- Co, bogatszy o doświadczenia ostatnich dwóch lat, zmieniłby Pan w organizacji programu emisji obligacji, gdyby mógł Pan cofnąć się w czasie?
- Emisje publiczne były rzeczywiście okresem zbierania doświadczeń, ale wcześniej mieliśmy duże doświadczenie w przeprowadzaniu emisji prywatnych. Temat nie był więc dla nas nowy. Można powiedzieć, że emisje publiczne były zarazem zwieńczeniem pewnego etapu, jak i rozpoczęciem nowego. Planując emisje staraliśmy się zwracać uwagę na różne elementy, które mogą być ważne dla detalicznych inwestorów. A więc nominał jednej obligacji ustaliliśmy na 100 zł, aby zwiększyć ich płynność na rynku wtórnym. Również wartość minimalnego zapisu ustaliliśmy na poziomie jednej obligacji, bo na mniejszych inwestorach również nam zależy. To wszystko było ważne, ale okazało się, że dla inwestorów są kwestie jeszcze ważniejsze. Np. okres bezodsetkowy, czyli ten czas od złożenia zapisu do rozpoczęcia naliczania odsetek, był zbyt długi. On nie miał większego znaczenia w naszych oczach, bo nie wpływał istotnie na zwrot z czteroletniej inwestycji, ale dla inwestorów to się liczyło. Podobnie jak konieczność posiadania rachunku w domu maklerskim, który pełnił rolę oferującego. To również było niepotrzebną komplikacją. Okazało się więc, że ważna jest sieć dystrybucji i łatwość składania zapisu. Mogę śmiało zapewnić, że wszystkim naszym działaniom przyświeca szacunek dla inwestorów.
- Dowiedział się Pan czegoś nowego o inwestorach detalicznych?
- Przede wszystkim inwestor detaliczny to nie jest statystyczny Jan Kowalski. Większość zapisów miała wartość od 50 tys. zł w górę. Zdarzały się mniejsze zapisy i na nich również nam zależy.
- Dlaczego? Czy nie obawia się Pan, że inwestorzy detaliczni są bardziej chimeryczni? Dziś chętnie kupują, ale jeśli kiedyś równie chętnie zaczną sprzedawać obligacje…
- My mamy akurat inne doświadczenia. To w przypadku inwestorów instytucjonalnych działa instynkt stadny, który trudno jest przełamać. Tu jest większe ryzyko zmiany nastawienia. Jeszcze w sierpniu 2015 r. uplasowaliśmy emisję obligacji wśród instytucjonalnych inwestorów wartą 60 mln zł, ale po tym jak zainwestowaliśmy w Kredyt Inkaso, nasz oferujący zalecił nam wstrzymanie kolejnych emisji. Zaś w przypadku inwestora detalicznego liczy się rekomendacja sprzedającego i poczucie bezpieczeństwa inwestycji, które jesteśmy w stanie zapewnić. Inwestorzy doceniają fakt, że terminowo i bezproblemowo spłaciliśmy do tej pory ponad 300 mln zł. Proszę też pamiętać, że nasze emisje obligacji zawsze finansują kolejne inwestycje, a nie wykupy starszych serii. To nie jest tak, że bez nowych emisji nie uda nam się spłacić starych długów, emisje pomagają nam się rozwijać i to jest ich główny cel.
Ponadto dywersyfikujemy źródła finansowania. Obok inwestorów detalicznych i finansowych mamy też banki i umowy kredytowe. To nie oznacza, że rezygnujemy z obligacji. Jeszcze w tym roku ustanowimy kolejny program publicznych emisji obligacji, nie wykluczam też emisji prywatnych.
- Czy emisje prywatne nie są rozwiązaniem tańszym i wygodniejszym? Nawet emisje publiczne obejmują głównie majętni inwestorzy, więc czy ten wysiłek związany z publiczną emisją w ogóle się opłaca?
- Oczywiście i to z kilku powodów. Po pierwsze dywersyfikujemy źródła finansowania, co jest bardzo ważne. Po drugie, przy odpowiedniej skali koszty emisji publicznej wcale nie są dużo wyższe od emisji prywatnej. Po trzecie, emisję publiczną wolno reklamować, a rozgłos sprzyja postrzeganiu spółki. Moim zdaniem nawet sytuacja z Kredyt Inkaso pomogła nam uplasować dwie ostatnie emisje obligacji, bo dzięki tej sprawie wielu inwestorów usłyszało o nas i nabrało do nas zaufania, jako do dużego rynkowego gracza.
- Ale czy nie ma Pan wrażenia, że rozmawiamy z perspektywy domku dla lalek? Czy ten rynek nie jest zbyt mały, zbyt ciasny? Czy gdyby DM PKO BP nie oferował Waszych obligacji, to udałoby się je uplasować?
