacznie wyższe rentowności. Bardzo niewielu zdecydowało się na inwestowanie w obligacje korporacyjne tych gospodarek, ponieważ papiery skarbowe postrzegano zasadniczo jako bezpieczniejsze z tej prostej przyczyny, że państwo rzadko decyduje o ogłoszeniu niewypłacalności w stosunku do własnego długu wiedząc, iż utrudniłoby to znacznie pozyskiwanie kapitału w przyszłości. Z wyjątkiem kilku znanych przypadków, takich jak Argentyna, Wenezuela czy Zimbabwe, większość krajów, zarówno rozwiniętych, jak i wschodzących, wypełniała swoje zobowiązania w zakresie kuponów i spłaty wartości nominalnej.
Obecnie jednak coraz więcej sygnałów wskazuje, że sytuacja ta uległa zmianie, w szczególności w kontekście słabszych gospodarek. W ciągu ostatnich kilku lat mniej wydajne gospodarki emitowały znaczne ilości długoterminowych obligacji skarbowych denominowanych w USD przy korzystnym oprocentowaniu. Przykładowo, we wrześniu ubiegłego roku Ukraina emitowała obligacje skarbowe o wartości 3 mld USD z terminem zapadalności w 2032 r. i rentownością na poziomie 7,375 proc. Podobnie na początku tego roku Ekwador wprowadził na rynek warte 3 mld USD obligacje skarbowe z terminem zapadalności w 2028 r. i rentownością na poziomie 7,875 proc.
Obecnie, gdy inwestorzy zdali sobie sprawę, że ogólna koniunktura gospodarcza w tych krajach uległa pogorszeniu ze względu na szereg czynników, takich jak wysoki wskaźnik obciążenia długiem czy mocny dolar, wartość tych obligacji skarbowych szybko spada: obligacje ekwadorskie z zapadalnością w 2028 r. wyceniane są na poziomie około 85 (rentowność na poziomie 10,15 proc. w porównaniu z 7,875 proc. w momencie emisji), a ukraińskie na około 90, z rentownością wyższą mniej więcej o punkt w porównaniu z ceną emisyjną. Nawet w RPA, gdzie po wyborze nowego prezydenta, Cyrila Ramaphosy, panowały pozytywne nastroje na rynku, ostatnio odnotowano znaczną wyprzedaż.
Sprawy przybrały zły obrót nawet w przypadku krajów, co do których inwestorzy żywili duże nadzieje. Jednym z nich jest z pewnością Argentyna, która w czerwcu ubiegłego roku wyemitowała warte 2,75 mld USD stuletnie obligacje z efektywną rentownością na poziomie 8 proc. – skromnym oprocentowaniem w kraju, który przez ostatnie 35 lat pięciokrotnie ogłaszał niewypłacalność, przy czym w 2001 r. było to największe bankructwo kraju w historii. Nowe obligacje mają obecnie pięć punktów dyskonta w stosunku do emisji, jednak istnieje ryzyko dalszego spadku w przypadku wystąpienia realnego kryzysu walutowego. Kolejny raz inwestorzy wykazali się nadmiernym optymizmem, opierając swoje decyzje jedynie na informacjach na temat programu politycznego prezydenta Mauricio Macriego, który od grudnia 2015 r. promuje zniesienie kontroli walutowych i ograniczeń handlowych oraz cięcia wydatków rządowych, co odróżnia go od jego poprzedniczki, Cristiny de Kirchner.
W tym momencie nie możemy mieć zaufania nawet do państw, których sytuacja gospodarcza niedawno uległa poprawie dzięki bliskości i zależności od silniejszych regionów. Jednym z tych obszarów jest Europa Środkowo-Wschodnia. Nieufność może budzić fakt, iż pomimo niekiedy lepszego ratingu i mniejszych wahań obligacji skarbowych tych krajów w porównaniu z innymi papierami europejskimi, państwa te nadal zmagają się z problemami typowymi dla gospodarek wschodzących, a ponadto ich obligacje są znacznie mniej płynne niż obligacje grupy G7. Mimo iż sytuacja polityczna jest niestabilna, dług państw peryferyjnych wydaje się znacznie atrakcyjniejszy.
Uwzględniając powyższe aspekty - a nie zapominajmy, że w większości przypadków ogłoszenie przez państwo niewypłacalności to decyzja polityczna, a nie konieczność spowodowana brakiem środków do spłaty długu – naturalne wydaje się odejście od obligacji skarbowych gospodarek wschodzących w kierunku solidniejszych okazji umożliwiających swobodny wybór i ograniczenie ryzyka przy równoczesnych interesujących rentownościach. W tym kontekście coraz większe zainteresowanie budzą ostatnio amerykańskie obligacje o wysokim ratingu, ponieważ wyceny od stycznia nieco złagodniały.
Docelowe oprocentowanie obligacji korporacyjnych denominowanych w USD w IV kwartale według agencji Moody’s spadło do 3,3 proc. i agencja ta przewiduje, że już za rok docelowe oprocentowanie w tym segmencie będzie niższe o połowę. Mimo iż powyższa prognoza ma jedynie charakter orientacyjny, nie możemy zapominać, że mimo iż koszt finansowania w przypadku większości światowych spółek rośnie, przeważająca ich liczba zdołała dotychczas uzyskać korzystnie oprocentowane kredyty, a pomimo powolnego wzrostu stóp procentowych obligacje korporacyjne nadal mają czas na uzyskanie atrakcyjnej pozycji.
Segment amerykańskich obligacji o wysokim ratingu jest szczególnie interesujący, jeżeli uświadomimy sobie, że od początku tego roku spready rosną znacznie szybciej niż w przypadku obligacji śmieciowych.
Źródło: Saxo Bank.
W tym momencie średnia rentowność najmniej atrakcyjnych obligacji korporacyjnych o ratingu inwestycyjnym denominowanych w USD wynosi 4,15 proc. Oznacza to, że dla inwestorów potencjał wzrostu długu spółek o ratingu inwestycyjnym w porównaniu z obligacjami skarbowymi może szybko przekroczyć 100 punktów bazowych.
Jeżeli jesteśmy sceptyczni wobec zestawiania obligacji z akcjami, ponieważ rentowność na poziomie 4 proc. dla dziesięcioletnich obligacji korporacyjnych jest niewystarczająca, powinniśmy przyjrzeć się wykresowi poniżej, porównującemu trzymiesięczne bony skarbowe ze stopą dywidendy S&P 500. Jak widać, obie proste dochodzą do 2 proc., a ponieważ bony skarbowe kontynuują spadek, możemy założyć, że rentowność obligacji będzie wyższa niż akcji. W tym momencie różnice w ryzyku związanym z tymi aktywami będą zależne od rozkładu aktywów w portfelu.
Źródło: Saxo Bank.
Podsumowując: nie tkwijmy w przeszłości. Inwestor odnoszący sukcesy musi zachowywać obiektywizm i spoglądać w przyszłość. Zmienność w obszarze rynków wschodzących dopiero zaczyna rosnąć, a wyprzedaże mogą okazać się gwałtowne i szeroko zakrojone. Przetrzymywanie obligacji skarbowych gospodarek wschodzących o dużym kuponie w nadziei na pomyślne zakończenie nie przyniesie nam zysków. W tym momencie kluczowe jest znalezienie aktywów zapewniających bezpieczeństwo, a równocześnie wysoką rentowność. Natomiast inwestorzy obawiający się rosnących rentowności powinni przeczekać zamieszanie lokując środki w krótkoterminowych papierach wysokiej jakości.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).