Choć GPWBenchmark jest technicznie gotowa do obliczania nowego wskaźnika referencyjnego, a banki mają nikłą, ale jednak nadzieję, że będą w stanie wdrożyć zmiany systemowe przed 1 stycznia (od tego dnia nowy wskaźnik referencyjny miałby zastąpić WIBOR), to faktyczne zaimplementowanie zmian od 2023 r. wydaje się niemożliwe. A jeśli nawet okaże się możliwe, to koszt będzie niewyobrażalnie wysoki – oto generalne wnioski z Kongresu Wskaźników Referencyjnych, zorganizowanego przez Ceeta, który odbył się w dniach 20-21 czerwca 2022 r. w Warszawie.
Wąskim gardłem jest m.in. rynek pochodnych. 90 proc. rozliczeń kontraktów zabezpieczających (FRA, IRS) uczestników rynku przed zmianami stawek WIBOR prowadzi London Clearing House (LCH), którego przedstawiciele już zapowiedzieli, że przygotowanie rozliczeń pochodnych dla nowego wskaźnika referencyjnego jest niemożliwe w tak krótkim czasie. Kolejka krajów, która przeprowadza reformy wskaźnika jest bowiem długa. A nawet gdyby jej nie było lub gdyby LCH był w stanie przygotowywać rozliczenia dla kilku krajów jednocześnie, to implementacja nowych instrumentów i tak nie jest możliwa od 1 stycznia 2023 r. Kanada, która zadecydowała właśnie o zmianie wskaźnika referencyjnego, poczeka na wdrożenie systemu przynajmniej dwa lata. A prace nad nowymi wskaźnikami w innych krajach (USA, Wielka Brytania) rozpoczęły się w 2014 r., zaś dopiero od grudnia ub.r. handel kontraktami opartymi na nowe stawki nabrał rumieńców.
Gdyby rząd uparł się przy dacie 1 stycznia, LCH zagroziło, że dokona rozliczania (zamknięcia) kontraktów FRA i IRS i nie będzie rozliczać nowych pozycji (trudno zresztą byłoby prowadzić handel pochodnymi na nieistniejący wskaźnik), czego konsekwencje trudno sobie wyobrazić. Kontrakty zabezpieczają m.in. niemal wszystkie pozycje w obligacjach skarbowych, zarówno krajowych jak i międzynarodowych inwestorów i trudno sobie wyobrazić, że którykolwiek z nich byłby zainteresowany polskimi obligacjami bez możliwości zabezpieczenia pozycji, w dodatku w tak niestabilnym otoczeniu makroekonomicznym (kontrakty zabezpieczają inwestorów np. przed wzrostem stóp procentowych). Innymi słowy – Polska z dnia na dzień utraciłaby możliwość plasowania emisji obligacji lub inwestorzy zażądaliby niebotycznej premii, a istniejące papiery zostałby rzucone na rynek, co prawdopodobnie wywindowałoby ich rentowność (nie byłoby chętnych do zakupów).
Możliwość zabezpieczenia się przed wzrostem stóp WIBOR jest także kluczowa dla dużych przedsiębiorstw i finansowania projektowego, w tym dla dużych inwestycji infrastrukturalnych (energetyka). Bez pochodnych również ten rynek zamarłby z dnia na dzień.
Co więcej, zamknięcie zawartych wcześniej kontraktów oznaczałoby, że od 1 stycznia uczestnicy rynku – inwestorzy, banki i duże przedsiębiorstwa, zostaliby bez ochrony przed wzrostem stóp procentowych. Szacunkowy koszt rozliczenia (zamknięcia) kontraktów IRS i FRA dla samego sektora bankowego liczony jest na 30 mld zł.
Nie dość jednak na tym.
Zadłużenie Polski w obligacjach o zmiennym oprocentowaniu opartym o WIBOR sięga 308,4 mld zł i jednostronna zmiana wskaźnika referencyjnego, zwłaszcza o wartości niższej niż WIBOR, czyli ograniczającej dochody odsetkowe, teoretycznie groziłaby sytuacją, w której inwestorzy mogliby uznać zmianę za powód do postawienia obligacji w stan wymagalności, co – w razie braku spłaty – oznaczałoby techniczny default. Większość tych obligacji znajduje się jednak w portfelach krajowych banków i funduszy inwestycyjnych, zatem tego rodzaju postępowanie byłoby obciążające także dla nich samych.
WIRF czy WIRD?
Ale i to wszystko jest tylko częścią problemów, które czekają na rynek, gdyby rząd okazał się uparty ponad rozsądek.
Obojętnie od tego, czy przyszłym wskaźnikiem referencyjnym okaże się WIRF (ten preferują banki), WIRD (większa liczba uczestników, w tym dużych przedsiębiorstw zapewnia wyższą płynność, ale potencjalnie mniejszą korelację ze stopami NBP, w szczególności w warunkach credit squeeze, jak w latach 2008-09), czy stawka Polonia, każdy z nich opiera się na transakcjach overnight (O/N), czyli krótkoterminowych, jednodniowych lokatach. Dopiero z nich mogą zostać wyprowadzone stawki miesięczne, trzymiesięczne itd., przy czym metodyka ich obliczania diametralnie różni się od obecnej. W uproszczeniu – jest to procent składany liczony wstecz. Stawką trzymiesięczną byłaby zatem skomponowana wartość np. WIRF z ostatnich trzech miesięcy, co – poza licznymi możliwościami jej obliczania (średnia, mediana, stawki z dni wolnych, liczba dni w okresie itd.) oznacza, że płatnik pozna wysokość odsetek do zapłacenia dopiero po zakończeniu okresu odsetkowego, a nie na początku („z góry”), jak obecnie. O ile w przypadku obligacji korporacyjnych można sobie jeszcze wyobrazić przejście na nowy system, o tyle trudno sobie wyobrazić, że klienci detaliczni poradzą sobie ze zrozumieniem zasad nowego systemu bez szerokiej akcji edukacyjnej (a nawet i po jej przeprowadzeniu trudno być optymistą). Tej jednak nie można nawet zacząć, bo nie wiadomo, który wskaźnik referencyjny zostanie wybrany.
Co więcej, trudno wskazać korzyści, które kredytodawcy mieliby uzyskać z przyspieszonej implementacji nowego wskaźnika. Być może (ale tylko w pewnych warunkach) byłoby nią opóźnienie w zmianie wysokości oprocentowania kredytów w warunkach rosnących stóp, ale ten sam mechanizm zadziała także w drugą stronę, kiedy stopy będą obniżane. A ponieważ każdy z tych wskaźników z osobna, plasuje się poniżej WIBOR, przy tranzycji jednego wskaźnika na drugi oczekiwana jest premia (spread), który wyrównałby płatności dla wierzycieli (kredytodawców). W rezultacie, kredytobiorcy raczej niczego na nowym wskaźniku nie zaoszczędzą, natomiast zbiorowy interes uczestników rynku (ale także tych, którzy w nim nie uczestniczą na świadomym poziomie) mocno ucierpi. Potencjalnym skutkiem może być nawet utrata zdolności banków do udzielania kredytów, zwłaszcza korporacyjnych.
Uczestnicy jednego z paneli sugerowali też zmianę nazwy wskaźnika na przyjaźniejszą. Wirf w niemieckim oznacza rzucić, wird – staje się. A z wird jest też niebezpiecznie blisko do weird – co, tym razem z angielskiego, oznacza dziwny. Wszystkie trzy znaczenia dość dobrze oddają jednak ideę wprowadzenia nowego wskaźnika referencyjnego od 1 stycznia 2023 r.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).