- Rynek oferujących jest bardzo konkurencyjny, gdy trzeba uplasować emisję wśród inwestorów instytucjonalnych. Gdy w grę wchodzą inwestorzy detaliczni wybór jest mniejszy, ale jest co najmniej kilka podmiotów, na które moglibyśmy liczyć, w tym nasz oferujący DM mBank.
Poza tym budowa rynku wymaga spokoju i profesjonalizmu, które w długim okresie budują zaufanie. Stopniowo ten rynek będzie coraz większy. Już obecnie widać, jakie są jego możliwości. Obok naszych tegorocznych emisji publicznych funkcjonowały przecież także inne, które zostały wchłonięte przez rynek równie szybko.
- Jednym z elementów rozwoju rynku jest poddawanie emitentów ocenom ratingowym. Dlaczego Best nie ubiega się o rating, dlaczego Pana zdaniem nie robią tego również inni emitenci?
- Kwota 100 tys. EUR rocznie za ocenę ratingową, to bardzo wysoka cena. Gdyby nasz program wart był 1 mld złotych, patrzylibyśmy na to inaczej i pewnie z czasem do tej skali dojdziemy. Inna sprawa to sam rynek – my kierujemy nasze emisje na rynek krajowy, a inwestorzy nie wymagają od nas oceny ratingowej.
Dojrzewamy razem z rynkiem. Gdy dojdziemy do wniosku, że ocena ratingowa da nam niezbędną przewagę, wtedy przyjdzie czas także i na rating.
- Bez ratingów porównywanie emitentów jest utrudnione. Jak w takim razie przebiega proces ustalania oprocentowania obligacji?
- Mam tu numer do jednego faceta, który się tym zajmuje (śmiech). Ale poważnie, to jest wypadkowa wielu czynników. Dystrybutorzy lubią wysokie kupony, bo to oznacza dla nich łatwiejszą robotę. My oczywiście wolimy płacić mniej, ale decyduje aktualny sentyment rynkowy. Szeroko rozumiany. Od notowań ropy, przez złotego, giełdę, WIBOR, ceny kredytów, postrzeganie branży i jej perspektyw. Do tego porównanie z innymi emitentami z branży, z warunkami ich emisji, notowania wcześniejszych serii na Catalyst. Wszystko to ma znaczenie, a ostateczny wynik emisji i tak potrafi być zaskakujący. Nasze dwie ostatnie emisje uplasowaliśmy w dwa dni, co zaskoczyło również oferujących.
- Dziękuję za rozmowę.
INFORMACJE O PRZETWARZANIU TWOICH DANYCH OSOBOWYCH
Administratorem Twoich danych osobowych przekazywanych podczas rejestracji w serwisie Obligacje.pl, jest: Obligacje.pl sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, KRS nr 0000394325.
Możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub telefonicznie (022 110-03-67). Kontakt telefoniczny dostępny jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.
Cele i podstawa przetwarzania Twoich danych osobowych
Twoje dane osobowe gromadzimy jednorazowo, wyłącznie gdy zakładasz konto i/lub dokonujesz zakupu Usług Płatnych w serwisie Obligacje.pl.
Twoje podstawowe dane osobowe
Gdy zakładasz konto w serwisie Obligacje.pl, gromadzimy jedynie te dane osobowe, które są niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez nas usług i wykonania umowy, czyli:
Twoje dane, o których mowa powyżej, przetwarzamy wyłącznie po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o wskazanych przez Ciebie emitentach oraz obligacjach
Jeżeli na swoim koncie wskażesz listę emitentów oraz obligacji, które chcesz obserwować będziemy na Twój adres e-mail przesyłać powiadomienia wraz z aktywnym linkiem dotyczące zmiany notowań wskazanych obligacji, ważnych dat z nimi związanych oraz nowych informacji w serwisie Obligacje.pl o wskazanym emitencie. Te dane przetwarzamy po to, abyśmy mogli wywiązać się z zawartej z Tobą umowy o świadczenie usług, gdy korzystasz z serwisu Obligacje.pl i decydujesz się na korzystanie z takich usług.
Jeśli będziesz chciał zrezygnować z otrzymywania powiadomień, w każdej chwili możesz anulować subskrypcję, wycofując odpowiednie zgody w panelu konfiguracyjnym Twojego konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie.
Dane osobowe przetwarzane w celu dostarczania Ci informacji o aktualnych ofertach
Jeśli wyraziłeś na to zgodę, zaznaczając odpowiednie pole w formularzu rejestracyjnym lub panelu konfiguracyjnym Twojego konta, od czasu do czasu będziemy na Twój adres e-mail przesyłać informacje o aktualnych publicznych emisjach papierów wartościowych, a także informacje o nowościach w serwisie Obligacje.pl.
Także i taką zgodę możesz cofnąć w każdym czasie, korzystając z odpowiedniej opcji w panelu konfiguracji konta. Jeśli wolisz, swoje żądanie możesz przesłać nam pocztą elektroniczną lub też zgłosić je telefonicznie. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonaliśmy na podstawie Twojej zgody przed jej wycofaniem.
