Zadłużenie Japonii na początku lat 80. ubiegłego wieku sięgało 40 proc. PKB. I od tego czasu systematycznie, rok po roku rosło, na co pozwalała niska inflacja i spadające koszty odsetkowe. Skoro inwestorzy nie domagali się premii za rosnący dług do PKB, politykom trudno było oprzeć się pokusie. Dziś zadłużenie Japonii sięga blisko 250 proc. PKB, co oznacza, że każdy punkt procentowy wzrostu rentowności obligacji wymaga dodatkowych 2,5 punków wzrostu PKB, tylko po to, żeby zarobić wyższe odsetki i to przy założeniu, że jakimś magicznym sposobem uda się przełożyć wzrost PKB na wpływy do budżetu. Tylko w trwającym roku fiskalnym koszt obsługi zadłużenia ma wzrosnąć do 12,2 proc. wpływów budżetowych, z 9,9 proc. przed rokiem (za Bloomberg). Wzrost rentowności jest więc wyrazem obaw inwestorów o to, w jaki sposób Japonia poradzi sobie z wyzwaniem. W tle są jeszcze wybory, po których rząd może stracić większość w izbie wyższej parlamentu.
Czy problemy Japonii są ważne dla kogokolwiek poza Japończykami? Może się wydawać, że niekoniecznie, skoro właścicielem połowy zadłużenia jest bank centralny i inne agencje rządowe. Niemniej, warto zwrócić uwagę, że rentowność obligacji Japonii ustanowiła dołek już w sierpniu 2019 r., a więc na trzy kwartały przed tym, nim zrobiły to obligacje amerykańskie i zdecydowana większość pozostałych (w tym naszych). Trend wzrostowy trwa tam więc dłużej i nowe rekordy rentowności mogą być zwiastunem podobnych wydarzeń w innych częściach świata. Bo sytuacja Japonii, choć skala zadłużenia rzeczywiście wybija się na tle innych krajów rozwiniętych, niespecjalnie różni się od problemów w innych krajach.
Rentowność obligacji USA nie ustanawia wprawdzie nowych szczytów (choć trzydziestolatki wróciły powyżej 5 proc. po dwumiesięcznej przerwie), ale gdy dochodzi do korekty, kolejne dołki pojawiają się coraz wyżej. We wrześniu ub.r. rentowność trzydziestolatek spadła jeszcze poniżej 4 pkt proc. (efekt pierwszej obniżki stóp przez Fed), ale ostatnia korekta zatrzymała się na 4,75 proc., choć przecież Fed obniżył stopy czterokrotnie, łącznie o 100 punktów. Ekonomiści widzą wprawdzie spadek inflacji, a część z nich uznaje, że Fed ma miejsce do dalszych cięć, ale rynek obligacji długoterminowych ma w tej sprawie własne zdanie. I może nie chodzić w nim o obawy związane z powrotem inflacji, ale właśnie o rosnące koszty obsługi zadłużenia, które w USA przekraczają już 1 bln dolarów rocznie przy 5 bln dolarów wpływów budżetowych.
O tym, że konsekwencją wzrostu zadłużenia mogą być zbyt wysokie do uniesienia koszty odsetkowe pisaliśmy w komentarzach już w 2021 r. Ale trzeba też pamiętać o sile inwestorów, którzy są zainteresowani utrzymaniem status quo. Dolar, a właściwie amerykańskie obligacje, stanowi największą część rezerw walutowych wszystkich banków centralnych świata. Obligacje skarbowe stanowią nienaruszalny trzon kapitałów własnych banków i ubezpieczycieli. W obligacjach skarbowych zdeponowane są oszczędności miliardów ludzi, nawet jeśli o tym nie wiedzą (przez fundusze emerytalne).
Jak rozwinie się sytuacja? W 2013 r. obsługa zadłużenia kosztowała rząd Japonii 13 proc. wpływów budżetowych. Bank centralny kupował wówczas obligacje „jak cukierki” (za mitrade.com). Być może podobne działania banków centralnych również dziś mogłyby pomóc zapanować nad rentownościami. USA mogą zrewaloryzować wyceny rezerw złota i zmniejszyć zadłużenie netto (ale nie koszt jego obsługi). Poza rynkiem japońskim, od trzech lat rentowności skarbówek tkwią w trendach bocznych (mimo obniżonych stóp!). Do czasu zmiany trendu wszystkie scenariusze są na stole.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).