Nikt, kto w Europie obchodził walentynki nie może z ręką na sercu powiedzieć, że sytuacja gospodarcza wygląda źle. W sklepach pełno było zakochanych kupujących róże i czekoladki, a kolejki do restauracji ciągnęły się aż na ulicę, kiedy to kolejne pary realizowały swoją wersję niezapomnianego wieczora na mieście.
Tego rodzaju nadzieje mogą oczywiście wydawać się lekko naiwne, kiedy walentynkowe menu przestanie obowiązywać, a w skrzynce pojawi się wyciąg z karty kredytowej. Biorąc pod uwagę pesymistyczny charakter najnowszych danych makroekonomicznych, inwestorów posiadających obecnie liczne ryzykowne aktywa już wkrótce może czekać bolesne rozczarowanie.
Mimo iż wydawało się, że w ostatnim kwartale 2018 r., kiedy to na giełdzie nastąpiła wyprzedaż niemal o 20 proc., znaleźliśmy się na granicy kryzysu, negatywne nastroje szybko poprawiła styczniowa hossa. Jednak czy faktycznie najgorsze już za nami? Pomimo sygnałów zwyżkowych z rynku akcji i obligacji dane wskazują, że może być inaczej.
Problem jest następujący: prędzej czy później na rynku będzie mieć miejsce kolejne załamanie ze znacznie bardziej negatywnym skutkiem dla inwestorów europejskich przyzwyczajonych do środowiska niskich rentowności, które skierowało ich w stronę bardziej ryzykownych aktywów. Inwestorzy ci posiadają obecnie liczne aktywa podwyższonego ryzyka, których nie mieliby w swoich portfelach w zwykłych okolicznościach. Nie tylko są oni bardziej narażeni na skutki korekt i niewypłacalności, ale także mają bardzo niewielkie pole manewru do wejścia w obszar ratingu inwestycyjnego po umiarkowanych cenach, ponieważ rajd z początku 2019 r. przyczynił się do podwyższenia wartości i obniżenia relacji zysku do ryzyka dla aktywów o ratingu inwestycyjnym.
Sytuację tę bardzo dobrze ilustruje wykres poniżej. Jak widzimy, indeks niespodzianek ekonomicznych Citi dla strefy euro we wrześniu ubiegłego roku zaczął spadać. Za tym indeksem podążył indeks Dax i rentowności dziesięcioletnich niemieckich obligacji skarbowych. Po nowym roku nastąpiła jednak dziwna rzecz: indeks Dax poszedł w górę pomimo coraz niższych oczekiwań ekonomicznych i rentowności. Ryzykowne i bezpieczne aktywa równocześnie zyskują na wartości, odzwierciedlając podział dotyczący nastrojów inwestorów. Uczestnicy rynku najwyraźniej przygotowują portfele na spowolnienie gospodarcze nawet pomimo nabywania kolejnych ryzykownych aktywów w celu poprawy zysków.
Indeks niespodzianek ekonomicznych Citi dla strefy euro
vs rentowności dziesięcioletnich niemieckich obligacji skarbowych
Źródło: Bloomberg.
Wydaje się to paradoksem, jednak w istocie inwestorzy nie odczuwają jeszcze efektów spowolnienia, w szczególności w takich krajach, jak Niemcy, gdzie popyt krajowy wspierany jest zarówno przez wzrost płac, jak i konsumpcję gospodarstw domowych. Do tego optymizmu przyczyniają się również banki centralne, ponieważ inwestorzy są przekonani, że będą one w dalszym ciągu zapewniać wsparcie, płynność i umożliwiać uniknięcie wyprzedaży.
Mimo to jesteśmy obecnie na późnym etapie cyklu koniunkturalnego i nie mamy wielkiego pola manewru. Ryzyko recesji oznacza, że inwestorzy nie mają zbyt wielu alternatyw w kontekście realokacji ryzyka.
Ponieważ na wyceny obligacji korporacyjnych nadal wpływa apetyt na ryzyko, może to być dobry moment na pozbycie się tych inwestycji na rzecz bezpieczniejszego długu. Inwestorom trudno będzie jednak znaleźć bezpieczniejsze lokaty o solidnej wartości, ponieważ w efekcie hossy rentowności w obszarze ratingu inwestycyjnego utrzymują się na niskim poziomie. O ile inwestorzy nie chcą przedłużyć czasu trwania swoich portfeli, mają do czynienia z zyskami z obligacji wynoszącymi niekiedy mniej niż 1 proc., przez co większość tych instrumentów traci na atrakcyjności, w szczególności w czasach opodatkowania zysku netto.