Wyrażenie przez Ciebie zgody na przetwarzanie danych osobowych w tym zakresie jest dobrowolne i nie stanowi warunku założenia konta w serwisie.
Jak długo przechowujemy Twoje dane osobowe?
Twoje dane przetwarzamy tylko tak długo, jak to niezbędne – co oznacza, że usuniemy je, gdy zlikwidujesz swoje konto w serwisie Obligacje.pl bądź w inny sposób rozwiążesz z nami umowę o dostęp do serwisu.
Kto ma dostęp do Twoich danych osobowych?
Do Twoich danych osobowych mamy dostęp wyłącznie my, w tym nasi upoważnieni pracownicy.
Dane te mogą być ponadto przetwarzanie przez naszych współpracowników, którzy świadczą usługi na naszą rzecz, w szczególności w zakresie obsługi księgowej, obsługi IT lub hostingu.
Jeżeli korzystasz z płatności elektronicznych lub kartą płatniczą, możemy udostępniać Twoje dane w zakresie niezbędnym do dokonania płatności firmom obsługującym płatności w serwisie.
Jeżeli wyraziłeś na to zgodę i korzystasz z konta bezpłatnego, niektóre Twoje dane możemy udostępniać naszym partnerom, którymi są współpracujące z nami domy i biura maklerskie, a także krajowe podmioty przeprowadzające prywatne emisje obligacji.
Twoje prawa
W związku z przetwarzaniem Twoich danych osobowych przez serwis Obligacje.pl przysługują Ci różnorodne prawa, o których chcielibyśmy poinformować poniżej.
Wszelkie żądania związane z Twoimi prawami możesz zgłosić nam za pośrednictwem poczty elektronicznej (bok@obligacje.pl) lub poczty tradycyjnej (na adres wskazany powyżej).
Chcemy prawidłowo zabezpieczyć Twoje dane, dlatego też przed wykonaniem Twoich poleceń zastrzegamy sobie możliwość zadania Ci dodatkowych pytań, aby potwierdzić Twoją tożsamość.
Masz prawo dostępu do Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo dostępu do treści Twoich danych osobowych, a także prawo do uzyskania potwierdzenia, czy dane te są przetwarzane.
Ponadto w każdej chwili możesz zwrócić się do nas o następujące informacje:
Przysługuje Ci również prawo uzyskania kopii Twoich danych osobowych. Pierwszą taką kopię wydamy Ci bezpłatnie.
Masz prawo żądania sprostowania Twoich danych osobowych
Dbamy o to, by Twoje dane były poprawne i kompletne. Jeśli mimo tego stwierdzisz, że tak nie jest – powiedz nam o tym. W każdym momencie przysługuje Ci prawo sprostowania lub uzupełnienia danych.
Masz prawo żądania ograniczenia przetwarzania Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by przetwarzanie Twoich danych osobowych zostało przez nas ograniczone wyłącznie do ich posiadania:
Masz prawo żądania usunięcia Twoich danych osobowych
W pewnych przypadkach możesz żądać, by zgromadzone przez nas Twoje dane osobowe zostały usunięte. Prawo to przysługuje Ci, gdy:
Masz prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania Twoich danych osobowych
Przysługuje Ci prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych osobowych. Sprzeciw ten będzie uzasadniony, jeśli jego podstawą będą przyczyny związane z Twoją szczególną sytuacją.
Możesz również wnieść sprzeciw, jeśli Twoje dane osobowe wykorzystywane były przez nas dla celów marketingu bezpośredniego.
Masz prawo przenosić Twoje dane osobowe
Masz prawo żądać, by Twoje dane osobowe podane przy rejestracji w serwisie zostały Ci przez nas wydane w ustrukturyzowanym, nadającym się do odczytu maszynowego i powszechnie używanym formacie.
Możesz przesłać te dane innemu administratorowi bez jakichkolwiek przeszkód z naszej strony.
Możesz również zwrócić się do nas o przekazanie Twoich danych wprost innemu administratorowi – wykonamy to, o ile tylko będzie to technicznie możliwe.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Dokładamy najwyższych starań, by zapewnić najpełniejszą ochronę Twoich danych osobowych zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.
Jeśli mimo to uznasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe niezgodnie z prawem, przysługuje Ci prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.
W przypadku Polski organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Możesz jednak wnieść skargę również do organu nadzorczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest miejscem Twego zwykłego pobytu, miejscem pracy lub miejscem popełnienia domniemanego naruszenia prawa.
Nie profilujemy
Twoje dane osobowe przetwarzamy w sposób zautomatyzowany. Nie stosujemy jednak profilowania.
Kontakt z nami
Jeśli jakiekolwiek informacje przedstawione powyżej wydają Ci się niejasne, chętnie udzielimy dodatkowych wyjaśnień. Wszelkie pytania związane z polityką prywatności prosimy kierować pocztą elektroniczną (bok@obligacje.pl) lub pocztą tradycyjną (na adres wskazany powyżej).
Zaloguj się