Co zatem może zrobić inwestor z końcówki cyklu?
Nie uważamy, że wszystkie denominowane w euro obligacje korporacyjne o wysokiej rentowności to zła inwestycja – podobnie jak w przypadku wszelkich innych produktów wszystko zależy od punktu widzenia. Po pierwsze, inwestorzy powinni przemyśleć okres inwestycji. Jeżeli dany inwestor chce trzymać obligacje do wykupu, na rynku istnieją pewne okazje. W perspektywie średnioterminowej inwestorzy powinni jednak mieć świadomość, że spready obligacji korporacyjnych o wysokiej rentowności w okresie spowolnienia gospodarczego ulegną rozszerzeniu, co może oznaczać stratę w ramach rozliczenia rynkowego (mark-to-market), jeżeli inwestor chce sprzedać obligacje przed terminem wykupu.
Po drugie, spowolnienie gospodarcze prowadzące do recesji może zapoczątkować falę upadłości na skalę, do jakiej inwestorzy ze strefy euro nie są przyzwyczajeni. Inwestorzy powinni się upewnić, że nic nie wskazuje na możliwość zajęcia obciążonego mienia przez wierzycieli emitenta; podczas gdy obligacje korporacyjne o wysokiej rentowności i wyższym ratingu mogą zapewnić nieco lepszą rentowność niż obligacje korporacyjne o ratingu inwestycyjnym, będąc równocześnie stosunkowo bezpieczną opcją, obligacje śmieciowe o niższym ratingu już wkrótce mogą okazać się pułapką dla inwestorów.
W tym momencie spółki, które najmniej nam się podobają, to te najbardziej narażone na ryzyko związane z wojną handlową, takie jak firmy z sektora motoryzacyjnego, jak również spółki narażone na ryzyko związane z Brexitem, które nie mają planu na wypadek „twardego wyjścia”. Nie podobają nam się obligacje podporządkowane ani warunkowe obligacje zamienne, uważamy też, że decyzja spółki Santander o nieodkupywaniu swoich wieczystych warunkowych obligacji zamiennych i zmianie stałego kuponu w wysokości 6,25 proc. na zmienny kupon w wysokości 541 punktów bazowych w ramach pięcioletnich stóp mid-swap (XS1043535092) to wyraźny sygnał, że instrumenty te stały się o wiele za drogie.
Oznacza to również, że w przypadku, gdy obligacja obniża kupon, jej posiadacz znajdzie się w pułapce obligacji o niższej rentowności, ponieważ emitent wykorzysta tę sytuację do utrzymania obligacji w obiegu, ponieważ emisja nowych papierów wiązałaby się prawdopodobnie z wyższymi odsetkami.
Gdzie zatem inwestorzy mogą ulokować środki bez nadmiernej ekspozycji na zmienność rynkową i spowolnienie gospodarcze?
Naszym zdaniem bardzo interesująco wyglądają niezabezpieczone obligacje uprzywilejowane banków: zapewniają średnio przewagę 140 punktów bazowych nad niemieckimi obligacjami skarbowymi, a sektor ten jako taki jest lepiej skapitalizowany po restrukturyzacji, która miała miejsce po światowym kryzysie finansowym (i kryzysie państw peryferyjnych z 2012 r.).
W obszarze tym można znaleźć obligacje o różnych ratingach i terminach wykupu, przy czym banki z państw peryferyjnych wydają się oferować lepszą relację zysku do ryzyka. We Włoszech dotyczy to m.in. niezabezpieczonych obligacji uprzywilejowanych UniCredit z kuponem w wysokości 1 proc. i terminem wykupu w styczniu 2023 r. (XS1754213947), oferujących rentowność wynoszącą około 2,57 proc.. Jeżeli inwestora odstrasza jednak zmienność polityczna we Włoszech, może wybrać Hiszpanię i niezabezpieczone obligacje uprzywilejowane BBVA z kuponem w wysokości 1,375 proc. i terminem wykupu w maju 2025 r. (XS1820037270), oferujące rentowność wynoszącą 1,45 proc. Można również wybrać obligacje Caixa Bank z kuponem w wysokości 2,375 proc. i terminem wykupu w lutym 2024 r. (XS1936805776), oferujące rentowność wynoszącą 2 proc.
Banki o lepszym ratingu, takie jak ING, mogą również zaoferować większą przewagę nad niemieckimi obligacjami skarbowymi, m.in. niezabezpieczone obligacje uprzywilejowane ING z kuponem w wysokości 2,125 proc. i terminem wykupu w styczniu 2026 r., oferujące 130 punktów bazowych przewagi nad niemieckimi obligacjami skarbowymi.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).